Oι «μοναχικοί λύκοι» του ISIS

Ξανά στο προσκήνιο η δράση τους. Απρόβλεπτες συμπεριφορές στα ελληνικά hotspots
Tο πρόσφατο τρομοκρατικό χτύπημα στο Λονδίνο – που στοίχισε τη ζωή σε επτά ανθρώπους και προκάλεσε τον τραυματισμό άλλων 48 – επανέφερε στο προσκήνιο τη δράση των «μοναχικών λύκων» του Ισλαμικού Κράτους, σε διάφορες μεγάλες πόλεις της Ευρώπης....

Παράλληλα, δημιούργησε νέα ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνουν οι διωκτικές αρχές και οι μυστικές υπηρεσίες στα κράτη - στόχους του ΙSIS για την αποτροπή νέων πολύνεκρων τρομοκρατικών χτυπημάτων, καθώς και την αναγκαιότητα ενίσχυσης του δικτύου των πληροφοριοδοτών στις δομές και τους προσφυγικούς καταυλισμούς με σκοπό τον εντοπισμό και την έγκαιρη αντιμετώπιση ριζοσπαστικών και άλλων ακραίων τάσεων.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ενίσχυση των δικτύων πληροφοριοδοτών εντός των καταυλισμών στις χώρες «πρώτης υποδοχής» (Ελλάδα, Ιταλία), που κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιηθεί από μαχητές του Ισλαμικού Κράτους με ευρωπαϊκή υπηκοότητα ως διαμετακομιστικοί σταθμοί από και προς τα στρατηγεία του ISIS στο Ιράκ και τη Συρία.

Την παρουσία ή και προσωρινή παραμονή λίγων μηνών μαχητών του Ισλαμικού Κράτους, οι οποίοι αργότερα συμμετείχαν σε τρομοκρατικές επιθέσεις σε κάποια μεγάλη ευρωπαϊκή πόλη κατά την τελευταία διετία, επιβεβαίωσε με δηλώσεις του και ο υφυπουργός Δημόσιας Τάξης Νίκος Τόσκας.

Τράνσιτ στην Αθήνα
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα των παραπάνω μαχητών ήταν ένας εκ των τεσσάρων μακελάρηδων του Παρισιού (Νοέμβριος του 2015), ο Αμπντελαχίμ Αμπαούντ, που σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια ένοπλης συμπλοκής με Βέλγους αστυνομικούς στο κρησφύγετό του στις Βρυξέλλες.
Ο 27χρονος Μαροκινος τζιχαντιστής τον Ιανουάριο του 2015 είχε βρεθεί στην Ελλάδα, επιστρέφοντας από τη Συρία, και μάλιστα έμεινε για αρκετές ημέρες στο σπίτι φιλικού του προσώπου στο Παγκράτι, από όπου έφυγε λίγες ημέρες πριν τον εντοπίσουν οι ελληνικές διωκτικές αρχές.

Ύποπτα άτομα
Από τους πρώτους μήνες της υπογραφής της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας για τον έλεγχο των προσφυγικών ροών από τα παράλια της Μικράς Ασίας προς τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, που είχε ως συνέπεια να εγκλωβιστούν στα κέντρα πρώτης υποδοχής περισσότεροι από 60.000 άνθρωποι, μεγαλύτερο «αγκάθι» αποτέλεσε η μεγάλη καθυστέρηση στην εξέταση των αιτημάτων ασύλου που ουσιαστικά υποχρεώθηκαν να υποβάλουν σχεδόν όλοι.

Ακόμα και σήμερα, δεκατέσσερις μήνες μετά, στα hotspots υπάρχουν πρόσφυγες και μετανάστες οι οποίοι έχουν ήδη κλείσει έναν χρόνο αναμονής προκειμένου να εξεταστεί σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό το αίτημα ασύλου που υπέβαλαν.
Η μακροχρόνια αναμονή, σε συνδυασμό με την απογοήτευση και την αβεβαιότητα για το μέλλον, καθώς βλέπουν το όνειρο μιας «νέας ζωής» σε κάποια χώρα της Βόρειας Ευρώπης να «ξεθωριάζει» και τον κίνδυνο της επαναπροώθησής τους στην Τουρκία περισσότερο ορατό από ποτέ, έχει αυξήσει τα κρούσματα καταθλιπτικών και απρόβλεπτων συμπεριφορών σε σημαντικό αριθμό προσφύγων και μεταναστών.

Τα άτομα αυτά, σύμφωνα με ψυχολόγους των ΜΚΟ αλλά και ιθύνοντες της ΕΛ.ΑΣ. επιφορτισμένους με τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος, θεωρούνται περισσότερο επιρρεπή στην εκδήλωση ακραίων συμπεριφορών ή σε προσηλυτισμό από ακραία στοιχεία – που είναι σχεδόν βέβαιο ότι έχουν καταφέρει να παρεισφρήσουν εντός των δομών φιλοξενίας προσποιούμενα τους πρόσφυγες.

Σύμφωνα με «πηγές» της Ελληνικής Αστυνομίας, από τη διαρκή παρακολούθηση των δομών φιλοξενίας στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου αλλά και τον έλεγχο σε ύποπτα άτομα, δεν έχει προκύψει κάποιο ανησυχητικό στοιχείο, παρά μόνο μικρής κλίμακας φαινόμενα, όπως φωτογραφικό υλικό τζιχαντιστών σε κινητά τηλέφωνα, ορισμένες συνομιλίες σε ιντερνετικές εφαρμογές, παρακολούθηση συγκεκριμένων διαδικτυακών «καναλιών» με προπαγανδιστικό περιεχόμενο.

Σε κάθε περίπτωση, οι ειδικές υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ. λαμβάνουν μέτρα, επεξεργάζονται σενάρια υπόθεσης και καταστρώνουν σχέδια ώστε να αποκλείσουν τυχόν ακραία φαινόμενα στα επιβαρυμένα από το Προσφυγικό νησιά του Αιγαίου. Στελέχη ευαίσθητων υπηρεσιών έχουν αντιληφθεί ότι η κατάσταση στα κέντρα φιλοξενίας επιδεινώνεται διαρκώς, εξαιτίας δύο παραγόντων: α) της παρατεταμένης διαμονής μεταναστών σε αυτά και β) των καθυστερήσεων στην εξέταση των αιτήσεων ασύλου σε συνδυασμό με τις απορριπτικές αποφάσεις των επιτροπών.

Μολονότι οι αξιωματούχοι ομονοούν και ξεκαθαρίζουν ότι η Ελλάδα παραμένει ασφαλής από «τζιχαντιστικές απειλές», κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την εμφάνιση ακραίων στοιχείων στο μέλλον .
Γι’ αυτό και μετά τις δύο τελευταίες επιθέσεις στο Μάντσεστερ και στο Λονδίνο, πρόθεση του υπουργείου Δημόσιας Τάξης και της ηγεσίας της ΕΛ.ΑΣ. είναι η ενίσχυση – συζητείται ακόμα και τριπλασιασμός – των «αλλοδαπών πληροφοριοδοτών» οι οποίοι ενημερώνουν για πιθανά κρούσματα ριζοσπαστικοποίησης ή ανάπτυξης τρομοκρατικών θυλάκων εντός των καταυλισμών.
Ανάλογου τύπου παρακολουθήσεις, σε ψηφιακή μορφή, γίνονται από τους αστυνομικούς του τμήματος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και σε σελίδες του Διαδικτύου «φιλικές» προς το Ισλαμικό Κράτος.

Πάντως, το μεγαλύτερο πρόβλημα στις ηλεκτρονικές παρακολουθήσεις παραμένουν οι εναλλακτικές μέθοδοι επικοινωνίας, εξαιρετικά διαδεδομένες, όπως π.χ. οι ηλεκτρονικές εφαρμογές Viber και What’s up.
Άλλωστε παρόμοιες πρακτικές εφαρμόζουν τα δύο τελευταία χρόνια και πολλές άλλες υπηρεσίες ασφαλείας ευρωπαϊκών χωρών.
Τα αποτελέσματα των παρακολουθήσεων όμως κρίνονται αμφιλεγόμενα, αφού, όπως πολλάκις έχει αποδειχθεί στο παρελθόν, οι «μοναχικοί λύκοι» του Ισλαμικού Κράτους διαθέτουν πάντοτε το «ακατάρριπτο» πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού.