Θέμα χρόνου τα «Τέμπη στον αέρα»

Δύο αεροπορικά ατυχήματα μέσα στην εβδομάδα καταδεικνύουν ότι, παρά τις αποκαλύψεις του καλοκαιριού, οι κίνδυνοι για την ασφάλεια των πτήσεων παραμένουν

«Καμπανάρα κινδύνου»! Ετσι χαρακτηρίζουν πηγές που γνωρίζουν πολύ καλά τον χώρο των εναέριων μετακινήσεων το ντόμινο περιστατικών που έχουν θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια δεκάδων επιβατών τους τελευταίους μήνες.



Το σοκαριστικό ατύχημα στο Βελιγράδι, το περιστατικό στο «Ελ. Βενιζέλος» με το αεροσκάφος στο οποίο επέβαινε ο επιχειρηματίας Δημήτρης Γιαννακόπουλος αλλά και το «παραλίγο ατύχημα» πριν από λίγους μήνες, όταν δύο επιβατηγά αεροσκάφη λίγο έλειψε να συγκρουστούν στον αέρα πάνω από την Τζια, έρχονται σε συνέχεια των αποκαλύψεων του Documento για σοβαρά ζητήματα ασφαλείας που αφορούν 14 ελληνικά αεροδρόμια και όλες τις ελληνικές αεροπορικές εταιρείες αλλά και την έλλειψη ελεγκτών από την Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας (ΑΠΑ).

Το Documento, συνεχίζοντας τη μεγάλη έρευνα για την ασφάλεια των πτήσεων και στον απόηχο των δύο τελευταίων ατυχημάτων, συνομίλησε με δύο πρόσωπα που γνωρίζουν από πρώτο χέρι τον χώρο των εναέριων μετακινήσεων στην Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη. Οσα λένε είναι τουλάχιστον ανησυχητικά.
Ζήτημα ασφαλείας

Ηδη από το καλοκαίρι του 2023 οι εφημερίδες «Αυγή» και Documento είχαν καλύψει εκτενώς το γεγονός ότι 14 ελληνικά αεροδρόμια δεν έχουν πιστοποιηθεί από τις αρμόδιες ευρωπαϊκές υπηρεσίες, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να εγκαλείται από την Κομισιόν. Στο ίδιο ρεπορτάζ όμως το Documento αποκάλυψε και απόρρητα έγγραφα που δείχνουν ότι όλες οι ελληνικές εταιρείες αερομεταφορών έχουν τεθεί σε προτεραιότητα για ελέγχους, καθώς δεν συμμορφώνονται με τη διενέργεια εποπτικών δραστηριοτήτων.


Συγκεκριμένα, σε απόρρητο έγγραφο που εξασφάλισε και δημοσίευσε τον Αύγουστο το Documento οι αρμόδιες ευρωπαϊκές υπηρεσίες καλούσαν τα κράτη-μέλη να ελέγχουν κατά προτεραιότητα τα αεροπλάνα όλων των ελληνικών αεροπορικών εταιρειών, κάνοντας και πάλι λόγο για ζητήματα ασφάλειας που απορρέουν από το πλαίσιο πλημμελών ελέγχων που προβλέπεται στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με τον απόρρητο κατάλογο της SAFA (Αξιολόγηση της Ασφάλειας Ξένων Αεροσκαφών) που έχει διαμοιραστεί σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, «όλες οι ελληνικές αεροπορικές εταιρείες» θα πρέπει από τον Ιούνιο του 2023 να ελέγχονται, καθώς η EASA (Οργανισμός της ΕΕ για την Ασφάλεια της Αεροπορίας) έχει «ανησυχίες για την αποτελεσματικότητα της επιτήρησης από την ελληνική Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας και την επάρκεια συγκεκριμένων αρχικών εγκρίσεων».
Σοβαρές ελλείψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να συστήσει την Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας, αφαιρώντας έτσι αρμοδιότητες από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), είχε θεωρητικά στόχο τη βελτίωση του επιπέδου ασφαλείας των πτήσεων. Μόνο που η πραγματικότητα πόρρω απέχει από τη… στόχευση.

Από απόρρητο έγγραφο της ΑΠΑ που είχε αποκαλύψει το Documento τον περασμένο Αύγουστο προκύπτει ότι ελάχιστοι ελεγκτές και αναπληρωτές ελεγκτές έχουν αναλάβει τις επιθεωρήσεις των πτητικών μέσων των 32 ελληνικών εταιρειών.



Συνεπώς, κάθε ελεγκτής έχει υπό την εποπτεία του κατά μέσο όρο πέντε έξι εταιρείες, ενώ ένας συγκεκριμένος εποπτεύει οκτώ εταιρείες ως βασικός ελεγκτής ενώ είναι αναπληρωτής ελεγκτής σε άλλες πέντε. Το ίδιο πρόσωπο θα συναντήσουμε και παρακάτω στο ρεπορτάζ, αφού οι δύο από τις εταιρείες που επόπτευε ενεπλάκησαν στα ισάριθμα ατυχήματα των τελευταίων ημερών.

Τον Σεπτέμβριο του 2023 το Documento αποκάλυψε ότι λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 7 Αυγούστου, δύο αεροπλάνα της Olympic Air λίγο έλειψε να συγκρουστούν πλαγιομετωπικά στα 9.000 πόδια πάνω από την Κέα, αφού πετούσαν στο ίδιο ύψος και κινούνταν σε αντίθετες κατευθύνσεις.

Κατά τις πληροφορίες του Documento, όταν τα πράγματα άρχισαν να γίνονται επικίνδυνα ενεργοποιήθηκε το σύστημα TCAS (Traffic Collision Avoidance System). Πρόκειται για το σύστημα που ανιχνεύει τον εναέριο χώρο πέριξ του αεροσκάφους προειδοποιώντας τους πιλότους για την πιθανότητα σύγκρουσης, ενώ αν η σύγκρουση είναι επικείμενη, το σύστημα αναλαμβάνει τον χειρισμό και των δύο αεροσκαφών ώστε το ένα να ανέβει κάποιες εκατοντάδες πόδια και το άλλο αντίστοιχα να κατέβει προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση.
Εφυγε ο τροχός

Την περασμένη Κυριακή έγινε γνωστό ότι ένα μικρό αεροσκάφος με το ιδιαίτερο όνομα… «SX TOY», με το οποίο ο επιχειρηματίας και πρόεδρος της ΚΑΕ Παναθηναϊκός Δημ. Γιαννακόπουλος μετέβαινε στην Κρήτη για να παρακολουθήσει τον αγώνα της ομάδας του κόντρα στον Ολυμπιακό, αντιμετώπισε τεχνικό πρόβλημα κατά την απογείωση και αναγκάστηκε να επιστρέψει στο «Ελ. Βενιζέλος».

Η είδηση έκανε τον γύρο του διαδικτύου χωρίς περισσότερες λεπτομέρειες. Πηγές αναφέρουν ότι το συγκεκριμένο αεροσκάφος είχε εδώ και καιρό πρόβλημα στον κεντρικό τροχό του, ωστόσο η εταιρεία δεν έκανε τις απαραίτητες ενέργειες για να διορθωθεί το πρόβλημα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο ένας εκ των δύο τροχών του κεντρικού άξονα έφυγε κατά την απογείωση του αεροσκάφους. Το επόμενο αεροπλάνο που τροχοδρομούσε στον διάδρομο απογείωσης είδε έναν πεσμένο τροχό και ενημέρωσε τον πύργο ελέγχου.
Αναφερόμενοι στο περιστατικό με το αεροπλάνο της εταιρείας Life Line Aviation στο οποίο επέβαινε ο Δημ. Γιαννακόπουλος, τα δύο πρόσωπα που γνωρίζουν από πρώτο χέρι τον χώρο των εναέριων μετακινήσεων λένε ότι «αυτά δεν συμβαίνουν ούτε σε πανηγύρια».

Το αεροσκάφος ενημερώθηκε από τον πύργο ελέγχου, επέστρεψε στο «Ελ. Βενιζέλος» και κατάφερε να προσγειωθεί. Τα «λάθη» όμως δεν τελείωσαν εκεί, αφού, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, αντί το αεροσκάφος να σταματήσει, να αποβιβάσει επιτόπου τους επιβάτες και να το ρυμουλκήσουν εκτός διαδρόμου, ο πιλότος, με τη σύμφωνη γνώμη της εταιρείας, τροχοδρόμησε… σαν να μη συμβαίνει τίποτε, με αποτέλεσμα να σπάσει και ο δεύτερος τροχός του κεντρικού άξονα καθώς δεν μπόρεσε να αντέξει το βάρος.

Σημειώνεται ότι το απόρρητο έγγραφο της SAFA που είχε αποκαλύψει το Documento και ανέφερε ότι όλες οι ελληνικές εταιρείες πρέπει να ελέγχονται στα διεθνή αεροδρόμια έκανε ειδική αναφορά σε τρεις από αυτές. Μια από αυτές ήταν και η Life Line Aviation.
Σοκ στο Βελιγράδι

Την ίδια ημέρα καταγράφηκε άλλο ένα πολύ σοβαρό ατύχημα με την εμπλοκή ελληνικού αεροσκάφους και μάλιστα εκτός συνόρων. Συγκεκριμένα, επιβατηγό της Air Serbia, εθνικού αερομεταφορέα της Σερβίας, που μετέφερε 106 επιβάτες προσέκρουσε σε εξοπλισμό διαδρόμου και υπέστη σοβαρές ζημιές κατά την απογείωση. Κατά την αναχώρησή του η αριστερή πλευρά του αεροσκάφους υπέστη σοβαρές ζημιές όταν χτύπησε τη διάταξη συστημάτων προσγείωσης οργάνων του απέναντι διαδρόμου, που βρίσκεται κοντά σε αυτοκινητόδρομο. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν αποτυπώνουν τις σοβαρές ζημιές που υπέστη η άτρακτος του αεροσκάφους. Αφού δυσκολεύτηκε να κερδίσει ύψος, το αεροσκάφος άρχισε να «τρέμει», καθώς μπήκε στο μοτίβο κράτησης για περίπου μία ώρα προτού επιστρέψει με ασφάλεια στο αεροδρόμιο του Βελιγραδίου. Ειδικοί που είδαν τις εικόνες από τη ζημιά στην άτρακτο έκαναν λόγο για «τρομερή τύχη», καθώς αν η πρόσκρουση είχε συμβεί «ελάχιστα μέτρα πιο δίπλα, θα είχε καταστραφεί ο ένας κινητήρας και θα θρηνούσαμε θύματα».

Ωστόσο το αεροσκάφος δεν ανήκε στην Air Serbia αλλά στην ελληνική εταιρεία Marathon Airlines, η οποία έχει νοικιάσει στη σερβική εταιρεία έξι αεροσκάφη. Σύμφωνα με πηγές, ο πιλότος ενημερώθηκε από τον πύργο ελέγχου πριν από την απογείωση ότι ο διάδρομος δεν έχει το απαραίτητο μήκος για να απογειωθεί με ασφάλεια, δίνοντάς του την εναλλακτική να τροχοδρομήσει σε άλλο διάδρομο, ωστόσο έπειτα από… υπολογισμούς που έκανε, επέλεξε να απογειωθεί από τον μικρότερο διάδρομο με τα γνωστά αποτελέσματα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις δύο ημέρες μετά το ατύχημα η Air Serbia διέκοψε πλήρως τη συνεργασία με την ελληνική Marathon Airlines. «Καμία πτήση της Air Serbia δεν θα πραγματοποιείται από αεροσκάφη της προαναφερόμενης ελληνικής εταιρείας» αναφέρει ο σερβικός εθνικός αερομεταφορέας.
Στον ίδιο ελεγκτή

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι σύμφωνα με τα επίσημα έγγραφα της ΑΠΑ που είχε αποκαλύψει το Documento, μέχρι και πριν από δύο μήνες τόσο η Life Line Aviation (ιδιοκτήτρια του αεροσκάφους που επέβαινε ο Δημ. Γιαννακόπουλος) όσο και η Marathon Airlines (αεροσκάφη Air Serbia) ήταν χρεωμένες στον ίδιο ελεγκτή.

Πρόκειται για τον Μελέτη Μ., ο οποίος, όπως αναφέρεται παραπάνω, έχει αναλάβει ως κύριος ελεγκτής οκτώ(!) ελληνικές αεροπορικές εταιρείες ενώ είναι αναπληρωτής ελεγκτής σε άλλες δύο. Σύμφωνα μάλιστα με τους δύο ειδικούς, το συγκεκριμένο πρόσωπο δεν ανήκει στους πιστοποιημένους ελεγκτές αλλά είναι τεχνικός σύμβουλος.
«Καμπανάκι»

Το Documento συνομίλησε με δύο πρόσωπα που γνωρίζουν από πρώτο χέρι τον χώρο των εναέριων μετακινήσεων. Οπως τονίζουν, με τα σημερινά δεδομένα και τη συχνότητα των ατυχημάτων που καταγράφονται «είναι θέμα χρόνου» να έχουμε πολύ σοβαρότερο περιστατικό με κίνδυνο για ανθρώπινες ζωές.

Εξηγούν ότι το ζήτημα της ασφάλειας των αεροσκαφών είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις επιθεωρήσεις, τονίζοντας ότι οι ελάχιστοι επιθεωρητές που έχει η ΑΠΑ δεν αρκούν ώστε να διεξάγουν τους απαραίτητους ελέγχους σε όλα τα αεροσκάφη των ελληνικών εταιρειών. Παράλληλα, καταγγέλλουν ότι η ΑΠΑ απασχολεί μόλις δύο πιστοποιημένους επιθεωρητές για τον έλεγχο… 32 αεροπορικών εταιρειών, ενώ οι υπόλοιπες ανάγκες καλύπτονται από τεχνικούς συμβούλους, που λόγω της ιδιότητάς τους έχουν φυσικά πολύ περιορισμένη ευθύνη για οποιοδήποτε ενδεχόμενο ατύχημα.

«Η πολιτική αεροπορία έχει μετατραπεί σε πολεοδομία» λένε καυστικά οι δύο ειδικοί, εννοώντας ότι η ασφάλεια των πτήσεων πλέον εξαρτάται από γραφειοκρατικές υπηρεσίες, αφήνοντας ερωτήματα για το αν γίνονται και ύποπτες συναλλαγές.

Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι το ενδεχόμενο ενός περιστατικού «Τεμπών στον αέρα» περιγράφεται από τους ειδικούς ως «νομοτέλεια» αν δεν αλλάξουν άμεσα και εκ βάθρων τα πάντα στις επιθεωρήσεις.