Για το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ το 2024 έκλεισε σε ένα εντελώς νέο πολιτικό και κοινοβουλευτικό τοπίο. Το 2025 βρίσκει τα δύο κόμματα σε νέες πολιτικές αφετηρίες με νέες στρατηγικές. Όσα αποτυπώθηκαν στις κάλπες των ευρωεκλογών, στα μέσα της προηγούμενης χρονιάς, δεν έχουν καμία σχέση με τους συσχετισμούς στο λυκαυγές της νέας.
Από τις ευρωεκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ εξήλθε με επιβεβαιωμένη την δεύτερη θέση, σε μία μικρή αλλά ικανή απόσταση από το ΠΑΣΟΚ. Από την άλλη, το ποσοστό που κατέγραψε το δεύτερο αποτέλεσε την αφορμή για μία έντονη εσωτερική αντιπαράθεση σχετικά με την τακτική του Νίκου Ανδρουλάκη και προκάλεσε την αμφισβήτηση της ηγεσίας του. Συντεταγμένα, ωστόσο, και με υποδειγματικό τρόπο (το ντιμπέϊτ των υποψηφίων αποτέλεσε πολιτικό case study) οδηγήθηκε στην εσωκομματική εκλογή και ανέδειξε μία νέα ηγετική ομάδα (Δούκας, Γερουλάνος, Διαμαντοπούλου), ο δε κ. Ανδρουλάκης επιβεβαίωσε με την επανεκλογή του την εσωκομματική κυριαρχία του, αν και πλέον με ισχυρούς “συγκατοίκους”.
Στην Κουμουνδούρου, από την άλλη, οι ευρωεκλογές και το ισχνό αποτέλεσμα προκάλεσαν την έναρξη ενός εμφυλίου που είχε προαναγγελθεί από το συνέδριο του Φεβρουαρίου. Οι διαλυτικές τάσεις με ευθύνη του Στέφανου Κασσελάκη και η αμφισβήτησή του από τους “87” που έγιναν “100” και εν τέλει ισχυρή πλειοψηφία στα κομματικά όργανα, οδήγησαν σε μία πρωτόγνωρη διαδικασία αποκλεισμού του πρώτου από την εσωκομματική εκλογή και τελικά την ανάδειξη του Σωκράτη Φάμελλου στην προεδρία. Οι αποχωρήσεις βουλευτών που ακολούθησαν στέρησαν τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης από τον ΣΥΡΙΖΑ και, παράλληλα, έβαλαν στον πολιτικό χάρτη ένα νέο κόμμα.
Νέοι συσχετισμοί
Όλα αυτά εκφράστηκαν, όπως αναμενόταν, και δημοσκοπικά. Σήμερα, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα μικρό σχετικά κόμμα με καταγραφή μεταξύ 8-10% το οποίο προσπαθεί να ξαναπιάσει το νήμα της πολιτικής και να ασκήσει σκληρή αλλά εποικοδομητική αντιπολίτευση. Το δε Κίνημα Δημοκρατίας εξελίχτηκε σε ένα ιδιότυπο αντι-ΣΥΡΙΖΑ μόρφωμα, χωρίς ευκρινή, ακόμα, πολιτική ταυτότητα και εντελώς προσωποπαγές, αφού όλα περιστρέφονται γύρω από την “φωτογένεια” του αρχηγού του.
Οι δημοσκοπήσεις διαμορφώνουν πιά μία κατάσταση που ουδείς μπορεί να αγνοήσει, αν και οι αναγνώσεις ποικίλλουν. Το ΠΑΣΟΚ έχει θέσει ως κεντρική στρατηγική του να αναδειχθεί πρώτο κόμμα στις εκλογές του 2027 και έτσι να απευθύνει προσκλήσεις συνεργασίας για τον σχηματισμό κυβέρνησης, όπως έχει περιγράψει σε αδρές γραμμές ο πρόεδρος του κόμματος. Για να συμβεί αυτό, βεβαίως, πρέπει στο συνέδριο του κόμματος που θα πραγματοποιηθεί το πρώτο εξάμηνο του 2025 να μετασχηματιστεί σε ενιαίο κόμμα, καθώς ως συνασπισμός κομμάτων (ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ) που είναι τώρα δεν έχει δικαίωμα στο μπόνους των 40 εδρών που προβλέπει ο εκλογικός νόμος. Γι αυτό και η μόνη αλλαγή στην οποία θα συμφωνούσε, εφόσον το Μέγαρο Μαξίμου αναλάμβανε σχετική πρωτοβουλία, είναι να αρθεί το εμπόδιο ως προς το μπόνους για συνασπισμούς κομμάτων.
Ωστόσο, δημοσκοπικά το ΠΑΣΟΚ καταγράφει ποσοστό κοντά στο 18% (με αναγωγή), άρα είναι πολύ δύσκολο να “εκτιναχθεί” σε ποσοστό άνω του 30% και η Ν.Δ να μείνει στάσιμη στα σημερινά δημοσκοπικά ποσοστά της -κοντά στο 30%. Αργά ή γρήγορα και ανάλογα με το αποτύπωμα των μετρήσεων το πρώτο εξάμηνο του 2025, ο Νίκος Ανδρουλάκης θα υποχρεωθεί να αποσαφηνίσει την εκλογική στρατηγική του: εάν, για παράδειγμα, το εννοεί όταν μιλά για προοδευτικό μέτωπο, άρα και εκλογική ή κυβερνητική συνεργασία, ή θα αφήνει να αιωρείται η πιθανότητα ενός “μεγάλου συνασπισμού” αλά ελληνικά, μία συνεργασία, δηλαδή, ακόμα και με τη Ν.Δ.
Κινητικότητα στην Κουμουνδούρου
Ο Σωκράτης Φάμελλος, από την άλλη, είναι σαφής και προτείνει τη συγκρότηση ενός τέτοιου μετώπου που θα λάβει πιθανώς και χαρακτηριστικά εκλογικής συνεργασίας. Η παλαιότερη πρόταση του Νίκου Παππά ( ο οποίος συνεχίζει να συνομιλεί με κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ) για κοινά ψηφοδέλτια, ή των Χάρη Τσιόκα και Αντώνη Κοτσακά για τη συγκρότηση μετώπου με το ΠΑΣΟΚ (στις δύο παρουσιάσεις του βιβλίου τους βρέθηκαν “αι γενέαι πάσαι” της κεντροαριστεράς), ακόμα και τη Νέα Αριστερά, ή η πρόταση των Χρ. Σπίρτζη, Γ. Ραγκούση, Θαν. Θεοχαρόπουλου και Κ. Ζαχαριάδη για κάτι ανάλογο, παραμένουν ενεργές στην εσωτερική συζήτηση, όμως θα είναι ο πρόεδρος του κόμματος που θα διατυπώσει το τελικό σχέδιο και τη σχετική πρόταση. Ρόλο και μάλιστα σημαντικό θα παίξουν και οι πρωτοβουλίες που θα αναλάβει ο Αλέξης Τσίπρας προς το φθινόπωρο του νέου έτους.
Το τεστ της προεδρικής εκλογής και τα “αγκάθια”
Αρκετοί πιστεύουν πως η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας θα είναι το μεγάλο πολιτικό τεστ των δυνατοτήτων μιας συνεργασίας που μπορεί να φτάσει στις εκλογές. Προσώρας, η μεν Κουμουνδούρου κάνει λόγο για την “πραγματική αντιπολίτευση” του ΣΥΡΙΖΑ (επικαλούμενη και το ποσοστό των εθνικών εκλογών του 2023), σε αντιδιαστολή με την “βολική αντιπολίτευση”, κάτι που αποτελεί ευθεία αιχμή προς τη Χαριλάου Τρικούπη. Παρά την κατηγορία, οι σχέσεις των δύο κομμάτων παραμένουν σε ικανοποιητικό επίπεδο, δεν παρατηρούνται σοβαρές αντεγκλήσεις, ενώ κοινοβουλευτικά η σύγκλιση έναντι κυβερνητικών νομοσχεδίων είναι εμφανής. Αυτά, φυσικά, δεν αρκούν και οι εκτιμήσεις λένε ότι εάν ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ (ίσως και η Νέα Αριστερά μετά το “ναυάγιο” της πρότασης για τον Χρήστο Ράμμο) μπορούσαν να συμφωνήσουν σε κοινό πρόσωπο για την ΠτΔ τότε θα είχε γίνει το πρώτο βήμα συνεργασίας.
Στην περίπτωση, όμως, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Αφενός επειδή αρκετά εύκολα ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μπορούσε να διεμβολίσει το ΠΑΣΟΚ με μία πρόταση κεντροαριστερής υποψηφιότητας (όπως ζήτησε με δηλώσεις του και ο εκπρόσωπος Τύπου Κ. Τσουκαλάς), αφετέρου διότι ο Νίκος Ανδρουλάκης επιθυμεί, σύμφωνα με πληροφορίες, να δράσει συναινετικά για να εξισορροπήσει την οξεία αντιπολιτευτική γραμμή και να παραμείνει ισχυρός στον χώρο του κέντρου. Η αντίληψη είναι πως το ΠΑΣΟΚ έχει εξαντλήσει τις εισροές ψηφοφόρων από τα αριστερά -ειδικά τώρα που ο κ. Φάμελλος κατορθώνει να ηρεμήσει εσωτερικά τον ΣΥΡΙΖΑ-, και ως εκ τούτου πρέπει να προσελκύσει εκείνους που είχαν προσεγγίσει τα τελευταία χρόνια το κεντρώο μεταρρυθμιστικό αφήγημα του πρωθυπουργού.
Εάν, για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός βάλει στο τραπέζι επίσημα το όνομα του Ευάγγελου Βενιζέλου (κάτι δύσκολο), τότε το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί παρά να συναινέσει και να αποκοπεί από την όποια προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ για κοινή υποψηφιότητα. Η εκπληξη, σε αυτή την περίπτωση, θα ήταν να συμφωνήσει και η Κουμουνδούρου σε μία τέτοια υποψηφιότητα.
Πιθανή υπό προϋποθέσεις μια συνάντηση Ανδρουλάκη- Φάμελλου
Σε κάθε περίπτωση, στη Χαριλάου Τρικούπη και την Κουμουνδούρου ζυγίζουν τα πράγματα και πιθανώς, πριν ή μετά την ανακοίνωση του ονόματος που θα προτείνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, να επιδιωχθεί μέσω ουδέτερου διαύλου μία συνάντηση του Νίκου Ανδρουλάκη με τον Σωκράτη Φάμελλο, υπό το πρόσχημα του συντονισμού σε κοινοβουλευτικές δράσεις ή στους κοινωνικούς φορείς. Η πρωτοβουλία, το πιθανότερο είναι να προέλθει από την αξιωματική αντιπολίτευση και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορούσε παρά να την αποδεχτεί.
Η συνεργασία, πάντως, των δύο χώρων θα είναι μία πολύ δύσκολη υπόθεση, δεδομένου του “κακού παρελθόντος” και της ιδιόμορφης σύστασης του εκλογικού ακροατηρίου του ΠΑΣΟΚ που περιλαμβάνει από μετριοπαθείς κεντρώους που βλέπουν θετικά την διακυβέρνηση Μητσοτάκη μέχρι αριστερούς του “πατριωτικού ΠΑΣΟΚ” που επιθυμούν την σύγκλιση με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Πρέπει, ωστόσο, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ να ξεπεράσουν την “κακή ψυχολογία” που εδράζεται στο παρελθόν. Δεν είναι εύκολο και αυτό φάνηκε στις αρχές Δεκεμβρίου με την σφοδρή αντιπαράθεση των δύο αρχηγών στη Βουλή.
Από το βήμα της Βουλής ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ απάντησε στον υπαινιγμό του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτη Φάμελλου ότι το θέμα των υποκλοπών ξεχάστηκε με το κλίμα συναίνεσης στη συνάντηση του προέδρου του ΠαΣοΚ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη που είχε προηγηθεί.
«Ο κατήφορος του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει τέλος. Αποκάλυψα το παρακράτος, το πήγα στη Δικαιοσύνη και το Συμβούλιο της Επικρατείας έβγαλε αντισυνταγματικό το νόμο της ΝΔ που επιχείρησε να συγκαλύψει το σκάνδαλο. Τι κάνατε εσείς, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, για να διατυπώνετε αυτά τα δηλητηριώδη υπονοούμενα;» είπε ο Νίκος Ανδρουλάκης.
Από την άλλη, όμως, υπάρχει και το προηγούμενο της συνεννόησης ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Νέας Αριστεράς και άλλων κομμάτων στην πρόταση μομφής που υπέβαλλε ο Νίκος Ανδρουλάκης την άνοιξη του 2024. Τότε ο Σωκράτης Φάμελλος ήταν πρόεδρος της Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή ήταν μία στιγμή συνεργασίας που αρκετοί επικαλούνται για να ενισχύσουν την άποψη πως πολλά μπορεί να ξεπεραστούν στο μέλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου