Φετουλάχ Γκιουλέν: Aπό δάσκαλος έγινε ο πιο μισητός εχθρός του Ερντογάν - Το αποτυχημένο πραξικόπημα Ερντογάν - Γκιουλέν: Από τον πόλεμο στους κεμαλιστές και την άνοδο στην εξουσία μέχρι τη ρήξη και το πραξικόπημα.

 


 


Ο ιμάμης Φετουλάχ Γκιουλέν, πάλαι ποτέ «δάσκαλος» και συνεργάτης του Ρετζέπ Ταγιπ Ερντογάν και εδώ και περίπου μια 10ετία ο υπ’ αριθμόν 1 εχθρός του, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 83 ετών. Γεννημένος στην Τουρκία, ο Γκιουλέν, ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους και επιδραστικούς θρησκευτικούς ηγέτες της σύγχρονης Τουρκίας, ζούσε από το 1999 στις ΗΠΑ και κατηγορήθηκε από τον Ερντογάν ως ο ενορχυστρωτής του πραξικοπήματος του 2016.

Ιδρυτής του θρησκευτικού κινήματος Χιζμέτ, συνδύασε σε ένα ρεύμα τον Ισλαμισμό με τη σύγχρονη εκπαίδευση και την επιστήμη. Δημιούργησε ένα τεράστιο δίκτυο από φροντιστήρια, σχολεία, πανεπιστήμια, αλλά και νοσοκομεία και επιχειρήσεις και ΜΜΕ, τα οποία προωθούσαν τις ιδέες του κινήματος.
Χέρι - χέρι για την εξουσία

Το κίνημα Χιζμέτ υπήρξε στενός σύμμαχος του Τουρκικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και οι Ερντογάν και Γκιουλέν συνεργάστηκαν για την αναρρίχηση του πρώτου στην εξουσία. Παρά τις επιμέρους διαφορές τους, ο ένας βοηθούσε τον άλλον για την ενίσχυση της δύναμής τους σε μια συμμαχία ενάντια στους κεμαλικούς που είχαν υπό τον έλεγχό τους τον στρατό, τη δικαιοσύνη, την αστυνομία και εν γένει τους αποκαλούμενους «αρμούς της εξουσίας».


Μέσω αυτής της συμμαχίας το AKP και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κέρδισαν τις εκλογές, ενώ ο Γκιουλέν εξάπλωσε το δίκτυο του και αναδείχθηκε σε μια πανίσχυρη παρασκηνιακά προσωπικότητα. Πολλοί Γκιουλενιστές, μέλη του Χιζμέτ, διορίστηκαν σε κομβικές θέσεις του κρατικού μηχανισμού.


Η ρήξη των νέων ηγεμόνων

Όμως η συντριβή του κεμαλικού κατεστημένου έφερε στην επιφάνεια τις διαφωνίες της νέας ηγεμονικής ομάδας. Ερντογάν και Γκιουλέν ήρθαν σε ρήξη σε έναν αγώνα αγώνας εξουσίας μεταξύ του AKP και του Χιζμέτ.






Το 2013, οι ελεγχόμενες από τους Γκιουλενιστές αστυνομία και δικαιοσύνη ξεκίνησαν έρευνες κατά στελεχών του AKP για πρακτικές διαφθοράς. Απαντώντας η πλευρά του Ερντογάν έκανε λόγο για απόπειρα ανατροπής μέσω «δικαστικού πραξικοπήματος» και σε απάντηση «χτύπησε» τον μιντιακό όμιλο Zaman, ιδιοκτησίας Γκιουλέν, και από τους πιο δημοφιλείς στην Τουρκία. Στο στόχαστρο βρέθηκε και πολλές εταιρείες, σχολεία και φροντιστήρια, που συνδέονταν με το κίνημα Χιζμέτ.
Το αποτυχημένο πραξικόπημα

Το 2016 ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε ευθέως τον Γκιουλέν ως ενορχυστρωτή της αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος. Έτσι ξεκίνησαν οι μαζικές εκκαθαρίσεις γκιουλενιστών σε αστυνομία, στρατό και δικαιοσύνης, ενώ η καταστολή επεκτάθηκε σε όλο το δίκτυο του κινήματος Χιζμέτ, από την εκπαίδευση μέχρι τις επιχειρήσεις και τα ΜΜΕ.

Το καθεστώς Ερντογάν έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει τον Γκιουλέν «επικεφαλής τρομοκρατικής οργάνωσης» και χιλιάδες υποστηρικτές του, κυρίως πρόσωπα που κατείχαν θέσεις στη δημόσια διοίκηση, οδηγήθηκαν στη φυλακή ή αναγκάστηκαν εγκαταλείψουν τη χώρα.


Ο Γκιουλέν από τις ΗΠΑ απέρριπτε μέχρι το τέλος της ζωής του οποιαδήποτε εμπλοκή και υποστήριξε πως το «πραξικόπημα φιάσκο» πραγματοποιήθηκε από τον ίδιο τον Ερντογάν ώστε να δημιουργήσει κλίμα υπέρ του και να αξιοποιηθεί ως ευκαιρία για ένα πογκρόμ κατά κάθε πολιτικού αντιπάλου. Μέχρι το θάνατό του, ο Ερντογάν ζητούσε την έκδοση του Γκιουλέν στις ΗΠΑ με την Ουάσινγκτον να την αρνείται και το ζήτημα να εξελίσσεται σε ένα «αγκάθι» στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.



Ο Γκιουλέν κατήγγειλε «την εξέλιξη της κυβέρνησης Ερντογάν σε μια δικτατορία», υπογραμμίζοντας πως «προσπαθεί να μετατρέψει την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος σε ένα δικό του πραξικόπημα σε αργή κίνηση».

 

«Ο πρόεδρος Ερντογάν και το κόμμα του δηλητηριάστηκαν από την εξουσία», τόνιζε, ενώ για στενή συνεργασία τους στο παρελθόν ο Γκιουλέν ανέφερε: «Δεν μετανιώνω για το ότι στήριξα τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Αν τις προωθούσε κάποιο άλλο κόμμα, θα το στήριζα με τον ίδιο τρόπο. Τώρα, με την στερνή μου γνώση, καταλαβαίνω ότι τους έδειξα υπερβολική εμπιστοσύνη. Μετανιώνω για το ότι πίστεψα πως ήταν ειλικρινείς σε σχέση με τα όσα υπόσχονταν ότι θα έφεραν εις πέρας».
Άσβεστο μίσος

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, επιβεβαιώνοντας τον θάνατο του Γκιουλέν, επιβεβαίωσε και το άσβεστο μίσος του καθεστώτος του Ερντογάν για τον Γκιουλέν. «Οι πηγές πληροφοριών μας επιβεβαιώνουν τον θάνατο του αρχηγού της οργάνωσης FETO (σ.σ. όπως αποκαλούνταν η οργάνωση του Γκιουλέν). Ο Φετουλάχ Γκιουλέν, ο αρχηγός της σκοτεινής οργάνωσης, είναι νεκρός» δήλωσε.

«Η αποφασιστικότητα του έθνους μας στη μάχη κατά της τρομοκρατίας θα συνεχιστεί και η είδηση του θανάτου του δεν θα μας οδηγήσει ποτέ σε εφησυχασμό» τόνισε ο Φιντάν.