Τρίτη, Απριλίου 09, 2019

Η επικίνδυνη αδράνεια στο προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα





Οσο πλησιάζουμε προς την 26η Μαΐου, ημέρα διεξαγωγής των ευρωεκλογών, τόσο πιο κατανοητή γίνεται η ανάγκη για ορθή διαχείριση του προσφυγικού – μεταναστευτικού ζητήματος. Η άνοδος της ακροδεξιάς σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη απειλεί ευθέως το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και τις προοπτικές του, εφόσον τα κόμματα που την εκπροσωπούν καταγράψουν ή πλησιάσουν τα δημοσκοπικά ποσοστά που τους αποδίδονται. Το αφήγημα των κομμάτων αυτών και των ηγετών τους έχει χτιστεί πάνω στην προσφυγική κρίση και τις μεταναστευτικές ροές που φτάνουν στην Ευρώπη. Και δεν είναι τυχαίο ότι δύο κατεξοχήν εκπρόσωποι της νέας αυτής ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Ορμπαν, και ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών, Ματέο Σαλβίνι, έχουν αναδειχτεί και κυριαρχήσει πολιτικά συνδυάζοντας στη ρητορική τους την οικονομική και την προσφυγική κρίση.

Toυ Δημήτρη Στεμπίλη

Ως η Γηραιά Ηπειρος, η Ευρώπη θα έπρεπε να συμπεριφέρεται και πιο σοφά. Γιατί μπορεί πράγματι στις περισσότερες περιπτώσεις να μην υιοθετείται ο αντιμεταναστευτικός επικοινωνιακός και επιχειρησιακός κυνισμός του Ντόναλντ Τραμπ, όπως εκφράζεται, π.χ., στην υπόθεση του τείχους στα σύνορα με το Μεξικό, ωστόσο η αντίληψη αυτή κερδίζει (ευρωπαϊκό) έδαφος. Και δεν αρκούν πια οι διαπιστώσεις. Αφού για τις αιτίες -έστω με επιμέρους ιδεολογικές αποκλίσεις- υπάρχει συμφωνία, χρειάζεται να περάσουμε στο επίπεδο των αποτελεσματικών πολιτικών, που δεν θα απειλούν ούτε τη συνοχή της ΕΕ αλλά ούτε και την οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών εθνικών κρατών. Πολιτικές όμως που πολιτισμικό υπόβαθρό τους θα έχουν τον ουμανισμό και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αξίες που γεννήθηκαν στην Ευρώπη και τον δυτικό κόσμο.

Η Ευρώπη δεν πρέπει να φτιάξει τείχη στη Σαχάρα (!), όπως προτείνει ο Αμερικανός Πρόεδρος, αλλά να εκπονήσει ένα ρεαλιστικό σχέδιο αφενός ένταξης των προσφύγων και μεταναστών, αφετέρου ασφάλειας για τους πολίτες της. Με την ημιτελή Κοινή Δήλωση ΕΕ – Τουρκίας αναδείχτηκαν λάθη που δεν χρειάζεται να επαναληφθούν. Υπό το φως δε της υπόρρητης ή και εκπεφρασμένης παραδοχής ότι ο Κανονισμός του Δουβλίνου είναι πλέον ατελέσφορος και αναχρονιστικός, καθίσταται αδήριτη η ανάγκη για την υιοθέτηση ενός συνολικού και σύγχρονου ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου, που θα δεσμεύει τα κράτη-μέλη και θα κατανέμει ισότιμα το βάρος της υλοποίησής του. Παράλληλα, έχει φτάσει η στιγμή ο αναπτυγμένος κόσμος να χρηματοδοτήσει περισσότερες επενδύσεις εκεί όπου ξεκινούν οι μεταναστευτικές ροές, χτυπώντας το πρόβλημα στη ρίζα του στη λογική της πρόληψης και όχι της θεραπείας.

Παρά τα λάθη, η μικρή και βαριά τραυματισμένη από την κρίση Ελλάδα έχει αρθεί -και ως κατεξοχήν χώρα πρώτης υποδοχής- στο ύψος των περιστάσεων. Οντως η κατάσταση στα hotspots στα νησιά δεν μας τιμά ως Ευρωπαίους πολίτες, αλλά η αντιμετώπιση του προβλήματος ήταν υπεράνω των δυνάμεών μας. Παρ’ όλα αυτά και παρά την αλλοπρόσαλλη και καιροσκοπική πολιτική της γειτονικής Τουρκίας στο προσφυγικό ζήτημα, με τον σωστό σχεδιασμό και τη λειτουργική διαχείριση η κατάσταση έχει αρχίσει να εξομαλύνεται. Με τη συντονισμένη και οργανωμένη μεταφορά ανθρώπων στην ενδοχώρα τα νησιά που είχαν δεχτεί τις μεγαλύτερες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές σταδιακά ανακουφίζονται. Η κατάσταση επίσης με τα ασυνόδευτα παιδιά δείχνει χάρη σε στοχευμένες παρεμβάσεις να βελτιώνεται, ενώ η ανέγερση του τεμένους για τους μουσουλμάνους θα αποτρέψει τη γέννηση θρησκευτικών αντιπαλοτήτων που τρέφονται από την αβεβαιότητα και την ανέχεια.

Αυτό που πρέπει, ωστόσο, να γίνει κοινός τόπος είναι ότι όλοι έχουμε το μερίδιο ευθύνης μας στην αντιμετώπιση αυτού του παγκόσμιου σύγχρονου προβλήματος. Που, φυσικά, δεν λύνεται με τον αποκλεισμό των προσφυγόπουλων και των μεταναστόπουλων από την εκπαίδευση ή με την εργασιακή εκμετάλλευση των ανέστιων φιλοξενούμενών μας. Οπως είπε, προφανώς επηρεασμένος από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, ο Αλέξης Τσίπρας, «τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να είναι πάνω από κάθε συμφωνία». Εμείς, αναμένοντας τις ευρωπαϊκές θεσμικές παρεμβάσεις, δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε με τη φράση αυτή του Ελληνα πρωθυπουργού, την οποία ίδιος ο Πάπας Φραγκίσκος έφερε στη δημοσιότητα, συμπληρώνοντας από την πλευρά του ότι «αυτή η φράση του αξίζει το Νόμπελ (σ.σ.: Ειρήνης)».

Δημοσιεύτηκε στα «Ιδεογράμματα» της Νέας Σελίδας την Κυριακή 7/03/2019

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου