Κυριάκος Σημίτης

Του Κώστα Βαξεβάνη

Ο πληθωρικός (και εσχάτως και πάλι επίκαιρος) Ευάγγελος Βενιζέλος, µε την τάση του να πλειοδοτεί σε λέξεις, θέτει απέναντι στα πράγµατα το µέτρο που δεν έχει. Οταν λοιπόν στην ανακοίνωσή του για τον θάνατο του Κώστα Σηµίτη λέει ότι το «έθνος τον αποχαιρετά µε τιµή και αναγνώριση», θυµίζει πως ούτε ο ίδιος αποτελεί τη φωνή και την άποψη του έθνους ούτε ο Σηµίτης, έστω και µπροστά στον.. θάνατό του, συγκεντρώνει την καθολικότητα που του αποδίδει.Η απόφαση να µην τεθεί η σορός του πρώην πρωθυπουργού σε λαϊκό προσκύνηµα περιέχει µεγαλύτερη σοφία από όση εξέφρασαν όλοι µαζί οι υµνητές του µετά θάνατον. Η απουσία άλλωστε από την κηδεία του Σηµίτη τεσσάρων πρώην πρωθυπουργών και ενός πρώην προέδρου της ∆ηµοκρατίας, είτε έγινε επιδεικτικά είτε µε προσχήµατα, τα λέει όλα.



Κανένας δεν θα κατηγορούσε έναν πολιτικό αντίπαλο του Σηµίτη επειδή παραβρέθηκε στην κηδεία του, αλλά το να επιλέγει να µην παραστεί τυπικά στον ύστατο αποχαιρετισµό αποδεικνύει ότι η τιµή και η αναγνώριση για την οποία έγραψε ο Βενιζέλος ήταν οι έγγραφες εξηγήσεις ενός επικοινωνιακού συστήµατος. Ο επικήδειος στόµφος του Βαγγέλη Βενιζέλου, όπως και όσων σκιαγράφησαν τον Κώστα Σηµίτη ως ψύχραιµο πολιτικό µε αξίες και ευρωπαϊκό οραµατισµό, εµπεριέχει και αιτίες αλλά και πολιτικό στόχο.



Ο Κώστας Σηµίτης κατάφερε να δηµιουργήσει ένα πλέγµα εξουσίας που πάτησε πάνω στους βασικούς πυλώνες της διαπλοκής: την επιχειρηµατική ελίτ, τα Μέσα Ενηµέρωσης και τις θεωρίες της πολιτικής που εξαγνίζουν τη διαφθορά διά της «ανάπτυξης». Ο εκλιπών δεν ευλόγησε µόνο τη διαφθορά, αλλά την καµουφλάρισε µέσα σε κοινοτοπίες για το ευρωπαϊκό µέλλον και το πλουσιοπάροχο παρόν. Σε αυτό ακριβώς το παρόν της τεχνητής ευωχίας, η ζωή όφειλε να απέχει από τον λαϊκισµό της πολιτικής, να πάει µε Μερσεντές στα µπουζούκια, να φτάνει σε πολυποίκιλο οργασµό µε τα περιοδικά του Πέτρου Κωστόπουλου και να γελά µε τα σεξιστικά αστεία του Θέµου Αναστασιάδη. Τον καιρό του Σηµίτη καθιερώθηκε η δηµοσιογραφία του γραφείου Τύπου, της εργολαβίας και των εργολάβων, της αργοµισθίας, ενώ η σκόνη του πεζοδροµίου της µάχιµης δηµοσιογραφίας έγινε µέικ απ στα στούντιο-επετηρίδα της ανάδειξης.

Οι πρωταγωνιστές αυτού του σηµιτικού πλέγµατος πένθησαν τις προηγούµενες ηµέρες τον ευεργέτη τους. Ταυτόχρονα, επιχείρησαν να αντιστρέψουν την πραγµατικότητα και να αµνηστεύσουν τον εαυτό τους. Κατέβαλαν λοιπόν (και καταβάλλουν ακόµη) την προσπάθεια αναθεωρητισµού της σηµιτικής ιστορίας. Μαζί µε το φέρετρο έπρεπε να θάψουν και όλες τις µνήµες που τους απειλούν. Το σκάνδαλο του χρηµατιστηρίου, τις υπερκοστολογηµένες συµβάσεις για τα εξοπλιστικά και τα κατασκευαστικά, τις µίζες της Siemens και του Χριστοφοράκου, τον Θόδωρο Τσουκάτο και τις µεταφορές εκατοµµυρίων µάρκων σε βαλίτσες, την παρέµβαση στη ∆ικαιοσύνη για να σταµατήσουν οι διεκδικήσεις για τις γερµανικές αποζηµιώσεις, τις γκρίζες ζώνες στα Ιµια, την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ µε την ταυτόχρονη παραδοχή περί συνοριακών διαφορών µε την Τουρκία και βέβαια την εσπευσµένη είσοδο στην ΟΝΕ µε πλαστά στοιχεία, την οποία πληρώσαµε στην κρίση.

Στον αντίποδα όλων αυτών φιλοτεχνήθηκε η επικήδεια εικόνα του αποφασιστικού και θαρραλέου ηγέτη, του εχθρού του λαϊκισµού µε την πολιτική ευρύτητα. Ο Σηµίτης δεν υπήρξε ποτέ θαρραλέος ηγέτης. Αντιθέτως εναρµονίστηκε πλήρως µε επιταγές πολύ πέρα από αυτές που του έδινε το εκλογικό σώµα. Οταν κατάλαβε ότι χάνει τις εκλογές, όρισε ως διάδοχο στο ΠΑΣΟΚ τον Γιώργο Παπανδρέου και λίγο αργότερα τον υπονόµευσε µαζί µε τον Βενιζέλο µετά τη σύνοδο τoυ G20 στις Κάννες. Πόσο άδικο έχει ο Παπανδρέου όταν προφασίζεται πως δεν µπόρεσε να παραστεί στην κηδεία του Σηµίτη επειδή εξέδιδε το βιβλίο του στην Κίνα; Ηταν ο αντιλαϊκιστής Σηµίτης που, το 1996, στην προεκλογική του εκστρατεία, είχε αποκαλέσει µειωτικά τον Μιλτιάδη Εβερτ χοντρό («αφήστε τον χοντρό να λέει» είπε συγκεκριµένα), ενώ είχε απαιτήσει την απόλυση της Μαλβίνας Κάραλη, η οποία σχολίαζε σκωπτικά τη δική του έφεση στα σαρδάµ.


Παρ’ όλα αυτά, η αγιοποίηση Σηµίτη δεν είναι πόλεµος ενάντια στην Ιστορία και την αλήθεια για να πάρουν κάποιοι το αίµα τους πίσω. Ο πραγµατικός στόχος της υπεράσπισης του Σηµίτη είναι να καθαγιαστεί ο σηµιτισµός ως τρόπος λειτουργίας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η επιλογή του νυν πρωθυπουργού να υπερασπιστεί τον εκλιπόντα, τον οποίο δεν έχουν καµία διάθεση να υπερασπιστούν πολλοί από αυτούς που συµπορεύτηκαν µαζί του, είναι µια πολιτική επιχείρηση. ∆εν θέλει απλώς και µόνο να σφετεριστεί το κέντρο και να εισπράξει πολιτικά. Οι δεσµοί του µε τον σηµιτισµό είναι ουσιαστικοί. Πάνω από το µισό Μαξίµου στελεχώνεται από ανθρώπους του Σηµίτη. Ανεξάρτητες αρχές, υπουργεία, ο κρατικός µηχανισµός σε όλη του τη διάσταση αποτελούνται από σηµιτικούς. Ο επιστηµονικός όρος «ώσµωση» δεν αποδίδει τις σχέσεις και την αλληλεξάρτηση που υπάρχουν µεταξύ µητσοτακικής Ν∆ και σηµιτικού ΠΑΣΟΚ. Η κατάλληλη λέξη θα ήταν αυτό που κάποτε είχε χρησιµοποιήσει η Μαρίκα Μητσοτάκη για να δείξει το συνεκτικό ανακάτεµα: αυγοτάραχο. Εχουν γίνει αυγοτάραχο.

Οι σχέσεις Κυριάκου Μητσοτάκη και Σηµίτη δεν περιορίστηκαν στο ρουσφέτι που του έκανε ο Σηµίτης διορίζοντάς τον στέλεχος στην Εθνική Τράπεζα. Υπάρχει ένα σηµιτικό µοτίβο που διέπει την πολιτική Μητσοτάκη. Η διαφθορά χαρακτηρίζεται επιχειρηµατικότητα. Οι αναθέσεις και οι εργολαβίες της κυβέρνησης Μητσοτάκη έχουν όλο το know how του µακαρίτη. Η απαξίωση των εθνικών θεµάτων και η ανταλλακτικότητά τους µε τις µπίζνες είναι και αυτή µια εφεύρεση Σηµίτη. Η ταύτιση του εθνικού συµφέροντος µε το στενό κοµµατικό συµφέρον έχει και αυτή την προέλευσή της από τον πασοκικό εκσυγχρονισµό. Η παράδοση της χώρας σε πέντε επιχειρηµατίες και στις µακέτες τους έχει τις καταβολές της σε αυτόν που ο Κώστας Καραµανλής αποκαλούσε «αρχιερέα της διαπλοκής». Οι µεθοδεύσεις µε τις οποίες ο Μητσοτάκης αποφεύγει τη λογοδοσία θυµίζουν εκείνο το τροµερό «όποιος έχει στοιχεία να τα πάει στον εισαγγελέα» του Κώστα Σηµίτη. Και βέβαια αυτός ο άγνωστος εισαγγελέας, στη γενική αποτίµησή του, αθωώνει Siemens, Novartis, Τέµπη και συνδέει µε τον τρόπο του τον πρώην µε τον νυν πρωθυπουργό.



Από την εποχή Σηµίτη υπάρχει µια βασική διαφορά. Σήµερα δεν υπάρχει πολιτική δύναµη που να καταδεικνύει όσα συµβαίνουν και να υποδεικνύει τη λύση. Η αντιπολίτευση συνεχίζει να χορεύει (και πολλές φορές να απολογείται) µε βάση τον σκοπό του Μητσοτάκη. Η πολιτική σκηνή µοιάζει µε τις φωτογραφίες που δείχνουν τους πολιτικούς γύρω από το φέρετρο του Σηµίτη. Είναι εκεί για να δείξουν πως υπάρχουν και είναι ευγενείς, αλλά δεν ξέρουν µε ποιον είναι και γιατί είναι. Οσο υπάρχει αυτή η αντίληψη για την πολιτική, των τακτικισµών και της απολογητικής τεχνητής ευγένειας, ο Μητσοτάκης θα φαντάζει ηγέτης. Εχει ήδη κλέψει από το ΠΑΣΟΚ τον Σηµίτη και διοικεί ό,τι απέµεινε από αυτό µέσω Νίκου Ανδρουλάκη. Ο ΣΥΡΙΖΑ αδυνατεί να κάνει συγκροτηµένη αντιπολίτευση και (κατά τα συνήθη) ασχολείται µε το ποιο σενάριο και τακτική θα αναστήσει τον Μαρµαρωµένο Βασιλιά του. Είναι µε τα µάτια στραµµένα στη Ροζ Μηλιά. Θεός σχωρέστον. Τον Σηµίτη.