Γεμάτη με (ακρο)δεξιούς λαϊκιστές πολιτικούς είναι τα τελευταία χρόνια η παγκόσμια πολιτική σκηνή, γεγονός που έχει αναλυθεί εκτενώς από οικονομική, κοινωνική και ιστορική σκοπιά. Υπάρχει, όμως, μία πτυχή αυτού του ζητήματος που δεν έχει εξηγηθεί αρκετά και την οποία φέρνει στο... φως η βρετανική εφημερίδα «Guardian»: τα περίεργα κουρέματα αυτών των πολιτικών.
Ο πρώην υπουργός των Τόρις Rory Stewart ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε και μίλησε για αυτό το γεγονός την περασμένη εβδομάδα στο podcast του «The Rest is Politics», όταν δήλωσε ότι «ο λαϊκισμός έχει να κάνει με τα μαλλιά». Κοιτάξτε τον 53χρονο Javier Milei, τον αναρχοκαπιταλιστή που ψηφίστηκε τον περασμένο μήνα ως πρόεδρος της Αργεντινής ή τον 60χρονο Geert Wilders, τον αντίθετο στη μετανάστευση ηγέτη του ολλανδικού Κόμματος για την Ελευθερία, το οποίο κέρδισε πρόσφατα το περισσότερες ψήφους στις ολλανδικές εκλογές. Αυτό που εντυπωσιάζει αμέσως όποιον τους παρατηρεί είναι η αφθονία των μαλλιών που έχουν αυτοί οι δύο μεσήλικες άντρες της ριζοσπαστικής δεξιάς.
Ο Milei έχει το πρόσωπο ενός αγρότη ή ενός ένοπλου ληστή, αλλά τα μαλλιά ενός μπασίστα ροκ συγκροτήματος. Είναι ένα κούρεμα που του χάρισε το παρατσούκλι «η περούκα», αν και τα μαλλιά του είναι προφανώς αληθινά.
Ο Javier Milei
Τα περίεργα κουρέματα έγιναν για πρώτη φορά πολιτική δήλωση από τον Boris Johnsons, ο οποίος συνειδητοποίησε αρκετά νωρίς ότι η πολιτική ήταν κλάδος του θεάτρου και ότι οι καλύτεροι ηθοποιοί χτίζουν τους χαρακτήρες τους γύρω από σωματικά χαρακτηριστικά. Η αδάμαστη αχυρένια κόμη του έγινε σύμβολο μιας ανεξάρτητης νοοτροπίας, κάποιου που... οργώνει το δικό του χωράφι. Η ιστορία μας δίδαξε ότι αυτό το χωράφι στην περίπτωσή του πήγαινε προς όποια κατεύθυνση έπνεαν οι πολιτικοί άνεμοι, ενώ οι μετεωρολογικοί άνεμοι συχνά μετέτρεπαν το κεφάλι του σε σκηνή... καταστροφής.
Ο Boris Johnson
Ευρέως αναγνωρισμένοι
«Δεν υπάρχει τίποτα πιο ύποπτο από έναν άντρα που φαίνεται ότι τα μαλλιά του είναι πολύ περιποιημένα», λέει η Alexandra Shulman, πρώην συντάκτρια της Vogue. «Είναι η επίγνωση της εικόνας», λέει η Shulman. «Αυτό το είδος μαλλιών σε ξεχωρίζει. Σε μετατρέπει σε έναν ευρέως αναγνωρισμένο χαρακτήρα».
Στους περισσότερους πολιτικούς αρέσει να παπαγαλίζουν ότι όλα έχουν να κάνουν με την πολιτική όχι την προσωπικότητα, αλλά στην περίπτωση του λαϊκισμού, ο οποίος τείνει να είναι πρόχειρος σε σχέδια και προγράμματα, το επιτελεστικό χάρισμα αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία.
Ο Tim Bale, καθηγητής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου, λέει: «Όλοι οι πολιτικοί έχουν ένα όνομα, αλλά όταν είσαι λαϊκιστής, πρέπει αυτό το όνομα να είναι μεγάλου μεγέθους και τα περίεργα μαλλιά είναι μέρος αυτής του ονόματος. Σε κάνει αναγνωρίσιμο σε ανθρώπους που δίνουν ελάχιστη σημασία στην πολιτική».
Σε αυτήν την εποχή, πολλές από τις τεχνικές προώθησης που χρησιμοποιούνται από τους celebrities και στο μάρκετινγκ έχουν υιοθετηθεί από πολιτικούς που θέλουν να έχουν άμεσο αντίκτυπο στο κοινό. Ίσως η πιο κραυγαλέα περίπτωση στην πρόσφατη ιστορία είναι ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αλίευσε την εικόνα του σε στήλες κουτσομπολιού και σε ριάλιτι προτού τη χρησιμοποιήσει για να προωθηθεί, μέσω Twitter και Fox News, στον Λευκό Οίκο. Η Washington Post δημοσίευσε κάποτε ένα άρθρο με τον τίτλο: «Οι 100 καλύτερες περιγραφές για τα μαλλιά του Ντόναλντ Τραμπ που γράφτηκαν ποτέ».
Ο Donald Trump
Κι όμως όλη η χλεύη και η σάτιρα δεν κατάφερε να κουνήσει ούτε μια τρίχα στο κεφάλι του Τραμπ. Το χτένισμά του δεν έχει αλλάξει καθόλου από τότε που πρωτοεμφανίστηκε πριν από επτά χρόνια.
Η Shulman πιστεύει ότι η στιλιστική επιμονή μπροστά σε τόση ταλαιπωρία είναι από μόνη της ενδεικτική. «Νομίζω ότι οι γυναίκες είναι πολύ πιο επιρρεπείς στην κριτική και τα σχόλια για τα μαλλιά τους και θα κάνουν κάτι για αυτό. Οι άντρες παίρνουν το βλέμμα τους και πιστεύουν ότι είναι θέμα υπερηφάνειας και δύναμης να το τηρούν, ανεξάρτητα από την κριτική».
Ο λαϊκισμός, σε τελική ανάλυση, ασχολείται πρωτίστως με την καλλιέργεια της ιδέας ότι ένα εξαιρετικό άτομο –ή τουλάχιστον ένα άτομο με εξαιρετικά μαλλιά– μπορεί να σταματήσει τη βαρετή διαδικασία της δημοκρατικής διακυβέρνησης και να μεταμορφώσει ένα έθνος μέσω της καθαρής δύναμης της προσωπικότητάς του.
Τα μαλλιά ήταν ένα σημαίνον της αρρενωπότητας από την εποχή του Σαμψών, και στην τηλεοπτική εποχή η απουσία τους θεωρούνταν πολιτική αδυναμία. Σίγουρα δεν είναι τυχαίο ότι, ενώ το 40% των ανδρών άνω των 40 ετών εμφανίζει σημάδια ανδρικής φαλάκρας, η Αμερική δεν έχει ψηφίσει φαλακρό πρόεδρο από τον Ντουάιτ Αϊζενχάουερ το 1956. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν υπήρξε φαλακρός πρωθυπουργός μετά τον Ουίνστον Τσόρτσιλ το 1951.
Οι κανόνες ενός παρουσιαστικού που προέρχονται από τη συμβατική πολιτική εφαρμόζονται διπλά στη λαϊκιστική πολιτική. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο νονός των σύγχρονων λαϊκιστών, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, καταπολέμησε τη σοβαρή υποχώρηση των μαλλιών του με μεταμοσχεύσεις μαλλιών.
Από την άλλη, υπάρχει και ο Wilders, ο οποίος υπόσχεται «μηδενική ανοχή στα αποβράσματα του δρόμου» (συμπεριλαμβανομένων και ανηλίκων). Αλλά αν ξεχάσουμε την ακροδεξιά ρητορική του, θα μείνει μόνο ένα... πλατινέ μαλλί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου