Βαριά πολιτικά ονόματα διεκδικούν τη θέση του επόμενου επικεφαλής διπλωμάτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βλέποντας τον ρόλο αυτό ως μια στρατηγική ευκαιρία να ασκήσουν εξουσία, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία φτάνει στον τρίτο χρόνο της.
Ο ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προεδρεύει στις τακτικές συνεδριάσεις των 27 υπουργών Εξωτερικών, Άμυνας και Ανάπτυξης της ΕΕ και εκπροσωπεί την ΕΕ στις υπουργικές συναντήσεις της G7 και της G20. Προς το παρόν, τον ρόλο αυτό κατέχει ο Ισπανός Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος δεν πρόκειται να συνεχίσει στην ίδια θέση.
Όμως, παρά τον μεγάλο τίτλο, οι επικριτές λένε ότι η θέση αυτή συνεπάγεται ελάχιστη εξουσία στην πράξη. Ενώ οι εθνικοί υπουργοί Εξωτερικών διαδραματίζουν συχνά κρίσιμο ρόλο, η ΕΕ βασίζεται λιγότερο στον Ύπατο Εκπρόσωπο για να πετύχει κάποιους στόχους και, αντ' αυτού, στηρίζεται στο αφεντικό αυτού του προσώπου, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - σήμερα την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ένας διπλωμάτης της ΕΕ συμφωνεί. «Αυτό που χρειάζεται η ΕΥΕΔ [το διπλωματικό σώμα της ΕΕ] είναι περισσότερα χρήματα, καλύτερους ανθρώπους και καλύτερους Ύπατους Εκπροσώπους», πρόσθεσε ο γνώστης, στον οποίο παραχωρήθηκε ανωνυμία για να αναφερθεί σε εσωτερικές συζητήσεις.
Παρόλα αυτά, αρκετοί πολιτικοί από μικρές χώρες-μέλη βλέπουν την αξία της απόκτησης αυτής της θέσης. Οι χώρες της Βαλτικής, αρχής γενομένης από την Εσθονία, θέλουν να έχουν μεγαλύτερο λόγο στην εξωτερική πολιτική της ΕΕ, ιδίως μια πιο σκληρή προσέγγιση στις μελλοντικές σχέσεις με τη Ρωσία. Άλλες χώρες, με ηγέτες που βρίσκονται κοντά στο τέλος της εγχώριας πολιτικής τους καριέρας θέλουν να παρατείνουν τη θέση τους μετακινούμενοι στον μηχανισμό της ΕΕ.
Σε ένα συνέδριο στη Φλωρεντία νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Μπορέλ απέφυγε διπλωματικά κάθε ερώτηση σχετικά με το ποιος πιστεύει ότι είναι κατάλληλος, λέγοντας ότι δεν είναι δουλειά του «να διαλέξει τον διάδοχό μου».
ADVERTISING
Με τον Μπορέλ να πρόκειται να παραιτηθεί κατά τη διάρκεια του ανασχηματισμού των κορυφαίων θέσεων εργασίας μετά τις ευρωεκλογές, αρκετοί πρώην επικεφαλής κυβερνήσεων έχουν στραμμένο το βλέμμα τους σε αυτή τη θέση.
Εάν η θέση καταλήξει σε έναν από αυτούς, θα είναι η πρώτη φορά από τότε που δημιουργήθηκε αυτός ο ρόλος - το 2009 - που η θέση θα ανήκει σε πρώην επικεφαλής κυβέρνησης. Η άλλη διαφορά με το παρελθόν είναι ότι η θέση αυτή βρισκόταν πάντα στα χέρια μεγάλων χωρών (Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία και Ισπανία). Το γεγονός ότι αυτή τη φορά θα μπορούσε κάλλιστα να πάει σε μια μικρότερη χώρα, θεωρείται θετική εξέλιξη από πολλούς διπλωμάτες, καθώς τα μεγαλύτερα κράτη έχουν συνήθως και μεγάλες ατζέντες.
Στο σύστημα της ΕΕ, η αρχαιότερη από τις κορυφαίες θέσεις είναι ο πρόεδρος της Επιτροπής και επειδή το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα αναμένεται να παραμείνει η μεγαλύτερη ομάδα μετά τις εκλογές, θα πάρει αυτή τη θέση. Οι σοσιαλιστές, ως μέρος του σημερινού συνασπισμού - πιθανότατα θα τερματίσουν δεύτεροι - θα διορίσουν έναν πρόεδρο του Συμβουλίου. Η Ανανέωση, το άλλο μέρος του σημερινού συνασπισμού, αναμένεται να πάρει τη θέση του Ύπατου Εκπροσώπου.
Ακολουθούν μερικά από τα ονόματα που είναι στο κάδρο.
Kaja Kallas – Εσθονία
Η Εσθονή πρωθυπουργός είναι το πιο πολυσυζητημένο όνομα στις Βρυξέλλες όταν πρόκειται για αυτή τη θέση.
Τρεις Γάλλοι αξιωματούχοι με άμεση γνώση των συνομιλιών για το μελλοντικό Ύπατο Εκπρόσωπο επιβεβαίωσαν στο POLITICO ότι το γραφείο του Εμανουέλ Μακρόν έχει βάλει στο μάτι την Kallas για να διαδεχθεί τον Μπορέλ. Αλλά και οι τρεις είπαν επίσης ότι ο Γάλλος πρόεδρος διατηρεί τις επιλογές του ανοιχτές.
«Υπάρχει καλή συνεννόηση μεταξύ του Μακρόν και της Kallas, είναι συμπαθής και έχουν παρόμοιες απόψεις», δήλωσε ένας σύμβουλος του Renew. Ο Γάλλος πρόεδρος έχει υποστηρίξει δυναμικά την πρόταση της Kallas για τη δημιουργία ενός ταμείου για την αμυντική βιομηχανία.
«Είναι σαφές ότι θεωρείται ισχυρή προσωπικότητα της ομάδας Renew. Είναι μια ισχυρή φωνή που έχει αντίκτυπο πέρα από τη χώρα της», πρόσθεσε.
Ανώτερος αξιωματούχος της Ανατολικής Ευρώπης, στον οποίο παραχωρήθηκε ανωνυμία για να μοιραστεί ευαίσθητες συζητήσεις, δήλωσε επίσης ότι υπάρχει επιβεβαίωση από Εσθονούς ομολόγους του σχετικά με την προτίμηση του Μακρόν στην Kallas. «Είπαν ότι ο Μακρόν έδωσε το νεύμα του στις αρχές του έτους», δήλωσε ο αξιωματούχος.
H Kallas βρέθηκε στο Παρίσι για τη διάσκεψη του Γάλλου προέδρου για τη βοήθεια στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο και ξανά τον Μάιο για συνομιλίες με τον Μακρόν. Κατά την πιο πρόσφατη επίσκεψή της, επαίνεσε την ομιλία του Μακρόν για το μέλλον της Ευρώπης ως «πολύ, πολύ καλή».
Αλλά απέχει πολύ από το να είναι μια τελειωμένη συμφωνία.
Τα μέλη της ΕΕ που βρίσκονται πιο μακριά από τη Ρωσία έχουν μια ευρέως διαδεδομένη δυσπιστία απέναντι στην κριτική ρητορική της περιοχής της Βαλτικής για τη Ρωσία. Υπάρχει επίσης ο φόβος ότι ο Κάλλας θα επικεντρωθεί υπερβολικά αποκλειστικά στη Ρωσία και δεν θα δώσει προσοχή στον υπόλοιπο κόσμο.
«Καταλαβαίνω τη λογική του να δοθεί σε έναν Ανατολικοευρωπαίο μια κορυφαία θέση», δήλωσε ένας νοτιοευρωπαίος διπλωμάτης, αλλά «χρειαζόμαστε κάποιον που να μιλάει επίσης για την Αφρική ή τη Νότια Αμερική και όχι μόνο για τη Ρωσία».
Alexander De Croo – Βέλγιο
Ο Βέλγος πρωθυπουργός, ο οποίος ηγείται ενός ποικιλόμορφου επτακομματικού συνασπισμού, είναι απίθανο να παραμείνει στη θέση του μετά τις βελγικές εκλογές της 9ης Ιουνίου. Έχει οικοδομήσει μεγάλη καλή θέληση με τους ομολόγους του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και αύξησε το διεθνές προφίλ του κατά τη διάρκεια της βελγικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Έχει επισκεφθεί τόσο τον Σι Τζινπίνγκ της Κίνας όσο και τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.
Αλλά απέχει πολύ από το να είναι ο επικρατέστερος. Πρώτον, θα είναι δύσκολο για το Βέλγιο να τον προτείνει ως Ευρωπαίο Επίτροπο, δεδομένου ότι το κόμμα του αναμένεται να χάσει τις εκλογές.
Η πρόσφατη εμπειρία της Ευρώπης με έναν Βέλγο φιλελεύθερο, τον σημερινό πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, δεν ήταν σπουδαία, και υπάρχει η αίσθηση στην Ανατολή ότι η Μπενελούξ είχε το μερίδιο που της αναλογούσε σε κορυφαίες θέσεις στο παρελθόν.
Sophie Wilmès - Βέλγιο
Πρώην πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου, το όνομα της Wilmès έχει αρχίσει να κάνει το γύρο του κόσμου σε σχέση με το ρόλο.
Η Wilmès παραιτήθηκε από τα δημόσια αξιώματα το 2022 για να φροντίσει τον άρρωστο σύζυγό της. Κατεβαίνει στις ευρωεκλογές, στην κορυφή της λίστας του γαλλόφωνου κόμματος Mouvement Réformateur. Ωστόσο, το κύριο μέλημά της είναι η βελγική πολιτική, και οι τοπικοί αξιωματούχοι αναμένουν ότι θα χρησιμοποιήσει την ευρωπαϊκή σκηνή ως έναν τρόπο να επιστρέψει στην εγχώρια σκηνή, επιστρέφοντας ενδεχομένως ακόμη και ως πρωθυπουργός.
Οι προηγούμενες στενές σχέσεις της με τον Μισέλ θα μπορούσαν να αποτελέσουν αδυναμία όταν προσπαθεί να κατακτήσει μια κορυφαία θέση στις Βρυξέλλες.
Xavier Bettel - Λουξεμβούργο
Πολλές από τις ίδιες ανησυχίες που διατυπώθηκαν για τους Βέλγους ισχύουν και για τον Bettel, τον σημερινό υπουργό Εξωτερικών του Λουξεμβούργου. Ο Ζαν Κλοντ Γιουνκερ, προκάτοχος του Bettel ως πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέχρι το 2019. Όπως και με τον De Croo, υπάρχουν και άλλοι στη χώρα του που διεκδικούν τη θέση του επιτρόπου.
Το πιο σημαντικό είναι ότι Ευρωπαίοι διπλωμάτες και αξιωματούχοι φοβούνται ότι ο Bettel μπορεί να μην είναι το πιο «διπλωματικό» πρόσωπο για τη θέση, καθώς έχει την τάση να ξεφεύγει από το σενάριο.
«Φαίνεται πολύ καλός τύπος για να πιεις μια μπύρα μαζί του, αλλά αμφιβάλλω αν πολλοί στο τραπέζι θα του εμπιστεύονταν τις εξωτερικές υποθέσεις», δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ.
Radek Sikorski - Πολωνία
Ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών πιστεύεται ευρέως ότι διεκδικεί κορυφαία θέση στην ΕΕ.
Ο Sikorski, φαβορί για να γίνει ο πρώτος επίτροπος άμυνας της ΕΕ, φέρεται επίσης να είναι ανοιχτός και σε άλλες θέσεις εργασίας, όπως του επιτρόπου διεύρυνσης ή του Ύπατου Εκπροσώπου.
Οι υποστηρικτές του λένε ότι έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός επικοινωνιολόγος, μεταξύ άλλων κατά τη διάρκεια μιας εμφάνισής του τον Φεβρουάριο στα Ηνωμένα Έθνη, όταν διέψευσε τη ρωσική παραπληροφόρηση.
Αλλά υπάρχει ένα μεγάλο εμπόδιο που αντιμετωπίζει ο έμπειρος Πολωνός πολιτικός: Προέρχεται από την ομάδα του ΕΛΚ, όχι από την Ανανέωση, πράγμα που σημαίνει ότι είναι απίθανο να πάρει τη θέση του στην εξωτερική πολιτική αν η φον ντερ Λάιεν ή άλλος πολιτικός του ΕΛΚ αναλάβει το τιμόνι της Επιτροπής.
Micheál Martin – Ιρλανδία
Ο Μάρτιν, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, είναι επίσης υποψήφιος. Το κόμμα του Fianna Fáil είναι μέλος της ομάδας Renew Europe, και το κόμμα του, το οποίο συμμετέχει σε κυβέρνηση συνασπισμού στο Δουβλίνο, έχει την πρώτη προτεραιότητα στην ανάδειξη του επόμενου Ιρλανδού επιτρόπου.
Έχοντας ηγηθεί του κόμματός του από το 2011, και με τις γενικές εκλογές να πλησιάζουν στην Ιρλανδία, ο Μάρτιν θα μπορούσε να εξετάζει μια μετακίνηση στις Βρυξέλλες, αν και η ουδετερότητα της Ιρλανδίας και η έλλειψη στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία (παρόλο που η χώρα έχει δεχτεί έναν από τους υψηλότερους αριθμούς Ουκρανών προσφύγων ανά κάτοικο) θα μπορούσε να λειτουργήσει εναντίον του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου