«Τώρα όλοι ξέρουν πως οι επιθέσεις που σημειώνονται κατά της Τουρκίας έχουν και οικονομική διάσταση», δήλωσε πριν από εβδομάδες ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφερόμενος στη...
συνεχιζόμενη υποτίμηση της τουρκικής λίρας.
Την ίδια στιγμή κάλεσε τους επιχειρηματίες να επενδύσουν ξανά στη χώρα και να βοηθήσουν στην ανάπτυξή της. «Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ ενός τρομοκράτη που κρατάει στα χέρια του ένα όπλο και μια βόμβα με εκείνους που έχουν ευρώ, δολάρια και επιτόκια», συνέχισε στη δήλωσή του επισημαίνοντας για ακόμα μια φορά την απέχθειά του προς τα «λόμπι των επιτοκίων».
Μετά τη δήλωση Ερντογάν ήρθε το πρώτο «χαστούκι» για την τουρκική οικονομία. Ο οίκος αξιολόγησης Fitch υποβάθμισε τα αξιόγραφα του Δημοσίου της Τουρκίας στην κατηγορία των «σκουπιδιών». Η αιτιολογία του Fitch είναι ακόμη ένα ηχηρό μήνυμα στον Ερντογάν: αμφιβολίες για την εσωτερική πολιτική σταθερότητα, την ασφάλεια και τη νομισματική πολιτική της χώρας.
Είχε προηγηθεί η υποβάθμιση του τουρκικού κρατικού αξιόχρεου από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poors, που υποβάθμισε την προοπτική της οικονομίας της Τουρκίας από «σταθερή» σε «αρνητική». Ήδη από πέρυσι ο 5&Ρ είχε υποβαθμίσει στην κατηγορία των «σκουπιδιών» τα ομόλογα της Τουρκίας και η υποβάθμιση από τον Moody’s ακολούθησε λίγο μετά.
Οι κρυφές βόμβες
Όλα αυτά αφορούν την οικονομία μιας χώρας που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν «μαγνήτης» επενδυτών και οι αναλυτές μιλούσαν για το «τουρκικό οικονομικό θαύμα». Για μια χώρα που μέσα σε λίγα χρόνια τριπλασίασε το ΑΕΠ της, η οποία μετά την «Αραβική Άνοιξη» θα μπορούσε να αποτελέσει το πολιτικό και οικονομικό υπόδειγμα για τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Ήταν όμως έτσι; Ή μήπως τελικά το τουρκικό οικονομικό μοντέλο έχει και αυτό τα δικά του - καλά κρυμμένα - προβλήματα; Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους:
Δανεισμός: Το 2013, έπειτα από 47 χρόνια διαρκών δανεισμών, η Τουρκία αποπληρώνει το τελευταίο χρέος της προς το ΔΝΤ. Ωστόσο αρχίζει να δημιουργεί ένα νέο. Σε έκθεσή του 2015 ο S&Ρ αναφέρεται εκτενώς στο νέο σύστημα δανειοδότησης που έχει ξεκινήσει η κυβέρνηση του ΑΚΡ: δανείζεται εσωτερικά από τους δήμους και τις περιφέρειες, με συνέπεια ο εσωτερικός δανεισμός να αυξάνεται κατά 16% ετησίως.
Πιστωτικές κάρτες: Πρώτο «αγκάθι» της τουρκικής οικονομίας είναι η υπέρμετρη χρήση πιστωτικής κάρτας. Βάσει των στοιχείων του 2012, 68 εκατομμύρια έγκυρες πιστωτικές κάρτες δεν αντιστοιχούν σε πραγματικό χρήμα.
Αποταμιεύσεις: Δεύτερο «αγκάθι» της τουρκικής οικονομίας είναι η χαμηλή αποταμίευση. Υπολογίζεται πως οι αποταμιεύσεις των Τούρκων βρίσκονται στο 13% - 15% του ΑΕΠ, ενώ το ποσοστό που δεν αποταμιεύει βρίσκεται περίπου στο 45% του πληθυσμού.
Ανάπτυξη: Η τουρκική οικονομία έχει χάσει τη δυναμική της. Ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ την περίοδο 2011 - 2015 έχει πέσει στο 3,5% (ετήσιος μέσος όρος) έναντι του 9% την περίοδο 2002 - 2009. Μάλιστα το 2014 η ανάπτυξη ήταν στο 2,9%.
Η τουρκική λίρα έχει υποχωρήσει περίπου 9% ήδη για φέτος, ενώ η πρόβλεψη για τον ετήσιο πληθωρισμό αυξήθηκε στο 8% από 6,5% που ήταν ο αρχικός στόχος.
Να σημειωθεί ακόμα πως ο κατασκευαστικός τομέας στη χώρα βρίσκεται σε έξαρση, τα επιτόκια για την αγορά κατοικίας είναι ευνοϊκά, οι Τούρκοι πολίτες δεν μπορούν να καλύψουν καν τις βασικές τους ανάγκες, η ανεργία για το 2016 βρίσκεται στο 16% και ο πληθωρισμός στο 8,5%.
Εισβολή στις τράπεζες
Τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης Ερντογάν η χώρα βρισκόταν σε τροχιά ανάπτυξης. Ο Ερντογάν πραγματοποίησε μεταρρυθμίσεις, κάποιες από αυτές ήταν πραγματικές, κάποιες όχι, πάντως η τουρκική οικονομία «απογειώθηκε». Ωστόσο, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως βοηθήθηκε πάρα πολύ από το «Πράσινο Κεφάλαιο», δηλαδή τα κρυφά κεφάλαια από τις πλούσιες μουσουλμανικές χώρες του Περσικού Κόλπου.
Όμως, οι κλυδωνισμοί στην οικονομία της χώρας κάνουν αισθητή την παρουσία τους παρά το «Πράσινο Κεφάλαιο». Το 2015 ο Ερντογάν αποφασίζει να καταλάβει τη διοίκηση της Asya Bank της μεγαλύτερης ισλαμικής τράπεζας στη χώρα, λόγω του ότι ανήκει στο δίκτυο Γκιουλέν. Σε ένα βράδυ ο Ερντογάν άλλαξε το Διοικητικό Συμβούλιο της τράπεζας προκαλώντας ανησυχία σε όλους τους επενδυτές. Αυτό είχε αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να αποσύρουν τα κεφάλαιά τους από τη χώρα.
Πλέον η διαδικασία λήψης αποφάσεων καθώς και το κράτος δικαίου στην Τουρκία περιστρέφονται όλο και πιο πολύ γύρω από την «πολιτική βεντέτα» του Ερντογάν με όποιον θεωρεί αντίπαλό του. Αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση, ειδικά λόγω του επικείμενου δημοψηφίσματος, το οποίο αναμένεται να δώσει στον Ερντογάν... σουλτανικές αρμοδιότητες.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Τουρκίας, ο οποίος από το 2003 ηγείται της χώρας, κάνει ό,τι μπορεί για να αποποιηθεί των ευθυνών του κατηγορώντας τα «λόμπι των επιτοκίων». Ωστόσο, ήδη, από το 2015 είχε δηλώσει πως η οικονομία της χώρας βρίσκεται σε «προσωρινή οικονομική κρίση», με τους αναλυτές να παρομοιάζουν την περίπτωση της Τουρκίας με εκείνη της Βενεζουέλας.
Δυο χώρες που είχαν ταχεία οικονομική ανάπτυξη, η οποία όμως δεν κράτησε πολύ. Το ποια είναι η κατάσταση της Βενεζουέλας σήμερα το βλέπουμε.
Μένει να δούμε ποια πορεία θα ακολουθήσει η Τουρκία...
topontiki.gr
συνεχιζόμενη υποτίμηση της τουρκικής λίρας.
Την ίδια στιγμή κάλεσε τους επιχειρηματίες να επενδύσουν ξανά στη χώρα και να βοηθήσουν στην ανάπτυξή της. «Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ ενός τρομοκράτη που κρατάει στα χέρια του ένα όπλο και μια βόμβα με εκείνους που έχουν ευρώ, δολάρια και επιτόκια», συνέχισε στη δήλωσή του επισημαίνοντας για ακόμα μια φορά την απέχθειά του προς τα «λόμπι των επιτοκίων».
Μετά τη δήλωση Ερντογάν ήρθε το πρώτο «χαστούκι» για την τουρκική οικονομία. Ο οίκος αξιολόγησης Fitch υποβάθμισε τα αξιόγραφα του Δημοσίου της Τουρκίας στην κατηγορία των «σκουπιδιών». Η αιτιολογία του Fitch είναι ακόμη ένα ηχηρό μήνυμα στον Ερντογάν: αμφιβολίες για την εσωτερική πολιτική σταθερότητα, την ασφάλεια και τη νομισματική πολιτική της χώρας.
Είχε προηγηθεί η υποβάθμιση του τουρκικού κρατικού αξιόχρεου από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poors, που υποβάθμισε την προοπτική της οικονομίας της Τουρκίας από «σταθερή» σε «αρνητική». Ήδη από πέρυσι ο 5&Ρ είχε υποβαθμίσει στην κατηγορία των «σκουπιδιών» τα ομόλογα της Τουρκίας και η υποβάθμιση από τον Moody’s ακολούθησε λίγο μετά.
Οι κρυφές βόμβες
Όλα αυτά αφορούν την οικονομία μιας χώρας που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν «μαγνήτης» επενδυτών και οι αναλυτές μιλούσαν για το «τουρκικό οικονομικό θαύμα». Για μια χώρα που μέσα σε λίγα χρόνια τριπλασίασε το ΑΕΠ της, η οποία μετά την «Αραβική Άνοιξη» θα μπορούσε να αποτελέσει το πολιτικό και οικονομικό υπόδειγμα για τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Ήταν όμως έτσι; Ή μήπως τελικά το τουρκικό οικονομικό μοντέλο έχει και αυτό τα δικά του - καλά κρυμμένα - προβλήματα; Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους:
Δανεισμός: Το 2013, έπειτα από 47 χρόνια διαρκών δανεισμών, η Τουρκία αποπληρώνει το τελευταίο χρέος της προς το ΔΝΤ. Ωστόσο αρχίζει να δημιουργεί ένα νέο. Σε έκθεσή του 2015 ο S&Ρ αναφέρεται εκτενώς στο νέο σύστημα δανειοδότησης που έχει ξεκινήσει η κυβέρνηση του ΑΚΡ: δανείζεται εσωτερικά από τους δήμους και τις περιφέρειες, με συνέπεια ο εσωτερικός δανεισμός να αυξάνεται κατά 16% ετησίως.
Πιστωτικές κάρτες: Πρώτο «αγκάθι» της τουρκικής οικονομίας είναι η υπέρμετρη χρήση πιστωτικής κάρτας. Βάσει των στοιχείων του 2012, 68 εκατομμύρια έγκυρες πιστωτικές κάρτες δεν αντιστοιχούν σε πραγματικό χρήμα.
Αποταμιεύσεις: Δεύτερο «αγκάθι» της τουρκικής οικονομίας είναι η χαμηλή αποταμίευση. Υπολογίζεται πως οι αποταμιεύσεις των Τούρκων βρίσκονται στο 13% - 15% του ΑΕΠ, ενώ το ποσοστό που δεν αποταμιεύει βρίσκεται περίπου στο 45% του πληθυσμού.
Ανάπτυξη: Η τουρκική οικονομία έχει χάσει τη δυναμική της. Ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ την περίοδο 2011 - 2015 έχει πέσει στο 3,5% (ετήσιος μέσος όρος) έναντι του 9% την περίοδο 2002 - 2009. Μάλιστα το 2014 η ανάπτυξη ήταν στο 2,9%.
Η τουρκική λίρα έχει υποχωρήσει περίπου 9% ήδη για φέτος, ενώ η πρόβλεψη για τον ετήσιο πληθωρισμό αυξήθηκε στο 8% από 6,5% που ήταν ο αρχικός στόχος.
Να σημειωθεί ακόμα πως ο κατασκευαστικός τομέας στη χώρα βρίσκεται σε έξαρση, τα επιτόκια για την αγορά κατοικίας είναι ευνοϊκά, οι Τούρκοι πολίτες δεν μπορούν να καλύψουν καν τις βασικές τους ανάγκες, η ανεργία για το 2016 βρίσκεται στο 16% και ο πληθωρισμός στο 8,5%.
Εισβολή στις τράπεζες
Τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης Ερντογάν η χώρα βρισκόταν σε τροχιά ανάπτυξης. Ο Ερντογάν πραγματοποίησε μεταρρυθμίσεις, κάποιες από αυτές ήταν πραγματικές, κάποιες όχι, πάντως η τουρκική οικονομία «απογειώθηκε». Ωστόσο, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως βοηθήθηκε πάρα πολύ από το «Πράσινο Κεφάλαιο», δηλαδή τα κρυφά κεφάλαια από τις πλούσιες μουσουλμανικές χώρες του Περσικού Κόλπου.
Όμως, οι κλυδωνισμοί στην οικονομία της χώρας κάνουν αισθητή την παρουσία τους παρά το «Πράσινο Κεφάλαιο». Το 2015 ο Ερντογάν αποφασίζει να καταλάβει τη διοίκηση της Asya Bank της μεγαλύτερης ισλαμικής τράπεζας στη χώρα, λόγω του ότι ανήκει στο δίκτυο Γκιουλέν. Σε ένα βράδυ ο Ερντογάν άλλαξε το Διοικητικό Συμβούλιο της τράπεζας προκαλώντας ανησυχία σε όλους τους επενδυτές. Αυτό είχε αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να αποσύρουν τα κεφάλαιά τους από τη χώρα.
Πλέον η διαδικασία λήψης αποφάσεων καθώς και το κράτος δικαίου στην Τουρκία περιστρέφονται όλο και πιο πολύ γύρω από την «πολιτική βεντέτα» του Ερντογάν με όποιον θεωρεί αντίπαλό του. Αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση, ειδικά λόγω του επικείμενου δημοψηφίσματος, το οποίο αναμένεται να δώσει στον Ερντογάν... σουλτανικές αρμοδιότητες.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Τουρκίας, ο οποίος από το 2003 ηγείται της χώρας, κάνει ό,τι μπορεί για να αποποιηθεί των ευθυνών του κατηγορώντας τα «λόμπι των επιτοκίων». Ωστόσο, ήδη, από το 2015 είχε δηλώσει πως η οικονομία της χώρας βρίσκεται σε «προσωρινή οικονομική κρίση», με τους αναλυτές να παρομοιάζουν την περίπτωση της Τουρκίας με εκείνη της Βενεζουέλας.
Δυο χώρες που είχαν ταχεία οικονομική ανάπτυξη, η οποία όμως δεν κράτησε πολύ. Το ποια είναι η κατάσταση της Βενεζουέλας σήμερα το βλέπουμε.
Μένει να δούμε ποια πορεία θα ακολουθήσει η Τουρκία...
topontiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου