Του Σπύρου Μπεκιάρη
Η τόλμη, η αξιοσύνη και η τιμιότητα, ως πολιτικές αρετές και ως χαρακτηριστικά πολιτικών σχηματισμών και ηγετών, είναι αναγκαίο να συνάδουν με τις, μνημειακά, αποτυπωμένες σταθερές και αξίες για εκείνους που υπερασπίστηκαν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ατομική και συλλογική, και της προσέδωσαν ταυτότητα, με τίμημα την ίδια τους τη ζωή.
Μ' αυτές τις αρετές μετρήθηκε το μπόι - και αποδείχθηκε τεράστιο - όλων όσοι, απ' άκρη σ' άκρη στην Ελλάδα, έγραψαν το έπος της εθνικής αντίστασης, στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, και μ' αυτές μετρήθηκε και μετριέται το μπόι των ηγετών και των παραγόντων της πολιτικής και εθνικής ζωής, σε σχέση με τον χειρισμό σημαντικών ζητημάτων, όπως αυτού των Γερμανικών επανορθώσεων.
Στο μνημείο των εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς κατοίκων του Διστόμου διαβάζουμε το επίγραμμα:
Ω ΞΕΝΕ!!!
ΑΝΑΓΓΕΙΛΕ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΛΑΟΥΣ
ΟΤΙ ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΔΙΣΤΟΜΟΥ
ΕΞΕΤΕΛΕΣΑΝ ΤΑΣ ΕΝΤΟΛΑΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΤΟΥΣ.
Το μήνυμα της επιγραφικής μαρτυρίας, γκόλφι της πανανθρώπινης αξιοπρέπειας και τιμιότητας και πανάκριβο περιουσιακό στοιχείο εθνικής εντιμότητας, αποτελεί τον υμέναιο του αγνού πατριωτισμού και του άδολου διεθνισμού και γίνεται οικουμενικό, καθώς εκκινώντας από το "στενό αλωνάκι" του μαρτυρικού Διστόμου, περιδιαβαίνει τόπους και λαούς στα όρια της υφηλίου. Αλλωστε κάποιοι, χρήσιμοι και στη ζωή, γίνονται πιο χρήσιμοι με τον τρόπο που πεθαίνουν!
Βέβαια στην Ελλάδα υπήρξαν πολλοί τόποι μαρτυρίου στα χρόνια της κατοχής. Η αναφορά λοιπόν, στο Δίστομο γίνεται σε σχέση με το ζήτημα των Γερμανικών αποζημιώσεων -επανορθώσεων, καθώς αποτελεί θέμα ύψιστης εθνικής σημασίας, ηθικής διάστασης και πολυδιάστατης υφής. Αυτό το ζήτημα, σχεδόν αγνοημένο και με ευθύνη ελληνικών κυβερνήσεων και Ελλήνων παραγόντων, ανακινήθηκε με τη δικαστική πρωτοβουλία των συγγενών των θυμάτων του Διστόμου το 1995 και κυρίως με το "πόρισμα του Διστόμου" το 1997.
Για ζητήματα πολυδιάστατα και κυρίως εθνικού ενδιαφέροντος επιβάλλεται ν' αποφεύγονται οι λαϊκίστικες και αφοριστικές αποτιμήσεις περί πλειοδοσίας πατριωτισμού, όπως και οι υποκριτικές εκφράσεις αποκλειστικής εθνικής προσήλωσης. Όμως η καταγραφή της στάσης κυβερνήσεων και ηγεσιών, ως πολιτικών προσώπων και συλλογικών εκφράσεων, προσφέρει τη δυνατότητα καλύτερης προσέγγισης και αντικειμενικότερης ποσανατένισης του θέματος.
Σίγουρα οι μάρτυρες της Αντίστασης και τα θύματα της κτηνωδίας του ναζισμού και του φασισμού δεν έφτασαν στην τίμια επιλογή τους με ιδιοτελή κίνητρα.
Αντίθετα, αρνούμενοι τη λογική του προσωπικού οφέλους, δεν ακολούθησαν τον εύκολο δρόμο και την ατιμωτική στάση των δωσίλογων και των "προσωπιδοφόρων" που ετοίμαζαν τις θηλιές για τους αγωνιστές πατριώτες... Όμως ηθική αποκατάσταση, που αποτελεί το κύριο ζητούμενο, χωρίς υλική επανόρθωση, δεν γίνεται, γιατί η τελευταία απαλλαγμένη από κάθε στοιχείο αγοραίας επιδίωξης, αποτελεί την ΔΙΚΑΙΩΣΗ για τα θύματα της υλικής βίας των στερήσεων και του ιδεολογικού ολοκληρωτισμού.
Πρόσφατα, κατά την επίσκεψη της Μέρκελ στην Αθήνα, το αίτημα των επανορθώσεων διατυπώθηκε επιτακτικά από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. Αυτή η συμπόρευση πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας αποτελεί αναγκαία προυπόθεση για την ευόδωση του συγκεκριμένου εθνικού στόχου.
Όπως είναι γνωστό το ζήτημα των Γερμανικών επανορθώσεων ξεκινά με το τέλος του πολέμου. Το 1953 με το σύμφωνο του Λονδίνου ορίστηκαν αποζημιώσεις για τις χώρες και τους λαούς που υπήρξαν τα θύματα. Δυστυχώς η πολύπαθη Ελλάδα - και με δική της ευθύνη - έμεινε έξω από τις ρυθμίσεις. Μάλιστα με το σύμφωνο αυτό τα τρία πιο ευνοημένα κράτη ήταν οι ΗΠΑ, η Αγγλία και η Ελβετία (!!!) .
Η τελευταία όχι βέβαια για την προσφορά της στον αγώνα ενάντια στο ναζισμό αλλά γιατί οι τραπεζίτες είχαν αγοράσει αρκετά χρεόγραφα κατά τη διάρκεια του πολέμου και ήθελαν να πάρουν τα μερίσματα και τους τόκους!!!
Ετσι δομείται το παγκόσμιο δικαιικό σύστημα κι είναι οι νόμοι της αγοράς που το δομούν κι όχι το αίμα που χύνεται...
Πολλοί λαοί αντέδρασαν στην πρόθεση ομαλής διευθέτησης του χρέους των Γερμανών στη διάρκεια των εργασιών για το "σύμφωνο του Λονδίνου" (1952-53). Οι Ελληνες εμφανίστηκαν ανεξήγητα "ενδοτικοί", γιατί στη διάρκεια των εργασιών δεν υπήρξε καν ελληνική αντιπροσωπεία. Μέχρι και η Τουρκία είχε αντιπροσώπους (!), ενώ η Ελλάδα όχι , παρόλο που με το πιστόλι στον κρόταφο παραχώρησε το δάνειο στους Γερμανούς και παρόλες τις καταστροφές που βίωσε. Υπήρξε μόνο ένας σύμβουλος της Ελληνικής πρεσβείας που έκανε κάθε μήνα μια βόλτα, δήλωνε παρουσία και έλεγε ότι είμαστε και εμείς εδώ!!!
Βέβαια οι Ελληνες ιθύνοντες τότε είχαν άλλες προτεραιότητες, καθώς ετοίμαζαν και οργάνωναν τις υποδομές στα ξερονήσια για τη "φιλοξενία" των αγωνιστών και μεθόδευαν την αποκατάσταση των δωσίλογων και των συνεργατών των κατακτητών...
Από εκεί και στο εξής, μέχρι και την πρώτη δεκαετία του αιώνα μας, η στάση της Ελλάδας καθορίστηκε από την πρόθεση της να μη δυσαρεστήσει τους Γερμανούς και να προετοιμάσει αρχικά το έδαφος για ανάπτυξη σχέσεων στο πλαίσιο της νεοσύστατης ΕΟΚ και στη συνέχεια της Ε.Ε.
Ετσι, στη διάρκεια της δεκαετίας του '60 αλλά κι αυτής του '70, οι Γερμανοί άσκησαν πιέσεις να "αποτραβηχθεί" η Ελλάδα από αιτήματα αποζημιώσεων. Ο Γερμανός καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Χάγκεν Φλάισερ, αποκάλυψε σε συνέντευξή του (εφημερίδα ΝΕΑ, 15-16 Ιανουαρίου 2011) ότι ο Παναγιώτης Κανελόπουλος, που είχε διαδεχθεί στην ηγεσία της ΕΡΕ τον «αποδράσαντα» από την πολιτική σκηνή Κ. Καραμανλή, του εκμυστηρεύθηκε ότι του επεσήμαναν οι Γερμανοί να υιοθετήσει η Ελλάδα άλλη στάση στο θέμα των επανορθώσεων, επειδή έχουν τον πρώτο λόγο σε θέματα που αφορούσαν την Ε.Ο.Κ. Αυτό μάλιστα επιβεβαιώθηκε, όταν το 1990-91 δόθηκαν στην δημοσιότητα τα Γερμανικά έγγραφα.
Εδώ είναι αναγκαίο να αναφέρουμε ότι οι επανορθώσεις αφορούν: Θύματα, κατοχικό δάνειο, υποδομές και αρχαιολογικούς θησαυρούς.
Γι αυτό το ζήτημα είναι υλικό, ηθικό και κυρίως ζήτημα εθνικής εντιμότητας. Επίσης αναγκαίο είναι να παρακολουθήσουμε, συνοπτικά, τη δικαστική και διεκδικητική δολιχοδρομία από την πρώτη δικαστική διεκδίκηση (1995).
Ετσι το 1995 έχουμε την κατάθεση αγωγής στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Λιβαδειάς από τους συγγενείς των θυμάτων του Διστόμου, για τη διεκδίκηση των επανορθώσεων. Η αγωγή έγινε με πρωτοβουλία του Γιάννη Σταμούλη, νομάρχη Βοιωτίας και ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ. Μετά το θάνατό του τη σκυτάλη πήρε η κόρη του Κέλλυ Σταμούλη που έδωσε και συνεχίζει να δίνει μάχες για τη δικαίωση όχι μόνο των συγκεκριμένων συγγενών και γενικά των συγγενών θυμάτων αλλά και του τίμιου αγώνα των Ελλήνων που επέλεξαν ν' αγωνιστούν. Το 1997 έχουμε το "πόρισμα του Διστόμου", που ανοίγει το δρόμο για τη διεθνοποίηση του ζητήματος.
Στη συνέχεια έχουμε την ένσταση της Γερμανίας για ασυλία της, η οποία απορρίπτεται από την ολομέλεια του Αρείου Πάγου (11/2000). Το 2002 ο υπουργός δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Σημίτη, Μιχάλης Σταθόπουλος , δεν δίνει άδεια για την αναγκαστική εκτέλεση κατά των περιουσιακών στοιχείων της Γερμανίας. Ετσι το 2003 οι συγγενείς των θυμάτων κάνουν χρήση κανονισμού που επιτρέπει την εκτέλεση δικαστικής απόφασης σε άλλο κράτος της Ευρ. Ενωσης και καταφεύγουν στην Ιταλική δικαιοσύνη. Το 2005 το Πρωτοδικείο της Ιταλίας τους δικαιώνει, ενώ το 2006 απορρίπτεται η έφεση των Γερμανικών αρχών από το Εφετείο της Φλωρεντίας.
Σημαντικός σταθμός στις εξελίξεις στέκεται η δικαίωση των συγγενών των θυμάτων από ανώτατο Ακυρωτικό δικαστήριο της Ιταλίας. Γίνεται φανερό ότι το "πόρισμα του Διστόμου" διεθνοποιήθηκε κι αυτό αποτελεί τη βάση για να γίνει κομμάτι του διεθνούς δικαίου, καθώς διδάσκεται σε πολλά πανεπιστήμια ως διεθνής θεωρία και εξέλιξη με τη συμβολική μορφοποίηση της ως "θεωρίας της πεταλούδας" δηλ. ως κάτι μικρού που μεγαλώνει και διεθνοποιείται.
Με την απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της Ιταλίας, έχουμε τη συμφωνία Γερμανίας και Ιταλίας για παραπομπή της μεταξύ τους διαφοράς στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης. Τότε ακριβώς εκδηλώνεται έμπρακτα αντίδραση από τον Γεώργιο Παπανδρέου, ο οποίος, ως πρωθυπουργός της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, στις 12-1-2011 υποβάλλει αίτηση στο δικαστήριο της Χάγης να ασκήσει παρέμβαση, υπέρ της Ιταλίας και επομένως υπέρ της Ελλάδας, με βάση τις αποφάσεις των Ιταλικών δικαστηρίων. Η υποβολή της αίτησης, δείγμα πολιτικής συνέπειας και αξιοπρεπούς εθνικής στάσης, αιφνιδίασε τους Γερμανούς.
Αυτή λοιπόν είναι η πρώτη φορά που στην πράξη οι διεκδικήσεις σχετίζονται με πολιτική απόφαση. Βέβαια, καμία κυβέρνηση δεν παραιτήθηκε από τις διεκδικήσεις. Όμως υπήρξε πολλές φορές ανεξήγητη ολιγωρία και εκνευριστική "διαλλακτικότητα". Το ζήτημα αντιμετωπίζεται πιο μεθοδικά και πιο δυναμικά από τη σημερινή κυβέρνηση και τη σημερινή βουλή. Πέρα από τις επανειλημμένες αναφορές και απαιτήσεις του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα κατά τις συναντήσεις του με την ηγεσία και αξιωματούχους των Γερμανών, πρέπει να σταθούμε στη θαρραλέα αντιμετώπιση του ζητήματος από το 2015 μέχρι και σήμερα.
Συγκεκριμένα, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ συστάθηκε στη Βουλή διακομματική εξεταστική επιτροπή για τις Γερμανικές αποζημειώσεις. Ετσι φτάσαμε στη θετική εξέλιξη της κατάθεσης του πορίσματος της εξεταστικής, εντός των ημερών στην ολομέλεια της Βουλής. Η εξέλιξη αυτή τιμά όχι μόνο την κυβέρνηση αλλά και όσα από τα κόμματα συνέβαλαν και θα συμβάλουν θετικά προς αυτή την κατεύθυνση.
Το πόρισμα λοιπόν αυτό ανοίγει το δρόμο για τη διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών προς τη χώρα μας και είναι αναγκαίο να υλοποιηθεί ο εθνικός αυτός στόχος, τουλάχιστον ως πολιτική προτεραιότητα και ως πατριωτικό χρέος.
Από τις δηλώσεις της καγκελαρίου Μέρκελ, μετά τη διατύπωση του αιτήματος των επανορθώσεων από τον πρωθυπουργό και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, προκύπτει κάτι αισιόδοξο, γιατί μέχρι τώρα υπήρχε άμεση απόρριψη τέτοιων αιτημάτων. Η μεγαλύτερη όμως αισιοδοξία πηγάζει από τη στάση κάποιων Γερμανών, επώνυμων ιστορικών, οι οποίοι στέκονται αρωγοί στις προσπάθειες των Ελλήνων και συμβάλλουν στην αποδόμηση των αιτιάσεων της άρνησης της επίσημης Γερμανίας.
Συγκεκριμένα, ο Κάρλ Χάιντς Ροτ, που μαζί με τον επίσης Γερμανό ιστορικό Χάρμουρτ Ρούμπνερ έγραψαν το βιβλίο: "Η οφειλή των επανορθώσεων: υποθήκες της Γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα και στην Ευρώπη", υποστηρίζει: "Η Γερμανία οφείλει να αποδεχθεί και να ξεκινήσει άμεσα διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα για να διευθετηθεί το ζήτημα των μεγάλων καταστροφών που προξένησε η ναζιστική Γερμανία. Κι αυτό γιατί η ναζιστική Γερμανία διέπραξε φοβερά εγκλήματα και λεηλάτησε μεθοδικά την ελληνική οικονομία. Οφείλει λοιπόν να πληρώσει και η οφειλή βασίζεται στο διεθνές δίκαιο".
Επίσης ο Γερμανός ιστορικός Χάγκεν Φλάισερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών λέει: "Λυπάμαι για την πρώτη Πατρίδα μου... Αυτό, που θεωρείται σκανδαλώδες είναι το γεγονός ότι η ναζιστική Γερμανία αναγνώρισε το χρέος της προς την Ελλάδα (!), ενώ η δημοκρατική Γερμανία (Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες) δεν δέχεται ούτε καν να καθήσει στο τραπέζι των συζητήσεων".
Με τη σειρά του ο Γερμανός καθηγητής Κρίστοφ Ούλριχ Σμινκ -Γκούσταβους κάνει λόγο στα βιβλία του για τα εγκλήματα της Βέρμαχτ εναντίον των Ελλήνων και για την υποχρέωση της Γερμανίας, στη βάση του διεθνούς δικαίου, να προχωρήσει στις επανορθώσεις.
Σίγουρα οι μαρτυρίες αυτές είναι θετικές. Όμως οι Ελληνες, με σύμπνοια και αποφασιστικότητα, οφείλουν να δυναμώσουν τον αγώνα τους για να φτάσουμε σε απτά αποτελέσματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου