Γράφει η Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Οταν το ίδιο το κράτος διαχρονικά δεν ενεργοποιείται καταγράφοντας τις ανάγκες του με σαφήνεια και λεπτομέρεια, τότε δραστηριοποιούνται ιδιώτες, μη κυβερνητικές οργανώσεις και η ακαδημαϊκή κοινότητα. Και μέχρι εκεί – ας πούμε- καλά! Όταν όμως τα αποτελέσματα της καταγραφής είναι πια σαφή, αιτιολογημένα και κοστολογημένα (από το 2022) και το κράτος δεν σπεύδει να τα εφαρμόσει εν ευθέτω χρόνω όλα, τότε υπάρχει πρόβλημα. Ειδικά δε όταν αυτά αφορούν προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτών στα δημόσια νοσοκομεία και την εκπόνηση σχεδίων για εξάλειψη των ανισοτήτων στην Υγεία…
Στην περίπτωση της μελέτης PHSSR, παρατηρούμε ότι έχει εισακουστεί μερικώς, με κάποιες από τις προτάσεις της να μπαίνουν σε υλοποίηση, αλλά κάποιες άλλες, ειδικά αυτές που αφορούν το ΕΣΥ, παραπαίουν ακόμα σε αυτό που πρέπει, αυτό που μπορούμε και αυτό που θέλουμε να κάνουμε! Και για του λόγου το αληθές, σε ερώτημα που έθεσε το iEidiseis στην κ. Έλενα Χουλιάρα, πρόεδρο και Διευθύνουσα Σύμβουλο της AstraZeneca Ελλάδας και Κύπρου που δικαιούται να ομιλεί για το θέμα καθώς η εταιρία που εκπροσωπεί, ήταν η πρώτη ιδιωτική που χρηματοδότησε τη σχετική παγκόσμια έρευνα, η απάντηση ήταν ότι «κάθε τέτοιου τύπου μελέτη ανοίγει το διάλογο προς θέματα που πρέπει να συζητηθούν με την Πολιτεία και βάζει ένα πλαίσιο συζήτησης για το άμεσο μέλλον», γεγονός που σημαίνει ότι δεν αξιοποιείται αμέσως και στο έπακρο!
Η μελέτη
Η διεθνής συνεργασία Partnership for Health System Sustainability and Resilience (PHSSR) έχει ως στόχο να βελτιώσει τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα των συστημάτων υγείας. Υλοποιείται με τη συνεργασία μεταξύ πανεπιστημιακών, μη κυβερνητικών οργανώσεων, βιοεπιστημών και επιστημών υγείας, υπηρεσιών υγειονομικής φροντίδας, καθώς και επιχειρήσεων από το 2020. Ξεκίνησε από το London School of Economics, το World Economic Forum, και την AstraZeneca, που αργότερα πλαισιώθηκαν από εταίρους. Δραστηριοποιείται ήδη δε σε περισσότερες από 20 χώρες.
Στην Ελλάδα, της μελέτης ηγούνται το εργαστήριο Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, και το Ινστιτούτο Οικονομικών της Υγείας (i-hecon).
Πριν από την πανδημία, πολλά συστήματα υγείας ανά τον κόσμο «ήδη πάλευαν να συγκρατήσουν τα κόστη και να ανταποκριθούν στη ζήτηση, ενώ ο πληθυσμός γηράσκει και ταυτόχρονα αυξάνεται και ο επιπολασμός των μεταδιδόμενων νοσημάτων μεγεθύνεται. Σε αυτές τις προκλήσεις προστίθενται -μεταξύ άλλων- και τα ζητήματα του ανθρώπινου δυναμικού. Η πανδημία επιδείνωσε περεταίρω τα παραπάνω προβλήματα και ανέδειξε τις αδυναμίες των συστημάτων υγείας», αναφέρεται από τους συγγραφείς της μελέτης.
Ήταν φυσικό λοιπόν αργά η γρήγορα να υπάρξουν πρωτοβουλίες ώστε να αναζητηθούν εγκαίρως τρόποι αναδιάρθρωσης των συστημάτων υγείας. Έτσι ιδρύθηκε η συνεργασία PHSSR το 2020 ξεκινώντας από το London School of Economics, το World Economic Forum, και την AstraZeneca, που αργότερα πλαισιώθηκαν από άλλους παγκόσμιας εμβέλειας εταίρους, μεταξύ των οποίων οι Royal Philips, KPMG, Apollo Hospitals και Center for Asia-Pacific Resilience & Innovation.
Η οπτική και ο σκοπός των μελετών της PHSSR ανά χώρα καθορίζονται από 2 διαστάσεις:
1- Βιωσιμότητα- Health System Sustainability, δηλαδή η ικανότητα του συστήματος υγείας να βελτιώνει την υγεία του πληθυσμού, διασφαλίζοντας την αδιάλειπτη εκπλήρωση των βασικών λειτουργιών του, στο παρόν και στο μέλλον.
2- Ανθεκτικότητα -Health System Resilience, δηλαδή η ικανότητα του συστήματος υγείας να προετοιμάζεται, να απορροφά, να προσαρμόζεται και να ξεπερνά τις κρίσεις, υγειονομικές και κοινωνικές, ώστε να μετριάζει όσο το δυνατό περισσότερο τον αντίκτυπό τους στην υγεία του πληθυσμού.
Η πρώτη φάση της PHSSR ξεκίνησε με 8 χώρες: Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Πολωνία, Ρωσία, Βιετνάμ.
Η δεύτερη φάση της συνεργασίας PHSSR (σε εξέλιξη) αφορά 13 χώρες: Βέλγιο, Βραζιλία, Καναδά, Αίγυπτο, Ελλάδα, Ινδία, Ιρλανδία, Ιαπωνία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ και Ελβετία.
Περιλαμβάνει έρευνα με σκοπό την καλύτερη βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα των συστημάτων υγείας, διάλογο για τις πολιτικές με τους ιθύνοντες και σύναψη συνεργασιών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την επίτευξη θετικών αλλαγών.
H ελληνική μελέτη
Το βασικό ερώτημα της ελληνικής μελέτης ήταν «πού βρίσκεται το σύστημα υγείας στην Ελλάδα μετά από μια εκτεταμένη ύφεση αλλά και μια πανδημία».
Αποτυπώθηκε λοιπόν η τρέχουσα κατάσταση στο σύστημα υγείας της χώρας και εντόπισε τις «απειλές» αλλά και τις «ευκαιρίες» για τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητά του. Στη συνέχεια, ακολουθήθηκε η παρακάτω μεθοδολογία για την παραγωγή προτάσεων για το μέλλον του συστήματος:
Σχηματισμός Επιτροπής Ειδικών (Committee of Experts) της Μελέτης, με ισχυρό διεπιστημονικό χαρακτήρα.
Ενσωμάτωση της γνώμης των Ειδικών με βάση τη μεθοδολογία Delphi, η οποία κατέληξε σε μια σειρά προτάσεων που αξιολογήθηκαν στις διαστάσεις της αποτελεσματικότητας και της εφικτότητας και παρήγαγαν 55 Προτάσεις Πολιτικής.
Κατάθεση των Τελικών Προτάσεων της Μελέτης, οι οποίες ήταν το αποτέλεσμα Ομοφωνίας της Επιτροπής Ειδικών και για τις δύο διαστάσεις και οδήγησαν σε 23 προτάσεις δομημένες με βάση τους 7 πυλώνες της μελέτης.
Οι προτάσεις προς την κυβέρνηση και το υπουργείο Υγείας:
Διδάγματα από την πανδημία:
Διεξαγωγή δομημένου δημόσιου διαλόγου με τη συμμετοχή των βασικών εμπλεκομένων μερών, για την αξιολόγηση της ανταποκρισιμότητας του συστήματος υγείας στην πανδημία. Η αποτύπωση των διδαγμάτων να καταγραφεί σε ειδική, δημόσια αναφορά.
Παρακολούθηση Σχεδίων Δράσης:
Θεσμοθέτηση από το υπουργείο Υγείας μιας ανεξάρτητης επιτροπής παρακολούθησης για κάθε Εθνικό Σχέδιο για την Υγεία, η οποία θα εξετάζει περιοδικά την πρόοδο κάθε Σχεδίου/Πολιτικής, βάσει προσυμφωνημένων στόχων και δεικτών μέτρησης.
Ανάλυση δεδομένων και τεκμηριωμένη πολιτική:
Δημιουργία ομάδων ανάλυσης των συλλεγόμενων δεδομένων εντός του συστήματος υγείας με στόχο την επεξεργασία τους για την τροφοδότηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων πολιτικής υγείας. Πρόνοια για τη δημόσια διαθεσιμότητα των συλλεγόμενων δεδομένων.
Νέοι τρόποι χρηματοδότησης:
Εισαγωγή φόρων κατανάλωσης σε δραστηριότητες ή αγαθά που θεωρούνται επιβλαβή για την υγεία (φόροι αμαρτίας), για τη βελτίωση της χρηματοδοτικής βάσης του συστήματος υγείας και τον περιορισμό της έκθεσης του πληθυσμού σε παράγοντες κινδύνου για την υγεία.
ΠΦΥ: Αποζημίωση βάσει αποτελεσμάτων:
Ανάπτυξη σχημάτων αποζημίωσης των ιατρών της ΠΦΥ βάσει αποτελεσμάτων (payment by results) στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.
Παροχές υγείας για πραγματικές ανάγκες:
Θεσμοθέτηση περιοδικής επαναξιολόγησης του κανονισμού παροχών υγείας του ΕΟΠΥΥ με τη συμμετοχή των εμπλεκομένων μερών.
Στελέχωση ΕΣΥ βάσει των αναγκών υγείας:
Εισαγωγή διαδικασίας ετήσιου/μακροχρόνιου προγραμματισμού προσλήψεων στις δομές του συστήματος υγείας με βάση τις ανάγκες υγείας του πληθυσμού αναφοράς.
Αύξηση αριθμού νοσηλευτών:
Προτεραιοποίηση της αύξησης του αριθμού των υπηρετούντων νοσηλευτών στα δημόσια νοσοκομεία, με στόχο τη σύγκλιση με τον μέσο όρο στελέχωσης στην Ε.Ε.
Εργασιακή ικανοποίηση στο ΕΣΥ:
Εφαρμογή πολιτικής συστηματικής μέτρησης της εργασιακής ικανοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού του Εθνικού Συστήματος Υγείας, με ευθύνη της διοίκησης των δομών του συστήματος.
Συνεχιζόμενη εκπαίδευση στην Υγεία:
Εισαγωγή υποχρεωτικών προγραμμάτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης για τους επαγγελματίες υγείας που υπηρετούν στις δομές του συστήματος υγείας.
Κατάρτιση Εθνικής Πολιτικής Φαρμάκου:
Εκπόνηση Εθνικής Πολιτικής Φαρμάκου πενταετούς διάρκειας, με τη συμμετοχή του συνόλου των εμπλεκομένων μερών.
Ανοιχτά δεδομένα Υγείας:
Δημιουργία πλαισίου και μηχανισμού για την ανάλυση των δεδομένων από τη χρήση και τα αποτελέσματα των τεχνολογιών υγείας και τη διάθεσή τους στην επιστημονική κοινότητα.
Εγχώρια παραγωγή τεχνολογιών Υγείας:
Δημιουργία κινήτρων για την εγχώρια παραγωγή τεχνολογιών υγείας (π.χ. φαρμάκων) μέσω κλαδικής/βιομηχανικής πολιτικής με στόχο τη βελτίωση της διεθνούς εμπορευσιμότητας των παραγόμενων προϊόντων και την ανταπόκριση του συστήματος σε έκτακτα συμβάντα ή κρίσεις.
Οργανισμός Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας:
Δημιουργία αυτόνομου Οργανισμού για την Αξιολόγηση Τεχνολογιών Υγείας.
Επέκταση ΑΤΥ πέραν των φαρμάκων:
Δημιουργία διαδικασίας αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας (ΑΤΥ) πέραν των φαρμάκων (π.χ. βιοδείκτες, ψηφιακές εφαρμογές κλπ.).
Δεδομένα Πραγματικού Κόσμου – RWD:
Δημόσια διάθεση των δεδομένων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης για την κατανάλωση των φαρμάκων και έναρξη καταγραφής των θεραπευτικών εκβάσεων ώστε να συνδεθούν θεραπείες με αποτελέσματα.
Αξιολόγηση των προγραμμάτων πρόληψης:
Καθορισμός συγκεκριμένων στόχων και κριτηρίων αξιολόγησης της εφαρμογής των προγραμμάτων πληθυσμιακού προσυμπτωματικού ελέγχου.
ΠΦΥ: Παρακολούθηση της μεταρρύθμισης:
Καθορισμός δεικτών προσβασιμότητας και ικανοποίησης των χρηστών από τις υπηρεσίες υγείας για την παρακολούθηση της επιχειρούμενης μεταρρύθμισης στην ΠΦΥ.
Εθνικό πρόγραμμα για την παιδική παχυσαρκία:
Εφαρμογή προγραμμάτων ενημέρωσης και προαγωγής υγείας στα σχολεία και την οικογένεια για την έγκαιρη αναγνώριση και την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας.
Εθνική πολιτική για τις ανισότητες στην υγεία:
Δημιουργία πλαισίου εθνικής πολιτικής έναντι των ανισοτήτων στην υγεία με μέτρησή τους βάσει δεικτών, ορισμός στόχων και δράσεων, παρακολούθηση και αξιολόγηση των δράσεων, και εκπόνηση σχετικής περιοδικής έκθεσης.
Ενεργειακή απόδοση νοσοκομείων:
Ένταξη των δράσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης του νοσοκομείου στους δείκτες περιοδικής αξιολόγησης των Διοικητών των νοσηλευτικών ιδρυμάτων της χώρας.
Πολιτική για την κλιματική αλλαγή:
Ανάπτυξη πολιτικής για την εκτίμηση των μελλοντικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο σύστημα υγείας.
Σχετικά με την εταιρεία που χρηματοδότησε αρχικά τις μελέτες PHSSR, σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι παγκοσμίως χρησιμοποιεί το 35%-40% των κερδών της για Έρευνα και Ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Επιμένει παράλληλα στην ανάγκη να εστιάσουμε εντονότερα σε πολιτικές πρόληψης, με καθορισμό συγκεκριμένων στόχων και κριτηρίων αξιολόγησης της εφαρμογής των προγραμμάτων πληθυσμιακού προσυμπτωματικού ελέγχου. «Από την πλευρά μας, συμμετέχουμε και θέλουμε να ενισχύσουμε δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού αναδεικνύοντας τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης σε ασθένειες όπως η χρόνια νεφρική νόσος και ο καρκίνος του πνεύμονα. Συγκεκριμένα, μάλιστα για τον καρκίνο του πνεύμονα, έχουμε καταθέσει στο υπουργείο Υγείας, στη γενική γραμματεία Δημόσιας Υγείας, πρόταση για την έγκαιρη πρόληψη αλλά και τη διαχείριση των ασθενών εφ’ όσον διαγνωσθούν» επεσήμανε η κ. Χουλιάρα ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην ιδιαίτερη έμφαση που δίνει η εταιρεία στη βιωσιμότητα και σε δράσεις για το περιβάλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου