Η ώρα της αλήθειας για τη Google: To υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ αποφασίζει για το μέλλον της Ποια είναι τα αντιμονοπωλιακά μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι για να σπάσει η κυριαρχία της Google.

 AP Photo/Peter Morgan

 


Γράφει ο Παναγιώτης Κωνσταντίνου
 


Στις 7 Αυγούστου, το ομοσπονδιακό δικαστήριο αποφάνθηκε πως η Google έχει παραβιάσει τους αντιμονοπωλιακούς κανονισμούς σχετικά με τη μηχανή αναζήτησης της. Τώρα όμως έρχεται το δύσκολο μέρος της απόφασης: Ποια μέτρα θα ληφθούν για να αποκατασταθεί ο ανταγωνισμός; Τις επόμενες ημέρες θα πραγματοποιηθεί η πρώτη ακρόαση για να εξεταστεί η απάντηση στο κρίσιμο ερώτημα.

Όπως αποκάλυψε ο γνωστός Αμερικανός δημοσιογράφος και συγγραφέας, Άντριου Ρος Σόρκιν, η επιδίωξη του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, το οποίο ήταν και αυτό που προσέφυγε σε βάρος της Alphabet, είναι ξεκάθαρη: Θέλει να σπάσει την κυριαρχία της Google, ανοίγοντας τον ανταγωνισμό. Σε αυτό το πλαίσιο, η διάλυση της Google είναι μια πιθανή λύση που συζητά η αμερικανική κυβέρνηση.


Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ δεν αναμένεται να παρουσιάσει επίσημα συγκεκριμένες προτάσεις στη πρώτη ακρόαση για τα διορθωτικά μέτρα, την ερχόμενη Παρασκευή. Είναι νωρίς για κάτι τέτοιο. Όμως ο πρόεδρος του δικαστηρίου Αμίτ Μεχτά θα δώσει μια πρώτη εικόνα, έναν «οδηγό» για τις κυρώσεις, που θα μπορούσαν να επιβληθούν και συνδυαστικά. Οι επιλογές είναι πολλές, αλλά και περίπλοκες. Μέσω της καταδικαστικής απόφασης δόθηκαν κάποιες κατευθύνσεις για τα πιθανά διορθωτικά μέτρα, όπως παρατηρούν οι New York Times.
Τα μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι

► Περιορισμό των επιχειρηματικών συμφωνιών που δίνουν πλεονέκτημα στη μηχανή αναζήτησης της Google στα smartphones. Η Google πλήρωνε στην Apple και σε άλλους κατασκευαστές smartphone περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για να διασφαλίσει ότι η αναζήτησή της θα ήταν προεπιλεγμένη. Αυτό τη βοήθησε να διατηρήσει την κυριαρχία της κατά παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού. Οι εν λόγω συμφωνίες θα μπορούσαν να περιοριστούν προς όφελος άλλων εταιρειών, όπως η Microsoft, που διαθέτει τη μηχανή αναζήτησης Bing. Όμως το ερώτημα είναι με ποιον τρόπο θα μπορούσε πραγματικά να εμποδίσει μια εταιρεία να χρησιμοποιεί το Google ως προεπιλογή εάν το επιθυμεί.

► Τερματισμό της επιβολής της μηχανής αναζήτησης της Google στους χρήστες του δικού της λειτουργικού συστήματος Android. Η Alphabet αναγκάστηκε στην Ευρώπη, ύστερα από σχετική απόφαση βάσει της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας του 2020, να ενσωματώσει ένα παράθυρο που επιτρέπει στους χρήστες Android να επιλέγουν μια άλλη μηχανή αναζήτησης. Το δικαστήριο θα μπορούσε να αναγκάσει την εταιρεία να κάνει κάτι παρόμοιο και στις Ηνωμένες Πολιτείες.


► Άνοιγμα του τεράστιου θησαυροφύλακιου δεδομένων της Google. Ίσως το κορυφαίο πλεονέκτημα της Google είναι τα δεδομένα των χρηστών που διαχειρίζεται. Ελέγχοντας το 90% των αναζητήσεων, γνωρίζει όσο κανείς άλλος από τους ανταγωνιστές της, τις κινήσεις και τις επιθυμίες των χρηστών. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα, εδραιώνοντας την κυριαρχία της. Ορισμένοι υποστηρίζουν πως το δικαστήριο θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να αναγκάσει τη Google να μοιραστεί αυτόν τον «θησαυρό» με ανταγωνιστές της, επιτρέποντάς τους να καλύψουν το χάσμα.

► Τέλος το δικαστήριο θα μπορούσε ακόμη και να αποφασίσει το σπάσιμο της Alphabet, να αναγκάσει για παράδειγμα τη Google να πουλήσει το πρόγραμμα περιήγησης Chrome ή το λειτουργικό σύστημα Android. Όμως και αυτή είναι μια εξαιρετικά σύνθετη επιλογή για τον Αμίτ Μεχτά. Τι θα συνέβαινε εάν προσπαθώντας να αποκαταστήσει τον ανταγωνισμό προκαλέσει νέες στρεβλώσεις στην αγορά; Για παράδειγμα θα μπορούσε το Chrome ή το Android να καταλήξει στα χέρια ενός άλλου μεγάλου παίκτη της τεχνολογίας, όπως στη Microsoft ή τη Meta.
Μια ιστορική απόφαση που μπορεί να ανατρέψει τη «βασιλεία» της Google

Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια εξαιρετικά κρίσιμη απόφαση για το μέλλον όχι μόνο του διαδικτύου, αλλά και εν γένει της βιομηχανίας της τεχνολογίας. Εκτός των άλλων, ενδεχομένως να δημιουργήσει προηγούμενο και για πολλές άλλες εταιρείες που εμπλέκονται σε ανάλογες υποθέσεις, όπως η Apple, η Meta και η Amazon.


Πρόκειται για μια επανάληψη της ιστορίας με τη Microsoft. Πίσω, στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και πάλι το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ είχε προσφύγει σε βάρος του κολοσσού της τεχνολογίας κατηγορώντας τη Microsoft για μονοπώλιο. Η εταιρεία είχε κατηγορηθεί πως χρησιμοποιούσε την κυριαρχία της στο λογισμικό προσωπικών υπολογιστών (Windows) για να ελέγξει την αγορά και να εμποδίσει την εμφάνιση νέων προγραμμάτων περιήγησης ιστού προς όφελος του δικού της «Explorer».

H Microsoft καταδικάστηκε με μια αντίστοιχη απόφαση. Αν και τα μέτρα σε βάρος της μετριάστηκαν στη συνέχεια με μια σειρά προσφυγών και συμφωνιών, τελικά η ισχύς της περιορίστηκε σημαντικά, ανοίγοντας την πόρτα στους ανταγωνιστές της. Η Microsoft έμεινε πίσω στην εποχή των μηχανών αναζήτησης και των smartphones και αυτή που κυρίως ωφελήθηκε από την τότε συγκυρία ήταν η Google, η οποία εξελίχθηκε στην σημερινή πανίσχυρη εταιρεία.

Ένα ακόμη κομβικό στοιχείο στην τρέχουσα υπόθεση της Google είναι πως έρχεται εν μέσω κοσμογονικών εξελίξεων με την άνθιση της τεχνητής νοημοσύνης. Η αναζήτηση στο διαδίκτυο βρίσκεται ήδη σε μια φάση αλλαγής καθώς τα προγράμματα AI αντικαθιστούν σταδιακά τα παραδοσιακά προγράμματα. H Microsoft έχοντας επενδύσεις δεκάδες δισεκατομμύρια στο ChatGPT της OpenAI, το οποίο και ενσωμάτωσε στη δική της μηχανή αναζήτησης (Bing), επιδιώκει να ανατρέψει τα δεδομένα και να ηγηθεί της νέας εποχής του διαδικτύου. Από την πλευρά της η Google, κυριαρχώντας στη συγκέντρωση και διαχείριση δεδομένων, αναπτύσσει το δικό της πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο η απόφαση του ομοσπονδιακού δικαστηρίου θα μπορούσε να αποδυναμώσει το πλεονέκτημά της, οδηγώντας στην πτώση της μακροχρόνιας «βασιλείας» της.


Στο τέλος, η Google θα ασκήσει έφεση και η υπόθεση μπορεί να τραβήξει έως και τα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας, όπως αναφέρουν οι New York Times. Όμως όπως συνέβη και με τη Microsoft στο παρελθόν, οι εξελίξεις θα ενδεχομένως να αποβούν μοιραίες για την εταιρεία.