Το καφενείο «Η Καραγκούνα»/Photo: Αριέττα Πούλιου
Με όνομα μυθικό και φήμη διεθνή, με σπουδαίο ιστορικό ρόλο κι έντονο κοσμοπολίτικο αέρα, με μοναδικές φυσικές ομορφιές και ζωντανές παραδόσεις, ο Παρνασσός του Απόλλωνα και των Μουσών, το βουνό του Μαντείου των Δελφών που προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες στον «ομφαλό της γης», ο τόπος της μάχης της Γραβιάς και του πανέμορφου Εθνικού Δρυμού, δεν είναι μόνο η διάσημη Αράχωβα, το μεγαλύτερο χιονοδρομικό κέντρο της Ελλάδας, η Αγόριανη, το Πολύδροσο και το Δίστομο. Ανάμεσα σε έλατα, κέδρους και μαύρα πεύκα, σε πλαγιές εντυπωσιακής βιοποικιλότητας φωλιάζουν πανέμορφα γραφικά χωριά, κάποια σχεδόν άγνωστα, όλα όμως γραφικά κι ελκυστικά κάθε εποχή του χρόνου.
Ανάμεσα στα λιγότερο γνωστά, το χαμηλών τόνων Παλαιοχώρι Δωριέων έχει το δικό του μερίδιο αρχαίας ιστορίας καθώς μαζί με άλλες τρεις πόλεις αποτελούσαν την αρχαία Τετράπολη. Εδώ, σε υψόμετρο 514 μέτρων, ανάμεσα σε παλιά πετρόκτιστα σπίτια και στα αρχαία Πελασγικά τείχη που βρίσκονται στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία, κοινό μυστικών των περίπου 120 κατοίκων και λόγος μιας στάσης στο γαλήνιο χωριό, το καφενείο «Η Καραγκούνα» είναι ταυτόχρονα δεύτερο σπίτι των ντόπιων και μια ατόφια εικόνα από το παρελθόν. Γνωστό απλά ως «το καφενείο της Ρίνας», εντελώς ανεπιτήδευτο, με χρώματα κι απλότητα που το κάνουν να μοιάζει με μια εικόνα από τις Κυκλάδες την οποία ζωγράφισε ένα παιδί και την κόλλησε σε ένα κολάζ ορεινών τοπίων.
Η κα Ρίνα/Photo: Αριέττα Πούλιου
Photo: Αριέττα Πούλιου
Photo: Αριέττα Πούλιου
Το καφενεδάκι της αισιόδοξης αύρας
Ένα μικρό ασπρισμένο σπίτι με τα ξύλινα παράθυρα και την πόρτα του βαμμένα σε έντονο γαλάζιο, με κεραμιδένια στέγη, καρέκλες ξύλινες και πλαστικές γύρω από τα τραπέζια με τα λουλουδάτα τραπεζομάντηλα –το mix n’ match στην πιο αυθεντική μορφή του-, πνιγμένο στις γλάστρες και τα λουλούδια ανάμεσα στα οποία παίζουν γάτες με τα μικρά τους. Από την ανοιχτή, πρόσχαρη αυλή με τις μουριές και τα γεράνια, η θέα στα χιονισμένα Βαρδούσια και στη Γκιώνα γαληνεύει το μυαλό, βάζει τις σκέψεις σε τάξη. Κάποιοι θαμώνες προτιμούν να πιουν τον καφέ τους εδώ, έναν περιποιημένο ελληνικό με σπιτικό γλυκό κουταλιού σταφύλι ή όποιο άλλο φρούτο έχει πέσει στα άξια χέρια της κας Ρίνας, ενώ άλλων οι ζωηρές ομιλίες μας καλούν να εξερευνήσουμε το εσωτερικό.
Εδώ ο χρόνος έχει σταματήσει για τα καλά, όπως μαρτυρούν το στρωμένο με τσιμέντο δάπεδο, η ξυλόσομπα, σχολικοί χάρτες της Ελλάδας και του κόσμου κρεμασμένοι στον ένα τοίχο, τα μπακιρένια σκεύη στα ράφια του άλλου, τα παλιά ψυγεία. Τράπουλες και τάβλι για να περνούν τις ώρες τους οι κύριοι, κι ένας αγώνας «πόρτες» μεταξύ δύο θαμώνων που έχει ανάψει για τα καλά, όσο στο μεταξύ ένας άλλος Παλαιοχωρίτης μάς δείχνει με περηφάνεια ένα ζωγραφικό του έργο που απεικονίζει το καφενείο και στολίζει το εσωτερικό. Το να νοιώσεις μέρος της παρέας, ότι μόλις έφτασες στο στέκι που σε ξέρουν από παλιά, είναι θέμα μόλις λίγων λεπτών.
Ωστόσο, πριν ακόμη ανέβουμε τα δυο σκαλιά που οδηγούν στην αυλή και στο εσωτερικό, η μεγάλη ταμπέλα «Καφέ -Παντοπωλείον Η Καραγκούνα Αικ. Χ. Κεράτσου» είναι εκείνη που τραβά την προσοχή και δημιουργεί το εύλογο ερώτημα, πώς βρέθηκε μια καραγκούνα του θεσσαλικού κάμπου στα ορεινά της Φθιώτιδας. Η απάντηση είναι η ίδια η ιστορία της ιδιοκτήτριας, της καλοσυνάτης, χαμογελαστής κι ευγενέστατης κυρίας Ρίνας που κρατά το παραδοσιακό καφενείο του χωριού εδώ και 40 χρόνια κι υποδέχεται ακόμη και τους ξένους όχι σαν πελάτες αλλά σαν φίλους.
Τράπουλες και τάβλι για να περνούν τις ώρες τους οι κύριοι, κι ένας αγώνας «πόρτες» μεταξύ δύο θαμώνων/Photo: Αριέττα Πούλιου
Photo: Αριέττα Πούλιου
Ελληνικός καφές και γλυκό του κουταλιού/Photo: Αριέττα Πούλιου
Από την Καρδίτσα στον Παρνασσό
Το πρώτο πράγμα που μαθαίνουμε για την κ. Ρίνα έρχεται από το στόμα της κυρίας Δήμητρας, για την οποία το πέρασμα από το αυθεντικό κι αγαπημένο όλων στέκι, είναι καθημερινή συνήθεια. «Η Ρίνα είναι σπεσιαλίστα στον κεφτέ» δηλώνει με σιγουριά κι ευθύτητα, δημιουργώντας μας αμέσως την επιθυμία να δοκιμάσουμε. Η κα Ρίνα βρίσκεται ήδη στην κουζίνα, εξάλλου καθημερινά εκείνη ανοίγει το καφενείο από τις 7 το πρωί μέχρι την ώρα που θα φύγει κι ο τελευταίος κάτοικος του χωριού, ετοιμάζοντας τσιπουράκια και μεζέδες, λίγες σαρδέλες, ελιές, ντοματούλα, απλά πράγματα περιποιημένα κι αυθεντικά.
Όχι ότι λείπουν τα πιο περίπλοκα μαγειρέματα. Χωριάτικο λουκάνικο με χρυσαφένιες τηγανιτές πατάτες, κολοκυθανθοί γεμιστοί, σαγανάκια με τυριά της περιοχής, τυροβόλι που φτιάχνει η ίδια με γάλα από τα ζώα της και οι πιο αφράτοι τηγανητοί κεφτέδες που δε χορταίνεις να τσιμπολογάς από το πιάτο κι ας καίγονται τα δάχτυλά σου. Το καλοκαίρι δε, όταν η κίνηση είναι μεγαλύτερη, ο γαμπρός της αναλαμβάνει ρόλο ψήστη κι οι πελάτες γεύονται κοντοσούβλι, σπληνάντερο και κοκορέτσι με ντόπιο κρέας.
Η κα Ρίνα βρίσκεται ήδη στην κουζίνα, ετοιμάζοντας τσιπουράκια και μεζέδες/Photo: Αριέττα Πούλιου
Photo: Αριέττα Πούλιου
Photo: Αριέττα Πούλιου
Το ότι η κυρία Ρίνα χαίρεται να σε φιλεύει και να σε περιποιείται είναι κάτι παραπάνω από φανερό. Με το που θα δηλώσεις το παραμικρό ίχνος πείνας θα τρέξει να βάλει το τηγάνι στη φωτιά, όπως ακούραστα κάνει από το 1978, τότε που ανέλαβε το μόνο πλέον σωζόμενο καφενείο του Παλαιοχωρίου, το οποίο συνολικά μετρά γύρω στα 150 χρόνια ζωής. Την καταγωγή της από τη Καρδίτσα δεν την ξεχνά, αντίθετα την τιμά όπως υποδηλώνει η ονομασία του καφενέ και η μπλε ταμπέλα πάνω από το κατώφλι του. Όπως θυμάται η ίδια, έχουν περάσει 65 χρόνια αφότου έφτασε κι εγκαταστάθηκε μικρό κορίτσι με τους γονείς της από τη Θεσσαλία στο Παλαιοχώρι Δωριέων το 1959.
Εδώ μεγάλωσε κι έκανε οικογένεια, κρατώντας με το σύζυγό της -που δούλευε παράλληλα ταξιτζής- το καφενείο του χωριού. Κι αν οι αγρότες έρχονταν από τα χαράματα για τον πρώτο καφέ της ημέρας, οι γυναίκες του χωριού έκαναν εδώ τα ψώνια τους, αφού εκτός από καφενείο ο χώρος λειτουργούσε και σαν μπακάλικο αλλά και τηλεφωνικό κέντρο του Παλαιοχωρίου. Σωστό επίκεντρο της κοινωνικής ζωής ενός χωριού που έναν αιώνα πριν, απαριθμούσε περί τους 800 κατοίκους.
Οι δύο τελευταίοι ρόλοι του καφενείου έχουν πλέον εκλείψει, τα απαιτούμενα ενός νοικοκυριού αγοράζονται στις κοντινότερες πόλεις, όσο για τα τηλεφωνήματα, ακόμη κι οι γηραιότεροι θαμώνες της Καραγκούνας έχουν το κινητό δίπλα τους. Σε πείσμα όμως των καιρών, το παλιό καφενείο της κυρά Ρίνας, με μεγάλο ατού τη ζωντάνια και την καλοσύνη της ίδιας, την αυθεντικότητα και την πατίνα του χρόνου που σε ό,τι αξίζει προσθέτει μεγαλύτερη αξία, παραμένει ζωντανό μέρος της ιστορικής συνέχειας του μαγευτικού Παρνασσού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου