Από τον Λευκό Οίκο στην ιδιωτική διπλωματία του Μαϊάμι – και πίσω στο τραπέζι της εκεχειρίας
Η ιστορία του Τζάρεντ Κούσνερ είναι μια σπάνια συνάντηση εξουσίας, οικογενειακής επιρροής και πολιτικού κυνισμού. Από τη θέση του ανώτερου συμβούλου στον Λευκό Οίκο επί Ντόναλντ Τραμπ στην πρώτη θητεία του Προέδρου των ΗΠΑ, μέχρι την πρόσφατη επανεμφάνισή του στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, ο γαμπρός του Προέδρου διαμορφώνει ξανά τους όρους ενός παιχνιδιού όπου τα σύνορα ανάμεσα στην πολιτική και την επιχειρηματική σφαίρα είναι εξόχως δυσδιάκριτα.
Από τον Λευκό Οίκο στις «συμφωνίες του Αβραάμ»
Κατά την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, ο Κούσνερ τοποθετήθηκε ως άτυπος «στρατηγός» για τη Μέση Ανατολή - μια περιοχή που οι περισσότεροι έμπειροι διπλωμάτες προσεγγίζουν με δισταγμό – αν όχι φόβο και επιφυλάξεις. Χωρίς προϋπηρεσία στη διπλωματία, αλλά με την αυτοπεποίθηση του ανθρώπου που γνωρίζει πως μπορεί να χρησιμοποιεί ελεύθερα το επώνυμο «Τραμπ», ανέλαβε να σχεδιάσει το λεγόμενο «Σχέδιο Ειρήνης» ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Παλαιστινίους.
Το αποτέλεσμα ήταν οι συμφωνίες του Αβραάμ - η εξομάλυνση των σχέσεων ανάμεσα στο Ισραήλ και μια σειρά αραβικών κρατών, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Μαρόκο. Ήταν η πρώτη ουσιαστική αμερικανική διπλωματική επιτυχία στην περιοχή μετά από δεκαετίες, και ο Κούσνερ, παρά τις επικρίσεις, απέδειξε ότι μπορούσε να λειτουργήσει ως μεσολαβητής εκεί όπου η παραδοσιακή διπλωματία είχε αποτύχει.
Η φυγή, το Μαϊάμι και τα κεφάλαια του Κόλπου
Μετά την αποχώρηση του Τραμπ από την εξουσία και τα όσα ακολούθησαν με την εισβολή στο Καπιτώλιο, ο Κούσνερ αποσύρθηκε από τη δημόσια σκηνή - αλλά μόνο φαινομενικά και μόνο για λίγο. Το 2022 ίδρυσε τη δική του επενδυτική εταιρεία, την Affinity Partners, με έδρα το Μαϊάμι. Η κίνηση αυτή προκάλεσε ερωτήματα, καθώς σημαντικό μέρος των κεφαλαίων προήλθε από ταμεία κρατικών επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας και άλλων χωρών του Κόλπου - εκείνων δηλαδή με τις οποίες είχε συνάψει διπλωματικές σχέσεις κατά τη θητεία του στον Λευκό Οίκο.
Η επένδυση θεωρήθηκε από πολλούς ως «ανταμοιβή» για τη διπλωματική του δράση, ενώ άλλοι την είδαν ως τον πυρήνα ενός νέου είδους επιρροής: ιδιωτικής διπλωματίας με οικονομικό πρόσημο. Ο Κούσνερ δεν το αρνήθηκε και αντίθετα ακόμη και σήμερα επιμένει πως δεν υπάρχει τίποτε το μεμπτό σε αυτή την πρακτική. Υποστηρίζει ότι η ειρήνη στη Μέση Ανατολή μπορεί να εδράζεται «μόνο στην ανάπτυξη και την οικονομική συνεργασία».
Η επιστροφή στο προσκήνιο και η εύθραυστη εκεχειρία
ΚλείσιμοΤο φθινόπωρο του 2025, το όνομά του επέστρεψε ξανά στα διεθνή αλλά και εγχώρια μέσα. Μετά από επαφές στην Ιερουσαλήμ και τη Ντόχα, ο Τζάρεντ Κούσνερ βρέθηκε να συμμετέχει -ανεπίσημα αλλά χωρίς και πάλι καμία συστολή - στις διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στην προσωρινή εκεχειρία ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς. Ο ρόλος του, σύμφωνα με πηγές της ισραηλινής κυβέρνησης, υπήρξε «συνδετικός κρίκος» ανάμεσα στις αμερικανικές πρωτοβουλίες και στους οικονομικούς διαύλους που θα χρηματοδοτήσουν την επόμενη μέρα στη Γάζα.
Για πολλούς, η επιστροφή του δεν είναι σύμπτωση αλλά συνέχεια. Ο Κούσνερ επιχειρεί να «επανεπενδύσει» τη Μέση Ανατολή, αυτή τη φορά όχι τόσο πολιτικά όσο οικονομικά. Η παρουσία του στις συνομιλίες δείχνει πως η ιδιωτική επιρροή αποκτά πια ρόλο επίσημου εργαλείου, σε μια περιοχή όπου η ειρήνη και το κέρδος συνυπάρχουν δύσκολα.
Καταγωγή και οικογενειακή παράδοση
Ο Τζάρεντ Κούσνερ γεννήθηκε το 1981 στο Νιου Τζέρσεϊ, σε μια εύπορη εβραϊκή οικογένεια με σημαντική δραστηριότητα στον κλάδο των ακινήτων. Ο πατέρας του, Τσαρλς Κούσνερ, υπήρξε ισχυρή φιγούρα της εβραϊκής κοινότητας αλλά και αμφιλεγόμενη καθώς είχε καταδικαστεί για οικονομικά εγκλήματα πριν επιστρέψει αργότερα στις επιχειρήσεις. Οι ρίζες της οικογένειας φτάνουν στους Λιθουανούς Εβραίους πρόσφυγες που διέφυγαν από τα πογκρόμ και το Ολοκαύτωμα.
Η εβραϊκή του ταυτότητα δεν είναι τυπικό χαρακτηριστικό αλλά καθοριστικό στοιχείο του πολιτικού του ρόλου. Ο Κούσνερ κινήθηκε πάντα με επίγνωση ότι μιλά «ως Εβραίος που επιδιώκει την ειρήνη για το Ισραήλ», φράση που έχει επαναλάβει σε δημόσιες τοποθετήσεις του. Αυτό του χάρισε εμπιστοσύνη στους ισραηλινούς κύκλους, αλλά και καχυποψία στον αραβικό κόσμο.
Ο γάμος με την Ιβάνκα και η θρησκευτική μεταστροφή
Η προσωπική του ζωή τράβηξε εξίσου τα φώτα της δημοσιότητας. Το 2009 παντρεύτηκε την Ιβάνκα Τραμπ, η οποία ασπάστηκε τον Ιουδαϊσμό για να μπορέσει να ενταχθεί στην οικογένεια Κούσνερ. Η πράξη αυτή είχε τότε μεγάλο συμβολισμό: έδειχνε τη σύνδεση των δύο πιο ισχυρών οικογενειών της Νέας Υόρκης - των Τραμπ και των Κούσνερ - αλλά και τη δημιουργία ενός νέου είδους πολιτικής δυναστείας.
Στον Λευκό Οίκο αποτέλεσαν ένα αχώριστο δίδυμο – εκείνη σύμβουλος του Προέδρου, εκείνος υπεύθυνος για τη Μέση Ανατολή. Μαζί λειτούργησαν ως «μαλακή ισχύς» της προεδρίας, προβάλλοντας την εικόνα του σύγχρονου, κοσμοπολίτικου ζεύγους που επιχειρεί να συνδυάσει την πίστη με τη διεθνή πολιτική.
Ο μεσολαβητής του 2025
Η νέα εμπλοκή του Κούσνερ στις συνομιλίες Ισραήλ -Χαμάς φανερώνει μια βαθύτερη εξέλιξη, τη μετατόπιση της διπλωματίας από το κράτος στα ιδιωτικά δίκτυα επιρροής. Ο ίδιος δεν κατέχει πια επίσημη θέση – κάτι που μοιάζει να έχει ζητήσει ο ίδιος- όμως οι επαφές του με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, τους εμίρηδες του Κόλπου και την Ουάσινγκτον δείχνουν ότι εξακολουθεί να κινεί νήματα και μάλιστα όχι μόνο γρήγορα αλλά και εξόχως αποτελεσματικά.
Η εκεχειρία που έχει υπογραφεί θεωρείται εύθραυστη, όμως το αποτύπωμά του είναι ορατό. Πίσω από κάθε πρωτοβουλία ανοικοδόμησης της Γάζας βρίσκονται επενδυτικά σχήματα συνδεδεμένα με την εταιρεία του. Για κάποιους, αυτό συνιστά σύγκρουση συμφερόντων, για άλλους, είναι η απόδειξη ότι η ειρήνη σήμερα δεν επιτυγχάνεται χωρίς οικονομική σύμπραξη. Σε κάθε περίπτωση ο ίδιος έφερε στο οβάλ γραφείο αυτό που του ζητήθηκε και για το οποίο είχε ανοιχτά δεσμευθεί, του ομήρους της Χαμάς στα σπίτια τους.
Ο άνθρωπος που επιστρέφει όχι από ανάγκη αλλά από επιλογή
Δεκαπέντε χρόνια μετά την είσοδό του στην πολιτική, ο Τζάρεντ Κούσνερ επιστρέφει στη Μέση Ανατολή όχι ως απεσταλμένος των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά ως ανεξάρτητος παίκτης με «κραυγαλέα» επιρροή. Από τα γραφεία του Μαϊάμι μέχρι τα παλάτια του Ριάντ και το Προεδρικό Μέαγρο του Τελ Αβίβ, ο ρόλος του παραμένει αινιγματικός καθώς συνδυάζει τη μεσολάβηση με το επενδυτικό ενδιαφέρον, την ειρήνη με την απόδοση κεφαλαίων.
Στην πραγματικότητα, ο Κούσνερ ενσαρκώνει τη νέα μορφή ισχύος της εποχής μας - εκείνη που δεν εκλέγεται, δεν λογοδοτεί, αλλά αλλάζει τις ισορροπίες. Αν η εύθραυστη εκεχειρία αντέξει, θα είναι και δικό του επίτευγμα, αν καταρρεύσει, θα έχει επιβεβαιωθεί ότι η ειρήνη στη Μέση Ανατολή δεν μπορεί να αγοραστεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου