Όλοι συμφωνούν στη μεγαλοσύνη της δωρεάν οργάνων και στη σαφή διάκριση του ασθενούς σε κώμα με τον εγκεφαλικά νεκρό Δύο σημαντικές δωρεές οργάνων πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία 24ωρα, από τις οποίες έλαβαν μοσχεύματα 11 άνθρωποι.

 


Γράφει η Μαρία Τσιλιμιγκάκη
 

Οι δύο δωρητές ήταν ένας 33χρονος που εργαζόταν σε απορριμματοφόρο του Δήμου Σαλαμίνας και τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι, και μία 70χρονη γυναίκα από την Κατερίνη που νοσηλευόταν σε ΜΕΘ. Και στις δύο περιπτώσεις, οι συγγενείς βρήκαν το κουράγιο να δώσουν ζωή σε συνανθρώπους τους μέσα από τη δική τους απώλεια.

Μάλιστα ο διοικητής του Νοσοκομείου Κατερίνης, Γιώργος Χατζηγεωργίου, στην ανακοίνωσή του μέσω των social media τόνισε την ευγνωμοσύνη προς την οικογένεια της θανούσας κάνοντας λόγο για «μεγαλειώδη αυτή πράξη αλληλεγγύης». Τόνισε επίσης ότι η διαδικασία πραγματοποιήθηκε σε «εξαιρετικά δύσκολο χρονικό πλαίσιο, εν μέσω τριήμερου αργιών, όμως το προσωπικό του νοσοκομείου ανταποκρίθηκε με συγκινητική αφοσίωση. Στήθηκε μια μαραθώνια προσπάθεια, στην οποία συνέβαλαν όλα τα εμπλεκόμενα τμήματα: η ΜΕΘ, το χειρουργείο , το ακτινολογικό, το μικροβιολογικό, το αναισθησιολογικό, το ΕΚΑΒ αλλά και η Ελληνική Αστυνομία η οποία συνέδραμε στην έγκαιρη και ασφαλή μεταφορά των μοσχευμάτων».
Η καθολική αποδοχή των μεταμοσχεύσεων

Στο πιο πρόσφατο επιμορφωτικό webinar του προγράμματος Transplant Masterclasses του Ιδρύματος Ωνάση, το οποίο διενεργήθηκε προ ημερών και το παρακολούθησε το iEidiseis, τέθηκαν στο μικροσκόπιο τα ηθικά ζητήματα γύρω από τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις. Με την ευκαιρία αυτής της θεματολογίας, το iEidiseis έθεσε το ερώτημα αν οι μεταμοσχεύσεις και η δωρεά οργάνων είναι αποδεκτές από όλες τις πολιτιστικές και θρησκευτικές ομάδες, δεδομένου ότι ο κόσμος μας καθορίζεται πια από την πολυπολιτισμικότητα.


Το ερώτημα μετέφερε στους ομιλητές ο καθηγητής Ιωάννης Μπολέτης, πρόεδρος του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, και η απάντηση ήταν ξεκάθαρη και καθολική: Όλες οι γνωστές θρησκείες αποδέχονται τη δωρεά οργάνων και τη μεταμόσχευση εξαιρουμένων των Ορθοδόξων Εβραίων που την απορρίπτουν.

Οι ειδικοί μάλιστα εξήγησαν για πολλοστή φορά ότι ποτέ κανείς δεν έχει επανέλθει από εγκεφαλικό θάνατο. Και εξήγησαν τη διαφορά με το κώμα και τη φυτική κατάσταση…
Η διαφορά

Υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ της μόνιμης φυτικής κατάστασης και του εγκεφαλικού θανάτου. Στη φυτική κατάσταση, δεν λειτουργεί ο φλοιός του εγκεφάλου, ενώ η λειτουργία του εγκεφαλικού στελέχους διατηρείται ικανοποιητική. Στην περίπτωση αυτή ο ασθενής διατηρεί μεν αυτόματη αναπνοή και καρδιαγγειακή λειτουργία, στερείται όμως συνείδησης. Δηλαδή το σημείο "κλειδί" μεταξύ εγκεφαλικού θανάτου και μόνιμης φυτικής κατάστασης είναι η λειτουργία του εγκεφαλικού στελέχους. Στον εγκεφαλικό θάνατο παύει να λειτουργεί το εγκεφαλικό στέλεχος. Η διάκριση μεταξύ των δύο καταστάσεως είναι ιατρικώς ευδιάκριτη και σε καμία περίπτωση άνθρωποι σε φυτική κατάσταση ή κώμα δεν θεωρούνται δυνητικοί δότες οργάνων.


Να σημειώσουμε ότι στις ΗΠΑ από όπου συνήθως έρχονται ειδήσεις του τύπου «ξύπνησε πριν του πάρουν τα όργανα για μεταμόσχευση» δεν τηρούνται κοινά από όλα τα νοσοκομεία και αυστηρά κριτήρια, όπως συμβαίνει στην ΕΕ και την Ελλάδα.

Με το άρθρο τους «η ασυνέπεια στον προσδιορισμό του εγκεφαλικού θανάτου δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτή», δημοσιευμένο στο Anal Journal of Ethics της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης, οι Δρ Erin Barnes και David Greer θέτουν στο επίκεντρο το ζήτημα των λανθασμένων διαγνώσεων εγκεφαλικού θανάτου στις ΗΠΑ…


Καθώς επισημαίνουν, παρά τον νόμο για τον Ενιαίο Προσδιορισμό του Θανάτου (UDDA) μέσω των «αποδεκτών ιατρικών προτύπων», που προτάθηκε το 1980, όσο και τις οδηγίες της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας από το 1995, που αναθεωρήθηκαν το 2010 για να καταστήσουν σαφέστερα τα πρωτόκολλα εγκεφαλικού θανάτου, η εφαρμογή τους διαφέρει σημαντικά μεταξύ Πολιτειών και νοσοκομείων. Χαρακτηριστικά, μία μελέτη του 2008 έδειξε ότι μόνο το 63% των μεγάλων νοσοκομείων απαιτούσε να διευκρινιστούν τα σαφή αίτια του εγκεφαλικού θανάτου, και μόνο το 55% διευκρίνιζε αν υπήρχε παρουσία ηρεμιστικών ή παραλυτικών φαρμάκων πριν από τις δοκιμές για τη διάγνωση.

«Αν δεν μπορούμε να εγγυηθούμε μια απολύτως ακριβή και αξιόπιστη διάγνωση εγκεφαλικού θανάτου, δεν μπορούμε να συμβουλέψουμε καλόπιστα τις οικογένειες για τη δωρεά οργάνων» προειδοποιούν οι συγγραφείς. Σήμερα, στις προσπάθειες αντιμετώπισης του προβλήματος περιλαμβάνονται νέες, ενιαίες οδηγίες και εργαλεία, όπως το Brain Death Toolkit της Εταιρείας Νευροκρίσιμης Φροντίδας, ενώ οι Barnes και Greer προτείνουν αναθεώρηση του UDDA για να διασφαλιστεί σταθερή, ακριβής διάγνωση εγκεφαλικού θανάτου στις ΗΠΑ.