Γράφει ο Θανάσης Τσεκούρας
Τα πράγματα στη δημοσιογραφία μπορεί να εξελίσσονται καλά ή άσχημα, ανάλογα με την οπτική του καθενός, αλλά σίγουρα κινούνται πολύ διαφορετικά από το παρελθόν. Μόνο οι άσχετοι μπορεί να διαφωνήσουν με το τελευταίο.
Πλέον κάποιες τάσεις έχουν παγιωθεί και άνετα μπορούν να διεκδικήσουν το δικαίωμα να καθορίσουν το νέο τοπίο.
Οι ισχυροί εκδότες του παρελθόντος βρίσκονται στα νεκροταφεία. Μεταφορικά, αλλά και κυριολεκτικά. Μαζί τους τα μεγάλα Συγκροτήματα, οι Όμιλοι, όλα ανήκουν πλέον στο παρελθόν. Όσοι επιμένουν να διεκδικούν τη συνέχεια και την παράδοση, είτε βλέπουν μια σκιά σαν το μπόι τους, είτε αποτελούν μουντζουρωμένες φωτοτυπίες των προγόνων τους.
Ο παλιός κόσμος των ΜΜΕ πέθανε. Οι κυριακάτικες εφημερίδες μετά βίας προσεγγίζουν όλες μαζί τα 100.000 φύλλα. Οποιαδήποτε σύγκριση με το παρελθόν είναι για γέλια.
Η ενημέρωση μέσα από τους τηλεοπτικούς σταθμούς υποβαθμίζεται και υποβιβάζεται κάθε χρόνο. Απευθύνεται πλέον σε απόμαχους της ζωής, σε κοινά οικόσιτα και αποδυναμωμένα και μόνο ο συντηρητισμός του πολιτικού συστήματος επιμένει να τη διατηρεί σε κάποιο προσκήνιο.
Όλος λοιπόν ο παλιός κόσμος των Μέσων Ενημέρωσης πνέει τα λοίσθια. Μας αποχαιρετά και μας αφήνει χρόνους.
Αυτή η ιστορική τομή και η ασυνέχεια δεν προέκυψαν τυχαία. Ούτε βέβαια αποτελεί ένα «ελληνικό φαινόμενο». Η «ελληνικότητα» αφορά κυρίως τον κρότο της πτώσης του παλιού κόσμου και την ένταση της κατάρρευσης.
Η αρχή του τέλους
Μια πλευρά της ιδιαιτερότητας αξίζει να αναφερθεί, για να είμαστε έντιμοι με το παρελθόν. Η έλευση του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία το 2015 ήταν η καταλυτική δύναμη για την αρχή του τέλους. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρήκε αποδυναμωμένους, αλλά όχι πεθαμένους τους παλιούς εκδότες και εξέμεσε πάνω τους όλη την τοξικότητα και την εχθροπάθεια που κουβαλούσε μαζί του. Τους τέλειωσε.
Το αποτέλεσμα ήταν - συνειδητά ή ασυνείδητα, μικρή σημασία έχει - να φέρει στη θέση τους μια νέα γενιά εκδοτών.
Τα ονόματα είναι γνωστά, η εξέλιξη όμως ήταν τραγική. Άνθρωποι πλούσιοι, επιτυχημένοι στις κύριες επιχειρηματικές δραστηριότητές τους, αλλά στην πλειονότητά απαίδευτοι, άσχετοι, χωρίς εκδοτική και δημοσιογραφική κουλτούρα, κατέκτησαν την «έρημη χώρα».
Με έμφυτο ναρκισσισμό και αλαζονεία, κληρονομιά των επιχειρηματικών επιτυχιών τους σε άλλους τομείς, άνοιξαν τις πόρτες του υαλοπωλείου και έκαναν τους ταύρους.
Υποτίμησαν τη δημοσιογραφία και τους δημοσιογράφους και άρχιζαν να συμπεριφέρονται, κυρίως στα Μέσα που αγόρασαν, με πλήρη ασέβεια. Φυσικό αποτέλεσμα να προκύψει ο ευτελισμός και τελικά η πλήρης απαξίωση. Τα έκαναν κυριολεκτικά σαν τη… φυσιογνωμία τους, εφημερίδες και τηλεοράσεις άξεστες, με χοντρούς «λαιμούς» και ακάθαρτα χέρια.
Εκτός απ’ όλα τα άλλα, έχασαν και πολλά λεφτά. Όσοι γνωρίζουν την αγορά, ξέρουν ότι οι καναλάρχες χρηματοδοτούν με 10-20 εκατ. ευρώ τον χρόνο το κανάλι τους. Πολλές χρονιές η χασούρα ήταν μεγαλύτερη. Για να διατηρούν με το ζόρι ένα κακομοιριασμένο «Δελτίο των 8» που το βλέπουν τα ΚΑΠΗ της ελληνικής κοινωνίας. «Πολλά τα λεφτά Άρη» για τέτοια ταλαιπωρία.
Οι παραδοσιακές εφημερίδες βγαίνουν πλέον με λίγο κόσμο, πολλή αγγαρεία, μισθούς της πλάκας και παντελή έλλειψη δημιουργικότητας και φαντασίας. Μίζερες, κουρασμένες και κουραστικές.
Αυτά τα λίγα για τον παλιό κόσμο των Μέσων Ενημέρωσης. Για τη σκοτεινή πλευρά της ιστορίας.
Γιατί, ευτυχώς, υπάρχει και η άλλη πλευρά. Η ενημέρωση και η δημοσιογραφία του Διαδικτύου. Το οποίο λοιδορήθηκε στην αρχή, υποτιμήθηκε όπως όλοι οι νεωτερισμοί, αλλά τώρα κερδίζει την επικυρίαρχη θέση στον τομέα της ενημέρωσης. Και με την πάροδο του χρόνου, η δυναμική του μεγαλώνει.
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο: στα πιο ζωντανά και ελπιδοφόρα «πειράματα» του Διαδικτύου, τον κεντρικό ρόλο ανέλαβαν οι δημοσιογράφοι. Πολλοί που εγκατέλειψαν έγκαιρα τον «Τιτανικό» και πρόλαβαν και έστησαν σοβαρές και αξιόπιστες ιστοσελίδες.
Γιατί πετυχαίνουν; H απάντηση είναι εξαιρετικά απλή. Ανεξάρτητα από το πολιτικό στίγμα και τα πολλά «κουσούρια» τους, συνεχίζουν να βλέπουν τον κόσμο από τη σκοπιά της δημοσιογραφίας. Ακόμη και αν οι ανάγκες (ή οι ευκαιρίες) της ζωής τους έκαναν εκδότες, σκέφτονται δημοσιογραφικά, ζουν δημοσιογραφικά, συναναστρέφονται δημοσιογράφους, εκτιμούν δημοσιογράφους και κυρίως αγαπούν και σέβονται τη Δημοσιογραφία.
Γνωρίζουμε ποιοι και ποια είναι αυτά τα Μέσα. Όλα δοκιμάζουν την τύχη τους στον Νέο Κόσμο της Ενημέρωσης. Έχουν ήδη περάσει τις πρώτες δοκιμές και τρέχουν στο μέλλον με αισιοδοξία. Σ’ αυτό το «κλάμπ» (θέλει να) ανήκει και το iEidiseis. Είναι σίγουρο ότι το δικαιούμαστε, είναι βέβαιο ότι θα το πετύχουμε. Καλή χρονιά και ευτυχές το 2025.
* Αντί για φωτογραφία, ο πίνακας Hollywood Africans, 1983, του Jean-Michel Basquiat.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου