Φρίντριχ Μερτς: Ο πολιτικός που μισούσε η Μέρκελ και (μάλλον) θα διαδεχθεί τον Σολτς Οι γκάφες, η ανέλιξη στους κόλπους του κόμματός του και η επιστροφή στην πολιτική - Αφιέρωμα των NYT στον Μερτς.

AP Photo






Ο άνθρωπος που είναι πιθανότερο να αντικαταστήσει τον Όλαφ Σολτς στην καγκελαρία της Γερμανίας μετά την πτώση της κυβέρνησης συνασπισμού, ο Φρίντριχ Μερτς, κέρδισε την περιουσία του δουλεύοντας στον ιδιωτικό τομέα πριν επιστρέψει στην πολιτική στα 63 του χρόνια.

Αυτό το επιχειρηματικό υπόβαθρο μπορεί να είναι ενθαρρυντικό για πολλούς Γερμανούς, καθώς η πολιτική αναταραχή που ταλανίζει μια από τις ισχυρότερες οικονομίες της Ευρώπης έχει προκληθεί, εν μέρει, από τη στασιμότητα της οικονομίας της χώρας.


Εάν οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιωθούν, ο διάδοχος του Σολτς στην καγκελαρία θα μπορούσε να είναι ο Μερτς, ο 69χρονος ηγέτης της αντίπαλης συντηρητικής-κεντρικής Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης. Προσφέρεται να βάλει και πάλι σε λειτουργία τη γερμανική οικονομική μηχανή μετά από χρόνια στασιμότητας.

«Αφήνετε τη χώρα σε μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές κρίσεις της μεταπολεμικής ιστορίας», είπε στον Σολτς μπροστά σε βουλευτές την περασμένη Δευτέρα, λίγο πριν τον καταψηφίσει στην ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης.


«Προσπαθεί να επαναφέρει τη Γερμανία που λειτουργεί», δήλωσε η Sudha David-Wilp, περιφερειακή διευθύντρια του German Marshall Fund, ενός ερευνητικού οργανισμού, με έδρα το Βερολίνο. Πρόσθεσε ότι ο κ. Μερτς επιδιώκει να δημιουργήσει ένα περιβάλλον «όπου η οικονομία παράγει και υπάρχει υψηλή ανάπτυξη».
Πώς έφτασε εδώ η Γερμανία

Η απώλεια της ψήφου εμπιστοσύνης στη Βουλή τη Δευτέρα σημαίνει το τέλος της κυβέρνησης συνασπισμού του και την πρόωρη προσφυγές στις κάλπες για ένα νέο νομοθετικό σώμα, πιθανότατα μέχρι τον Φεβρουάριο. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πολλοί Γερμανοί θεωρούν τον Σολτς υπεύθυνο για τις αποτυχίες του διασπασμένου, τρικομματικού συνασπισμού του.


Πριν από την ψήφο δυσπιστίας αυτής της εβδομάδας, οι επόμενες εκλογές στη χώρα είχαν οριστεί για τον Σεπτέμβριο και τα κυριότερα πολιτικά κόμματα προετοιμάζονταν ήδη, με τους υποψήφιους καγκελάριους των κομμάτων να είναι ήδη ξεκάθαροι. Η κατάρρευση της κυβέρνησης του κ. Σολτς απλώς επίσπευσε το χρονοδιάγραμμα.

Επί του παρόντος, περίπου το 18% των Γερμανών ψηφοφόρων δηλώνουν ότι θα ψήφιζαν τους Σοσιαλδημοκράτες του Σολτς, πολύ λιγότερο από το περίπου 32% που δηλώνουν ότι προτιμούν τους Χριστιανοδημοκράτες του Μερτς.
Αλλά όταν ρωτήθηκε για τον αντίπαλό του, ο Σολτς δήλωσε πρόσφατα ότι ήταν ευτυχής που ήταν ο Μερτς και όχι κάποιος άλλος από τον βαθύ συντηρητικό πάγκο που έβαλε υποψηφιότητα εναντίον του.
«Νομίζω ότι είμαι κάπως πιο cool από αυτόν», δήλωσε ο κ. Σολτς στη δημόσια τηλεόραση τον Νοέμβριο.
Αρκετοί υποψήφιοι, αλλά κανείς ιδιαίτερα δημοφιλής

Μεταξύ των τεσσάρων ανδρών που ηγούνται των κυρίαρχων κομμάτων ενόψει των εκλογών, κανένας δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, δήλωσε ο Stefan Merz, διευθυντής της εταιρείας δημοσκοπήσεων Infratest dimap, ο οποίος δεν συνδέεται με τον ηγέτη της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης.


Όμως, σε πρόσφατη έρευνα της Infratest, το 30% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι τους άρεσε η δουλειά που έκανε ο Μερτς, γεγονός που τον έφερε μπροστά σε ένα πεδίο τεσσάρων.

Ο Stefan Merz σημείωσε ότι ανάμεσα σε μια σειρά από μη ελκυστικούς υποψηφίους, ο ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών ήταν αναμφισβήτητα ο λιγότερο αδύναμος. «Εάν η Ένωση κερδίσει τις εκλογές, κάτι που προς το παρόν όλα δείχνουν, τότε αυτό θα οφείλεται κυρίως στα πολιτικά ζητήματα και όχι απαραίτητα στον Φρίντριχ Μερτς», δήλωσε.
Φρίντριχ Μερτς: Ανεβαίνοντας στην ιεραρχία

Ο Φρίντριχ Μερτς γεννήθηκε και εξακολουθεί να ζει στο Sauerland, μια περιοχή της δυτικής Γερμανίας γνωστή για τους λόφους, το βαρύ φαγητό και τη γραφική φύση. Από εκεί εξελέγη για πρώτη φορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 1989 και στη συνέχεια στο Γερμανικό Κοινοβούλιο το 1994, το οποίο τότε βρισκόταν ακόμη στη δυτικογερμανική πρωτεύουσα, τη Βόννη.
Αν και προέρχεται από το ίδιο κόμμα με την πρώην καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, ο Μερτς, ένας μαχητικός πολιτικός της παλιάς σχολής, είναι από πολλές απόψεις το αντίθετο της Μέρκελ.

Ανέβηκε στην ιεραρχία για να ηγηθεί της κοινοβουλευτικής ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών, αλλά σύντομα εκδιώχθηκε από ένα άλλο αστέρι του κόμματος - την Μέρκελ. Τότε ήταν που Μερτς απομακρύνθηκε από την πολιτική και ξεκίνησε μια επικερδή καριέρα ως δικηγόρος.


«Μου άρεσε το γεγονός ότι είχε επίσης συνείδηση της εξουσίας», έγραψε η Μέρκελ για τον Μερτς στην αυτοβιογραφία της που δημοσιεύθηκε πρόσφατα. «Αλλά υπήρχε ένα πρόβλημα από την αρχή: Και οι δύο θέλαμε να είμαστε το αφεντικό».
Ο κ. Μερτς πλούτισε δουλεύοντας ως δικηγόρος και λομπίστας. Πριν επιστρέψει στην πολιτική, ήταν πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της γερμανικής θυγατρικής της BlackRock, της αμερικανικής εταιρείας επενδύσεων.
Μόνο όταν η Μέρκελ ετοιμαζόταν να συνταξιοδοτηθεί, ο Μερτς επανήλθε στην πολιτική. Όταν επέστρεψε στην πολιτική σκηνή, το 2018, υποσχέθηκε ότι θα μπορούσε να μειώσει την επιτυχία του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία, γνωστού με τα γερμανικά αρχικά AfD, μετακινώντας το κόμμα του πιο δεξιά σε βασικά ζητήματα όπως το μεταναστευτικό.

Ενώ η ηγεσία του δεν έχει οδηγήσει σε χαμηλότερα ποσοστά δημοσκοπήσεων για το AfD, θα μπορούσε να βοηθήσει να σταματήσει το κόμμα του C.D.U. από το να χάσει περισσότερους ψηφοφόρους, όπως έκανε προς την ακροδεξιά κατά τη διάρκεια των ετών της Μέρκελ, λένε οι αναλυτές.

Ο Μερτς εισήλθε εκ νέου στο Κοινοβούλιο το 2021 και -μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες- κέρδισε την ηγεσία του κόμματος το 2022 και εργάστηκε για να ενώσει τα μέλη γύρω του.


«Από τη μία πλευρά, πρέπει να ξεπεράσει το προφίλ του ως ένας άνθρωπος του χθες και να πείσει τις γυναίκες και ίσως κάποιους αριστερούς ψηφοφόρους ότι ο συντηρητισμός του δεν πρόκειται να θέσει σε κίνδυνο αυτούς τους ψηφοφόρους», δήλωσε η κ. David-Wilp. «Και ταυτόχρονα», πρόσθεσε, «θέλει επίσης να πείσει τους ψηφοφόρους για τη γνώση του σε μια Γερμανία που λειτούργησε καλά».
Οι… παρεκκλίσεις του Μερτς

Ως ηγέτης του κόμματος, ωστόσο, ο κ. Μερτς έχει κάνει αρκετές γκάφες και είναι γνωστός για δηλώσεις που οι αριστεροί μπορούν να βρουν ιδιαίτερα ενοχλητικές.

Τον Σεπτέμβριο του 2023, ισχυρίστηκε ότι οι πρόσφυγες έφτιαξαν τα δόντια τους με έξοδα των φορολογουμένων, ενώ οι Γερμανοί ασθενείς δεν μπορούσαν να κλείσουν ραντεβού (ο επικεφαλής του Γερμανικού Οδοντιατρικού Συλλόγου το διέψευσε).

Στις αρχές του περασμένου έτους, χρησιμοποίησε έναν παρωχημένο όρο για τους νεαρούς μετανάστες περιγράφοντας τη σεξιστική, όπως είπε, συμπεριφορά προς τους Γερμανούς δασκάλους στο σχολείο.


Παρά τη σημαντική προσωπική του περιουσία, ο Μερτς, ο οποίος έχει καθίσει στα διοικητικά συμβούλια σχεδόν δώδεκα μεγάλων εταιρειών και πετάει με ιδιωτικό αεροπλάνο, έχει επιμείνει ότι είναι ένα απλό μέλος της μεσαίας τάξης. Αυτό έχει εξοργίσει πολλούς Γερμανούς, οι οποίοι τον θεωρούν ότι έχει πάρει διαζύγιο από την οικονομική πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν πολλά μέλη της μεσαίας τάξης.

Παρά τα λάθη αυτά, ο Μερτς κατάφερε να συσπειρώσει το κόμμα του γύρω του και να το στρέψει σε μια πιο παραδοσιακή συντηρητική στάση, αφού η μακρά θητεία της Μέρκελ οδήγησε το κόμμα πιο αριστερά.

«Τα τελευταία χρόνια, ο Μερτς χρησιμοποίησε τον χρόνο του στην αντιπολίτευση για να ανοικοδομήσει το C.D.U.», δήλωσε η Marianne Kneuer, πολιτική επιστήμονας στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης. «Είχε επίσης το χρόνο να αποκτήσει τη δική του εμπειρία και να μάθει από τα λάθη των πολιτικών του αντιπάλων», πρόσθεσε.