Το κούρεμα άργησε μία μέρα

Του Νίκου Κωτσικόπουλου

Ενώ η κυβέρνηση και οι κάθε λογής παπαγάλοι κραδαίνουν απειλητικά πάνω από τη χώρα
και τον μέσο πολίτη το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, με την Μέρκελ και τον ...Σόϊμπλε,
μα κάνουν επίφοβες δηλώσεις και άλλες τόσες διαρροές, έχει σημασία να δούμε με ποιό
ακριβώς σκεπτικό, αποφεύχθηκε μέχρι τώρα αυτή η απόφαση.

Είναι δηλαδή η ματιά πάνω στο ίδιο πρόβλημα, που θα είχε ένας Ευρωπαίος και όχι ένας
Έλληνας. Οι συνέπειες του κουρέματος για τους άλλους…

Πριν ακόμα πούμε μερικά απλά πράγματα αξίζει να...
θυμίσουμε τα εξής:

Πρώτον, «κούρεμα» είναι η διαγραφή μέρους του ελληνικού χρέους. Επειδή οι δανειστές
θα υποστούν ζημιές, υπονοείται εμμέσως πλην σαφώς, ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς
αντάλλαγμα και χωρίς ελληνικές ζημιές…

Δεύτερον, σύμφωνα με όλους τους ανεξάρτητους οικονομολόγους από το εξωτερικό και
πολλούς από την Ελλάδα, αλλά σύμφωνα και με το think tank των Βρυξελλών Bruegel, που
είναι σύμβουλος και της ΕΚΤ, η διαγραφή τουλάχιστον 50%-60% του ελληνικού χρέους
ήταν από την αρχή η πλέον ενδεδειγμένη λύση για την Ελλάδα και για να έχει τα καλύτερα
δυνατά αποτελέσματα, έπρεπε να γίνει το ταχύτερο δυνατόν. Ήταν επίσης σύμφωνα
με όλους αυτούς, η πιο πιθανή λύση. Ή θα αποφασιζόταν εξαρχής ή θα οδηγούμασταν
αναγκαστικά εκεί στο τέλος με χειρότερες συνέπειες…

Τρίτον, το γεγονός ότι το Bruegel έβγαλε αυτό το πόρισμα και μετά δεν επανήλθε ποτέ,
(ενώ τα συμπεράσματά του ακολούθησε, άκρα του τάφου σιωπή), δείχνει πόσο σοβαρή
ήταν η εργασία του και πόσο ανεπιθύμητη για όσους δεν ήθελαν να γνωρίζει το ευρύ κοινό
την αλήθεια

Τέταρτον –και τουναντίον- η καθυστέρηση να ληφθούν αποφάσεις σε κάθε στάδιο
της κρίσης και σε κάθε επίπεδο, από την ελληνική κυβέρνηση έως την Ε.Ε. και το ΔΝΤ,
βοήθησε μέχρι στιγμής τις αγορές, τους δανειστές και τις τράπεζες των άλλων χωρών, να
προεξοφλήσουν το ενδεχόμενο «κουρέματος» και να πάρουν μέτρα, για να περιορίσουν τις
ζημιές τους ή ακόμα και να βγάλουν κέρδη από το κερδοσκοπικό παιχνίδι «χρεοκοπίας».

Αλλά ας δούμε γιατί οι Ευρωπαίοι, δεν επέτρεψαν εξαρχής ένα «κούρεμα» της Ελλάδας
στους δανειστές της. Εννοείται ότι άλλο πράγμα είναι ένα «φιλικό κούρεμα» και μία
ελεγχόμενη χρεοκοπία με τη συμφωνία των δανειστών και άλλο πράγμα, μία ξαφνική
μονομερής χρεοκοπία από πλευράς Ελλάδας.

Έτσι σήμερα κάποια από τα παρακάτω, μπορεί να μοιάζουν υπερβολικά. Τότε όμως,

δεν ήταν καθόλου. Ενώ και η κυβέρνηση που πήγε μόνη της να διακηρύξει διεθνώς ότι
είμαστε «Τιτανικός», είχε πράγματι στα χέρια της όπλα για να διαπραγματευθεί. Το έκανε
επαρκώς; Και τι εμπόδιζε τότε τους Ευρωπαίους, από το να δεχθούν ένα «κούρεμα» στο
πρώτο τρίμηνο του 2010;

1.Οι ζημιές των τραπεζών που έχουν ελληνικά ομόλογα.

2.Οι ζημιές των συνταξιοδοτικών ταμείων που έχουν ελληνικά ομόλογα.

3.Η μεγάλη πτώση στα χρηματιστήρια και ομόλογα που θα επακολουθούσε.

4.Η έλλειψη ρευστού που θα επακολουθούσε στις διατραπεζικές αγορές, με αποτέλεσμα
μία πιστωτική κρίση στην Ευρώπη.

5.Η πτώση του ευρώ.

6.Οι ακόλουθες πιέσεις σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν ελλείμματα και χρέη.

7.Το γενικευμένο ντόμινο που θα ακολουθούσε.

8.Ο φόβος αλλά και η επιθυμία πιθανόν των Ιρλανδών, Πορτογάλων, Ισπανών ή και άλλων
να κάνουν ακριβώς το ίδιο πράγμα και να αρνηθούν να εξοφλήσουν μέρος του χρέους τους.
Θα είχε ανοίξει η πόρτα για όλους…

9. Η κρίση εμπιστοσύνης που θα ακολουθούσε τόσο στο νόμισμα του ευρώ, όσο και
στα ευρωπαϊκά ομόλογα. Οι ευρωπαϊκές χώρες, πλην ελαχίστων, δεν θα μπορούσαν να
δανειστούν από τις αγορές.

10. Η διάλυση του ευρωπαϊκού τραπεζικού και συνταξιοδοτικού συστήματος, το οποίο θα
κατέγραφε τεράστιες απώλειες, αφού τα κεφάλαιά τους έχουν επενδυθεί σε κάθε είδους
ευρωπαϊκά ομόλογα, τα οποία όλα θα υποχωρούσαν, μεταδίδοντας την κρίση και σε
ευρωπαϊκές χώρες εκτός Ευρωζώνης, όπως η Αγγλία, αλλά και οι ΗΠΑ.

11. Αν η κρίση αυτή συνοδευόταν από έξοδο από το ευρώ μίας χώρας και επιστροφή στο
παλιό νόμισμα, οι συνέπειες θα ήταν ακόμα μεγαλύτερες, αφού καταρχήν θα σήμαινε, ότι
οι δανειστές και κάτοχοι ομολόγων, θα πληρώνονταν για ένα μόνον μέρος των ομολόγων
τους και μάλιστα με υποτιμημένο νόμισμα. Ενώ πολιτικά, θα έμπαιναν οι βάσεις για την
διάλυση της Ευρωζώνης και περιορισμού της σε μία μικρή ζώνη λίγων χωρών, με ότι αυτό
συνεπάγεται πολιτικά και οικονομικά.

12.Οι κάτοικοι των χωρών αυτών, θα έπρεπε φυσικά να πληρώσουν τις ζημιές των
τραπεζών τους και των μετοχών τους και να ανεχθούν το γεγονός ότι τα συνταξιοδοτικά
ταμεία τους έχασαν λεφτά και δεν έχουν να τους δώσουν τις συντάξεις που μέχρι τώρα
λάμβαναν.

13. Αυτό θα προκαλούσε ύφεση, κρίση ρευστότητας, την επιβολή άγριων φόρων και
περικοπών για να βρεθούν κεφάλαια ώστε να ενισχύσουν τις τράπεζες και τα Ταμεία
και τελικά την έξοδο των χωρών αυτών από το ευρώ και την επιστροφή στο αρχικό τους
νόμισμα για να τα πετύχουν όλα αυτά.

14. Εναλλακτικά, θα έπρεπε να κόψει άφθονο χρήμα η ΕΚΤ, να δώσει φθηνά δάνεια παντού
και με κάθε τρόπο, να αγοράσει ομόλογα όπως η Fed (δηλαδή με το που θα έβγαινε π.χ. για
δανεισμό η Ελλάδα ή άλλες χώρες, να αγόραζε τα ομόλογα η ΕΚΤ για να δίνει αυτή φθηνά
δάνεια). Εναλλακτικά, θα έπρεπε τότε να εκδοθούν ευρωομόλογα, τα οποία και πάλι εν
ανάγκη θα αγόραζε η ΕΚΤ για να δανείζει κράτη, δανείζοντας παράλληλα τις ελληνικές και
τις ευρωπαϊκές τράπεζες…

15. Όλο αυτό, θα έκανε το ευρώ «πετσετάκι», αν φυσικά δεν λαμβάνονταν άλλα μέτρα,
ώστε να υπάρχει η προοπτική, πως τα ελλείμματα και τα χρέη θα μαζεύονταν.

Μετά από όλα αυτά αξίζει να θέσουμε ένα ερώτημα λοιπόν: Έχουν παρέλθει και σε ποιό
βαθμό όλοι αυτοί οι κίνδυνοι, από ένα «συντεταγμένο και εθελοντικό κούρεμα» των
ελληνικών ομολόγων;

Γιατί δεν ξεχνάμε ότι οι αγορές το προβλέπουν και το έχουν έστω και μερικώς
προεξοφλήσει έχοντας πάρει κάποια μέτρα για να ελαχιστοποιήσουν τις απώλειες.

Το θέμα βέβαια παραμένει: Αφού το κούρεμα δεν έγινε γρήγορα σύμφωνα και με το
ινστιτούτο Bruegel τα όποια οφέλη της Ελλάδας περιορίζονται συνεχώς. Επιπλέον όλοι
μιλούν για ελληνικό χρέος ενθυμούμενοι τα ομόλογα, αλλά έχουν λησμονήσει ότι «χρέος»
είναι πλέον και τα 65 δις ευρώ, με τα οποία μας έχουν μέχρι στιγμής δανείσει, το ΔΝΤ και η
Ε.Ε.. Βεβαίως με αυτά τα κεφάλαια εξοφλήθηκαν και ομόλογα που έληγαν…

Για άλλη μία φορά λοιπόν, ρωτάμε: Έχουν ξεπερασθεί τα προβλήματα από ένα πιθανό
ελληνικό «κούρεμα»;