Ολόκληρη τη δεκαετία του 1980, μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα «έτρεχε» με ποσοστά ακόμη και πάνω από το 25%. Ωστόσο, ακόμη και τότε, η απειλή μαζικής φτωχοποίησης του πληθυσμού ήταν αδιανόητη. Δεν υπήρχε στον ορίζοντα το ενδεχόμενο μιας επισιτιστικής κρίσης, δηλαδή αποκλεισμού της... πλειονότητας των νοικοκυριών από βασικά αγαθά λόγω απαγορευτικών τιμών.
Δεν ήταν παράδεισος, βέβαια, οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, τις εποχές του δυσθεώρητου πληθωρισμού. Σήμερα, μόνο η Τουρκία κινείται σε αντίστοιχα ποσοστά από τις χώρες της ευρύτερης περιοχής, ωστόσο υπήρχαν τότε μηχανισμοί εξισορρόπησης, που έκαναν τις ανατιμήσεις πιο ανεκτές.
Υπήρχε, για παράδειγμα, η αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή, που ανέβαζε το επίπεδο των κατώτατων μισθών σχετικά κοντά στα επίπεδα του τιμάριθμου. Υπήρχαν τα συνδικάτα και οι συλλογικές συμβάσεις, που άλλοτε ανώδυνα και άλλοτε μέσω σκληρών συγκρούσεων αποκαθιστούσαν μέρος των εισοδημάτων που κατέτρωγε ο πληθωρισμός.
Υπήρχαν, επίσης, κάποια στοιχειώδη εργαλεία παρέμβασης στις αγορές, ακόμη και η διατίμηση σε βασικά για την επιβίωση του πληθυσμού αγαθά, στα οποία προσέφευγαν οι κυβερνήσεις, συντηρητικές ή σοσιαλδημοκρατικές.
Στα χρόνια που μεσολάβησαν, μεγάλωσε πια μια γενιά στην Ευρώπη που δεν ξέρει τι σημαίνει πληθωρισμός. Ακόμη και άνθρωποι που σήμερα βαδίζουν προς τη μέση ηλικία, εδώ και τριάντα χρόνια ακούν για τον πληθωρισμό ως ένα μέγεθος που αφορά μόνο τους οικονομολόγους και τους κεντρικούς τραπεζίτες.
Οι διακυμάνσεις των τιμών λίγο πάνω από το 0% τούς ήταν αδιάφορες και οπωσδήποτε χωρίς δραματική επίδραση στα εισοδήματά τους. Ακόμη και στην Ελλάδα των σκληρών μνημονίων της περασμένης δεκαετίας, τα εισοδήματα δεν μειώθηκαν μέσω πληθωρισμού, αλλά μέσω των βίαιων περικοπών στους μισθούς, μέσω της ύφεσης και της ραγδαίας υποτίμησης των περιουσιακών στοιχείων.
Αυτή η γενιά έρχεται αντιμέτωπη με ένα πρωτοφανές για τον κύκλο της παραγωγικής ζωής της πληθωριστικό σοκ. Στο οποίο δεν έχει τόση σημασία το επίσημο στατιστικό ποσοστό, που είναι τρεις ή τέσσερις φορές μικρότερο από τους θηριώδεις πληθωρισμούς προ σαράντα ετών, αλλά η πραγματική ακρίβεια.
Οι ανατιμήσεις δηλαδή στα στοιχειώδη αγαθά επιβίωσης, οι οποίες εκτοπίζουν ένα ολοένα αυξανόμενο μέρος του πληθυσμού εκτός των ορίων αυτής της επιβίωσης. Γι' αυτό δεν έχει καμιά υπερβολή η εκτίμηση ότι ζούμε τη χειρότερη ακρίβεια εδώ και σαράντα χρόνια. Και, δυστυχώς, χωρίς τα εργαλεία αντιστάθμισης που υπήρχαν τότε...
efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου