Το... τάνγκο της Κεντροαριστεράς

Ύστατη προσπάθεια για την ανάκαμψη του κατακερματισμένου χώρου. Ο σημαντικότερος σταθμός στην περιπετειώδη πορεία ανασυγκρότησης του χώρου της Κεντροαριστεράς είναι αυτή την Κυριακή και το βασικό ερώτημα είναι αν οι πολίτες που ανταποκρίθηκαν στον πρώτο γύρο θα δείξουν την ίδια συνέπεια και τον ίδιο ενθουσιασμό προκειμένου να κρίνουν... ένα ενδοπασοκικό ζήτημα, αφού, καλώς ή κακώς, στην εκλογή της Κυριακής συγκρούονται δύο μεγάλες σχολές σκέψης, δύο συνιστώσες εντός του ΠΑΣΟΚ που έχουν ανοίξει μέτωπο ήδη από τον Απρίλιο.

Πολλοί σχολιάζουν ότι αυτή η μονομαχία, που διεξάγεται με την αβρότητα, αλλά και την υπόκωφη κτητικότητα και μάχη που υποκρύπτει το αργεντίνικο τάνγκο, αποτελεί τον τελευταίο χορό, μια ύστατη προσπάθεια για την ανάκαμψη της κατακερματισμένης Κεντροαριστεράς, που θέλει να σταθεί ανάχωμα στην επέλαση του ΣΥΡΙΖΑ στο γήπεδο της Σοσιαλδημοκρατίας.

Η Φώφη Γεννηματά έχει απέναντί της τον Νίκο Ανδρουλάκη, ο οποίος έχει αμφισβητήσει ανοιχτά τις επιλογές της τα τελευταία χρόνια και λειτουργούσε «οιονεί» ως εσωκομματική αντιπολίτευση. Και το μεγάλο ερώτημα είναι αν η διαδικασία θα μπορέσει να συγκινήσει ψηφοφόρους από άλλους χώρους που έσπευσαν να ψηφίσουν με την ελπίδα ανασυγκρότησης του χώρου και όχι για εσωκομματική ρεβάνς εντός του ΠΑΣΟΚ.

Είναι δεδομένο ότι και οι δύο μονομάχοι προσπάθησαν να απομακρυνθούν από τη συγκεκριμένη εικόνα και ώς τώρα αρνήθηκαν να μπουν σε μια άγονη αντιπαράθεση με εντοπισμένα εσωκομματικά ζητήματα που θα αποθάρρυναν τους πολίτες από την προσέλευση στις κάλπες του δεύτερου γύρου. Το ζήτημα είναι αν την Κυριακή θα επικρατήσει η λογική των φαβορί με μια πανηγυρική εκλογή της Φώφης Γεννηματά και επιβεβαιωθεί ότι μπορεί «ο νέος να είναι ωραίος, αλλά ο παλιός είναι αλλιώς».

Το μεγάλο ζήτημα της κυριακάτικης εκλογής, εκτός βέβαια του νικητή, είναι και η συμμετοχή. Οι εκτός κούρσας υποψήφιοι, κυρίως οι Γιώργος Καμίνης και Σταύρος Θεοδωράκης, επιχειρούν όλες αυτές τις μέρες να πείσουν τους ψηφοφόρους να πάνε να ψηφίσουν, παρότι οι ίδιοι αρνήθηκαν να πάρουν θέση στηρίζοντας ανοιχτά κάποιον υποψήφιο.

Κι αυτό παρότι και οι δύο, με απανωτές συναντήσεις τους, επιχείρησαν να εκμαιεύσουν τη στήριξή τους. Γεννηματά και Ανδρουλάκης γνωρίζουν ότι μια δική τους κίνηση προσέγγισης θα έδινε και στους δύο ένα επίχρισμα κεντροαριστερής προσέγγισης και αέρα ότι δεν ομφαλοσκοπούν.

Όμως τόσο ο Καμίνης όσο και ο Θεοδωράκης έχουν άλλα ζητήματα να τακτοποιήσουν από το να ρισκάρουν να πάρουν ανοιχτά θέση υπέρ ενός υποψηφίου. Η Γεννηματά μίλησε και με τους δύο από την Κυριακή, ενώ στη συνέχεια και οι δύο συναντήθηκαν τόσο με την πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ όσο και με τον Ανδρουλάκη.

Η τραγωδία Καμίνη

Ο δήμαρχος της Αθήνας, που υπήρξε ο καταλύτης για την κούρσα, αφού η δική του συμμετοχή έβαλε στο παιχνίδι Ραγκούση και Θεοδωράκη, σπρώχνοντας τον Ανδρουλάκη να μπει ως εναλλακτική πασοκική υποψηφιότητα, πρέπει να διαχειριστεί την ήττα του. Οι δημοσκοπήσεις που τον έδιναν πάνω από τον Ανδρουλάκη διαψεύστηκαν οικτρά και ο νεότερος υποψήφιος είχε σχεδόν διπλάσια επίδοση.

Ο Καμίνης φαίνεται ότι «αγρίεψε» τους πασόκους, που προσήλθαν μαζικά με διάθεση προστασίας του χώρου τους. Από ό,τι φαίνεται από το αποτέλεσμα, ο δήμαρχος κινήθηκε σε ένα κοινό της πάλαι ποτέ Ανανεωτικής Αριστεράς και του σημιτικού εκσυγχρονισμού. Μέχρι το βράδυ της Τετάρτης φάνταζε δύσκολο να μπει στη λογική να δώσει γραμμή στους ψηφοφόρους του.

Στο παρασκήνιο λέγεται ότι αναγνωρίζει τις προσπάθειες της Γεννηματά για την επίτευξη της σύγκλισης διάσπαρτων δυνάμεων σε μια διαδικασία και ενδεχομένως στο παρασκήνιο να προσφέρει τη στήριξή του, αλλά καλά πληροφορημένες πηγές εκτιμούν ότι θα ήταν πολιτικό λάθος να αγνοήσει το πολιτικό κριτήριο όσων τον επέλεξαν ώστε να μπει στον πειρασμό να τους χειραγωγήσει.

«Εκπροσωπώ αξίες, δεν καθοδηγώ ανθρώπους», είπε ο Καμίνης την Τρίτη, ο οποίος ζήτησε τη μαζική συμμετοχή στις κάλπες. Μάλιστα, θέλοντας να ενθαρρύνει όσους τον ψήφισαν ώστε να συμμετάσχουν στις κάλπες της Κυριακής, φρόντισε να τους κρατήσει «ζεστούς», λέγοντας ότι «ο κόσμος που με στήριξε στον πρώτο γύρο αποτελεί μια ευδιάκριτη τάση στην κοινωνία, που θα προσλάβει συγκεκριμένα πολιτικά και οργανωτικά χαρακτηριστικά το γρηγορότερο δυνατόν».

Χαμός στο Ποτάμι

Πιο σύνθετη είναι η κατάσταση για τον Θεοδωράκη, ο οποίος έχει να αντιμετωπίσει μεγάλη εσωκομματική ένταση, αφού πολλοί είναι αυτοί που συμμερίζονται απόψεις όπως των «59», που επέμειναν ότι έπρεπε να διατηρηθεί η στάση της αυτόνομης πορείας.

Ο ίδιος επισημαίνει ότι το Ποτάμι θα οδηγηθεί σε συνέδριο προκειμένου να συζητηθούν αναλυτικά όλα τα ζητήματα. Προς το παρόν επιχειρεί να αναλύσει τα δεδομένα της ήττας του και να συνεννοηθεί με την Κοινοβουλευτική Ομάδα του.

Το βράδυ της Δευτέρας ο επικεφαλής του Ποταμιού έκανε το τραπέζι στους βουλευτές και σε στελέχη, όπου οι παρευρεθέντες περισσότερο εξέθεσαν τις απόψεις τους παρά απέσπασαν τις μύχιες σκέψεις του Θεοδωράκη.

Το δεδομένο είναι ότι ο Σταύρος δεν μπορεί να κάνει πίσω, αλλά η συμμετοχή του στο εγχείρημα προκαλεί τριγμούς. Ο Σπύρος Δανέλλης είπε ότι προς χάριν της ενότητας θα ήταν καλό να μην εμμείνει ο Ανδρουλάκης στον δεύτερο γύρο, ενώ ο Γρηγόρης Ψαριανός έσπευσε να δηλώσει ότι θα στηρίξει τον Ανδρουλάκη.

Πάντως καλά γνωρίζοντες επισημαίνουν ότι για τον Θεοδωράκη καλό θα ήταν να εκλεγεί η Γεννηματά, με την οποία έχει ήδη συμφωνηθεί να παραμείνουν αυθύπαρκτες οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες των δύο κομμάτων, ρύθμιση που θα του δίνει μεγάλο περιθώριο κινήσεων, παρότι ο Ανδρουλάκης, ανεξαρτήτως της έκβασης της συζήτησης, έχει δεσμευτεί ότι θα θέσει θέμα να ενοποιηθούν αμέσως οι δύο Κοινοβουλευτικές Ομάδες.

Από την άλλη, η Φώφη Γεννηματά, σε αντίθεση με τον Ανδρουλάκη, που δεν έχει κάνει κάποια νύξη, έχει πει σαφώς ότι οι υποψήφιοι, και ιδιαίτερα οι Θεοδωράκης και Καμί-νης, θα έχουν διακριτό ρόλο στο εγχείρημα, σε μια προσπάθεια να πείσει ότι δεν εννοεί να κάνει ένα «ΠΑΣΟΚ plus», αλλά ένα νέο εγχείρημα με μεγαλύτερο άνοιγμα.

Επ’ αυτού είχε ενδιαφέρον η παρατήρηση του Ανδρουλάκη στον ΣΚΑΪ, που είπε ότι όσοι ψήφισαν μπορεί να είχαν μια αναφορά στο ΠΑΣΟΚ του 45% που κάλυπτε όλο τον χώρο της Κεντροαριστεράς, αλλά όχι στο ΠΑΣΟΚ του 6% και του 7%.

Αυστηρή ουδετερότητα αποφάσισε να τηρήσει και η ΔΗΜΑΡ, η οποία δεν θέλει να ταχθεί υπέρ κάποιου υποψηφίου, αφήνοντας τα μέλη της να αποφασίσουν κατά συνείδηση, ενώ ο Γιώργος Παπανδρέου εμμέσως πλην σαφώς έχει ταχθεί υπέρ της Γεννηματά τονίζοντας ότι εργάζεται συστηματικά για την ενότητα.

Άλλωστε είναι γνωστή η σκληρή κόντρα του Παπανδρέου με τον Ανδρουλάκη, ο οποίος απολαύει της στήριξης του Ευάγγελου Βενιζέλου, παρότι ο ίδιος απείχε διακριτικά από μια ενεργό κινητοποίηση προκειμένου να μην κατηγορηθεί ότι επιχειρεί να χειραγωγήσει τη διαδικασία. Πολλά στελέχη του όμως τονίζουν ότι ο Ανδρουλάκης διαθέτει το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που πρέπει να προωθηθεί.

Ανοιχτό παραμένει αν οι περί τον Κώστα Σημίτη, που στήριξαν τον Καμίνη, θα ταχθούν υπέρ του Ανδρουλάκη, αν και ό,τι συμβεί θα γίνει στο παρασκήνιο και όχι ανοιχτά, αφού θα ήταν μάλλον «αιτία πολέμου» και θα πυρπολούσε τη διαδικασία.

Φώφη ήπια, αλλά αιχμηρή

Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, που μάλλον με απογοήτευση είδε ότι η επίδοσή της σε κάποια μεγάλα αστικά κέντρα έκοψε τη φόρα της να «καθαρίσει» από την πρώτη Κυριακή, προσπάθησε με συστηματικό τρόπο να αποφύγει αιχμές, αντιπαραθέσεις και να αντιμετωπίσει τη νεανική επιθετικότητα του Ανδρουλάκη με ενωτική διάθεση και ηγετικό αέρα.

Παρότι αρχικά στη συνέντευξή της την Τρίτη στον ΣΚΑΪ φάνηκε να μην θέλει να απαντήσει στην ερώτηση περί οικογενειοκρατίας και να δυσφορεί για αυτό το «χτύπημα», τελικά όχι μόνο απάντησε, αλλά ήταν εξίσου αιχμηρή.

Είχε προηγηθεί τη Δευτέρα η αναφορά Ανδρουλάκη ότι ο ίδιος δεν είναι προϊόν οικογενειοκρατίας, παραπέμποντας προφανώς στην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και κόρη του Γιώργου Γεννηματά.

«Είναι πολιτική μου επιλογή να μην μπαίνω σε μικρότητες, σε χτυπήματα κάτω από τη μέση, σε προσωπικές αντιπαραθέσεις. Επί της ουσίας δεν με αφορά το θέμα της οικογενειοκρατίας. Τι σημαίνει οικογενειοκρατία; Δεκαεπτά χρόνια που είμαι στην πολιτική το έχω ακούσει αυτό πάρα πολλές φορές.

Ο Γιώργος Γεννηματάς δεν υπήρξε ποτέ τζάκι της πολιτικής. Δεν έβγαλε λεφτά από την πολιτική. Δεν έστησε μηχανισμούς. Δεν είχε ποτέ μηχανισμούς. Πολεμήθηκε από τους μηχανισμούς, όπως πολεμήθηκα και εγώ τα προηγούμενα χρόνια, συγκρούστηκε με τους μηχανισμούς, όπως συγκρούστηκα και συγκρούομαι και εγώ όλα αυτά τα χρόνια. Δεν έγινε ποτέ πρόεδρος κόμματος, δεν έγινε ποτέ πρωθυπουργός.

Πέρασαν έξι χρόνια από τη στιγμή που πέθανε για να πάρω την απόφαση να ασχοληθώ η ίδια ενεργά, παρότι από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήμουνα δίπλα του στο γραφείο, δούλευα. Πρώτη φορά έκανα προεκλογικό αγώνα 10 χρόνων με την τσάντα του Δημοτικού. Άρα δεν με αφορά ο όρος οικογενειοκρατία», είπε με ένταση.

Μάλιστα, όπως έλεγαν στενοί της συνεργάτες, ποτέ τίποτα δεν της χαρίστηκε, σε όλες τις διαδικασίες από την πρώτη μέρα μπήκε στην πολιτική με την ψήφο του λαού και θυμίζουν τη λαμπρή επίδοσή της στην υπερ-νομαρχία Αθηνών, όταν η ΝΔ. επέλεξε τη στρατηγική της λοιδορίας και της υπονόμευσης.

Συνεργάτες του Ανδρουλάκη λένε ότι δεν υφίσταται προσωπική επίθεση κατά της προέδρου της ΔΗΣΥ. «Είπαμε από την αρχή ότι είμαστε απέναντι σε μια κοινωνία της κληρονομικής ισχύος. Είμαστε υπέρ μιας κοινωνίας ίσων ευκαιριών, στην οποία ο καθένας έχει το δικαίωμα να εξελιχθεί», τόνιζαν με νόημα δίνοντας επί της ουσίας συνέχεια στην κόντρα.

Δύο είναι τα βασικά ζητήματα που αφορούν τους μονομάχους και τα οποία δεσπόζουν στη δημόσια συζήτηση για τον νέο φορέα.

Το ένα και βασικό είναι αν επίκειται η νεκρανάσταση του ΠΑΣΟΚ μέσα από την ανασυγκρότηση του φορέα ή θα οδηγηθούμε συστηματικά στην πορεία αυτοδιάλυσης των κομμάτων και διάχυσής τους στο νέο και ποια είναι η πολιτική συνεργασιών του νέου φορέα, ακόμα και αν υποθέσει κανείς ότι θα αυγατίσει τόσο πολύ, όσο ελπίζουν οι υποψήφιοι, ώστε να καταστεί πραγματικά τρίτος πόλος. Διότι, ακόμη κι αυτό αν συμβεί, κάτι που δεν αποδεικνύεται από τις μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις, οφείλει απέναντι στους δυνητικούς ψηφοφόρους η ηγεσία του νέου φορέα να είναι ξεκάθαρη.

Για το ζήτημα του νέου φορέα και οι δύο, από διαφορετικές αφετηρίες, δεν σταματούν να δηλώνουν πιστοί στο όραμα της ανασυγκρότησης της Κεντροριστεράς. ♦Η Γεννηματά κάνει λόγο για «Νέα Αλλαγή» προσπαθώντας να πείσει ότι η ενότητα του χώρου είναι το ασφαλές και βασικό κριτήριο προκειμένου να επανακάμψουν οι ψηφοφόροι που ξεστράτισαν στον ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια.

♦Ο Ανδρουλάκης από την πλευρά του μιλάει για εντελώς νέα κατάσταση που θα έχει τη σφραγίδα της επόμενης γενιάς στελεχών.

Ενώ και οι δύο υποψήφιοι αυτή την εβδομάδα κινούνται μέσα από συνεντεύξεις χωρίς περιοδείες και ομιλίες, συμφώνησαν να γίνει ένα ντιμπέιτ μεταξύ τους που θα διεξαχθεί αύριο στις 9 στην ΕΡΤ. Κατά πώς προβλέπει η συμφωνία, οι δύο μονομάχοι θα έχουν απέναντί τους δύο δημοσιογράφους, τον Παύλο Τσίμα και τη Στέφη Μουρελάτου, ενώ θα συντονίσει η Δώρα Αναγνωστοπούλου, ώστε μέσα από 20 ερωτήσεις οι υποψήφιοι να ξεκαθαρίσουν κυρίως το όραμά τους για το νέο κόμμα και τα μεγάλα ζητήματα της χώρας και της οικονομίας. Το ντιμπέιτ εκτός από την ΕΡΤ θα μεταδοθεί από τον ΣΚΑΪ και τον ΑΝΤ1.

Καυγάς για τη ρεβάνς

Το μεγάλο πάντως στοίχημα παραμένει αν τελικά οι ψηφοφόροι, και κυρίως όσοι ψήφισαν τους πολλούς ηττημένους, θα προσέλθουν στην κάλπη. Πολλοί επισημαίνουν ότι, αν οι ψηφοφόροι ξεπεράσουν τους 140-150 χιλιάδες, θα είναι μια μεγάλη επιτυχία για το εγχείρημα, ενώ, αν η προσέλευση πέσει κάτω από τους 100 χιλιάδες ψηφοφόρους, θα δοθεί η αίσθηση ότι πρόκειται για ένα εσωκομματικό ξεκαθάρισμα.

Πάντως τα περισσότερα στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη εμμένουν ότι ο δεύτερος γύρος ήταν άχρηστος και ότι έπρεπε να μείνει το άρωμα της εντυπωσιακής προσέλευσης του πρώτου γύρου. Ο Ανδρουλάκης δεν άφησε πάντως αναπάντητες τις αιχμές λέγοντας ότι, αν το ποσοστό ήταν πάνω από 45%, δεν θα πήγαινε σε δεύτερο γύρο: «Ο σεβασμός στο 60% μάς επιβάλλει τον δεύτερο γύρο», είπε απαντώντας σε αιτιάσεις για το γιατί πάει σε δεύτερο γύρο.