ΤΕΚΑ: Νέοι εργαζόμενοι ως 35 ετών - 3 επιλογές «σφαζοκεφαλιά» για επικουρική ασφάλιση Στο νέο κεφαλαιποιητικό ΤΕΚΑ, οι ασφαλισμένοι με μερική απασχόληση καλούντ3 αι να επιλέξουν μεταξύ συνετούς διαχείρισης μετά 40 χρόνια και επένδυσης στον… τούρμπο καπιταλισμό.

Γράφει ο Χρήστος Μέγας
 


Εδώ και 27 μήνες όποιος μπαίνει πρώτη φορά στην αγορά εργασίας υπάγεται, υποχρεωτικά, για επικουρική ασφάλιση στο κεφαλαιοποιητικό ΤΕΚΑ. Εκεί τον καλούν να δηλώσει εάν θέλει τα χρήματά του να τοποθετηθούν: α) σε πιο ασφαλείς επενδύσεις, ας πούμε σε κρατικά ομόλογα, β) σε θέσεις με κάπως μεγαλύτερο ρίσκου όπως σε blue chips (π.χ. μετοχές Εθνικής, ΟΤΕ, ΤΙΤΑΝ κ.α.) ή γ) στον τούρμπο καπιταλισμό, ας πούμε στα… Χαλυβδόφυλλα για να θυμηθούμε την αλήστου μνήμης περίοδο της χρηματιστηριακής φούσκας του 1999.

Από τις απαντήσεις ενός πολύ φτωχού εργαζομένου και, κυρίως, τις επιλογές ενός άπειρου και, πιθανότατα, καθόλου καταρτισμένου περί τα Οικονομικά – Χρηματιστηριακά, θα εξαρτηθεί η σύνταξή του 40 χρόνια μετά. Όταν συμπληρώσει τις ελάχιστες προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση. Σήμερα 40 χρόνια ασφάλισης και τουλάχιστον 62 ετών. Το όριο ηλικίας σίγουρα θα τροποποιηθεί προς τα πάνω λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής.


«Στα κεφαλαιοποιητικά συστήματα, γενικά οι αποδόσεις έχουν μεγαλύτερες διακυμάνσεις από ό,τι έχουν τα διανεμητικά συστήματα…», παραδέχεται και ο αρμόδιος υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Πάνος Τσακλόγλου. Για να επιλέξει ο ίδιος, στο τέλος, το νέο δημιούργημά του, το ΤΕΚΑ, σημειώνοντας: «…όμως είναι πολύ ψηλότερες (σ.σ. οι τελικές αποδόσεις του κεφαλαιοποιητικού συστήματος μετά 40 έτη) από αυτές που έχουν τα διανεμητικά συστήματα και ειδικά τα διανεμητικά συστήματα γηρασμένων κοινωνιών όπως είναι η ελληνική».

Ουσιαστικά ο κ. Τσακλόγλου συγκρίνει τις αποδόσεις του χρηματιστηρίου μεταξύ 1984 και 2023, συμπεριλαμβανομένης και της κρίσης του 1999. Όλοι, όμως, αποφεύγουν να δώσουν απάντηση τι σύνταξη πήραν παγκοσμίως οι ασφαλισμένοι της περιόδου 1929 και μέχρι την κήρυξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (για την εμπόλεμη περίοδο δεν γίνονται συγκρίσεις).
Τούρμπο καπιταλισμός

Σίγουρα, τα τελευταία 40 χρόνια ήταν καλύτερα να έχεις τα χρήματα στο Χρηματιστήριο. Και όχι, ας πούμε, σε ελληνικά ομόλογα που «κουρεύτηκαν» κατά 53% (με το PSI+ το 2012). Και σαφώς κερδίζει ο… τούρμπο καπιταλισμός (χρηματιστηριακές αποδόσεις) εάν η σύγκριση αφορά στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα όπως διαμορφώθηκε με τον νόμο 4387/16 (νόμος Κατρούγακλου το 2016). Και αυτό γιατί ο αποταμιευτής του δημοσίου συστήματος δεν λαμβάνει πλέον σαν συντάξεις ούτε καν τις καταβληθείσες εισφορές στη διάρκεια του εργασιακού βίου. Στην προκειμένη περίπτωση δεν μιλάμε για αποδόσεις, αλλά για υποχρεωτική δέσμευση περιουσίας/αποταμίευσης.


Το θέμα, όμως, με το ΤΕΚΑ, όπου ήδη έχουν ασφαλιστεί υποχρεωτικά περί τις 350.000 νέοι εργαζόμενοι, είναι εάν έχουν τις γνώσεις να επιλέξουν ένα αντιπροσωπευτικό, του προφίλ τους και των… μελλουσών αναγκών τους, επενδυτικό πρόγραμμα. Και πέραν των άκρως εξειδικευμένων γνώσεων, μια αποτελεσματική διαχείριση απαιτεί και συνεχή ενημέρωση για τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις. Γιατί προκειμένου να έχει αποδόσεις το ΤΕΚΑ, είναι αναμενόμενο ότι ένα σημαντικό ποσό των κεφαλαίων που συγκεντρώνει (ασφαλιστικές εισφορές μείον το κόστος διαχείρισης), θα επενδύονται στο εξωτερικό.

Οπότε προκύπτουν τρία ακόμη ερωτήματα:


1. Με βάση τις έως τώρα εισφορές που συγκεντρώθηκαν (112 εκατ. ευρώ τους τελευταίους 27 μήνες από συνολικά 350.000 απασχολούμενους), προκύπτει σαν μέσο μηνιαίο εισόδημα το ποσό των… 118 ευρώ τον μήνα (μερική απασχόληση, εργασία την καλοκαιρινή σεζόν, μεγάλα διαστήματα ανεργίας, υπο-ασφαλισμένη εργασία κ.α.). Προφανώς, εδώ δεν υφίσταται επενδυτικό «λίπος», αλλά ούτε καν η διαύγεια για το απώτερο μέλλον σε έναν «επενδυτή» αυτού του προφίλ [διαβάστε περισσότερα κάνοντας κλικ εδώ].

2. Οι εισφορές των εργαζομένων, ακριβώς επειδή πρέπει να έχουν καλές επιδόσεις, προβλέπεται να επενδυθούν (και) σε αγορές του εξωτερικού, οπότε σβήνει και το κυβερνητικό επιχείρημα της στήριξης-επένδυσης στην ελληνική οικονομία με κεφάλαια του ασφαλιστικού συστήματος.

3. Πέραν των ελλειμμάτων που αναμένεται να προκαλέσει στον κρατικό προϋπολογισμό (αναλογιστικό έλλειμμα έως 78 δισ. ευρώ μέχρι το 2060), η εγγύηση του Δημοσίου ως προς την ομαλή καταβολή των συντάξεων στους «παλαιούς» ασφαλισμένους. Και αυτό γιατί το (παλαιό) αναδιανεμητικό επικουρικό ΕΤΕΑΠ στερείται πόρων από τους νέους ασφαλισμένους και αδυνατεί, στο πλαίσιο του αναδιανεμητικού συστήματος μεταξύ γενεών, να αποδώσει τις συντάξεις την προηγούμενης γενιάς ασφαλισμένων.