AP Photo/Geert Vanden Wijngaert Από αριστερά, ο πρωθυπουργός του Βελγίου Μπαρτ ντε Βέβερ, ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν και ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο
Σε οριακό σημείο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες για τη χρηματοδοτική στήριξη της Ουκρανίας, καθώς οι «27» εμφανίζονται βαθιά διχασμένοι για το αν θα αξιοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά αποθεματικά που τηρούνται στην Euroclear ή αν η λύση θα αναζητηθεί σε νέο κοινό δανεισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το newsletter του iEidiseis καθημερινά στο inbox σου. Κάνε εγγραφή εδώ.
Η συζήτηση αναβιώνει παλιές εντάσεις Βορρά – Νότου και φέρνει ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα του ευρωομολόγου.
Όπως αναφέρει το Politico, οι διπλωμάτες εργάζονται πάνω σε έναν δύσκολο συμβιβασμό της ύστατης ώρας, προκειμένου να διασωθεί μια συμφωνία για την αποστολή κρίσιμης χρηματοδοτικής βοήθειας στην Ουκρανία, ενόψει της υψηλού διακυβεύματος Συνόδου Κορυφής των ηγετών της ΕΕ την Πέμπτη.
Το βράδυ της Τετάρτης, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίζονταν δημόσια χωρισμένοι σε ασυμφιλίωτα στρατόπεδα και έμοιαζαν απίθανο να συμφωνήσουν στον τρόπο χρηματοδότησης του Κιέβου.
Στην επανεμφάνιση συνέβαλαν και οι παλιές διαιρέσεις Βορρά–Νότου για το κοινό χρέος, που είχαν υπονομεύσει την ενότητα της ΕΕ την περίοδο της κρίσης της ευρωζώνης.
Λίγες μόλις ώρες πριν συγκεντρωθούν οι 27 στις Βρυξέλλες, δύο αντίπαλα μπλοκ συγκρούονται για το αν θα εκδοθεί δάνειο προς την Ουκρανία με εγγύηση τα παγωμένα αποθεματικά της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, τα οποία σε μεγάλο βαθμό τηρούνται στην Euroclear στο Βέλγιο.
Η Γερμανία, μαζί με τις σκανδιναβικές και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική σε αυτό το σχήμα.
Ωστόσο, συναντούν αυξανόμενη αντίσταση από το Βέλγιο και την Ιταλία, που προωθούν ένα «Σχέδιο Β»: στήριξη του Κιέβου μέσω χρέους της ΕΕ, εγγυημένου από τον κοινό προϋπολογισμό της Ένωσης. Βουλγαρία, Μάλτα, Ουγγαρία και Σλοβακία αντιτίθενται επίσης στη χρήση των περιουσιακών στοιχείων.
Σε μια χαρακτηριστική αποτύπωση του ρήγματος, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε την Τετάρτη ότι θα αξιοποιήσει τη συνεδρίαση του Συμβουλίου για να απαιτήσει απαντήσεις σχετικά με τους «πιθανούς κινδύνους» από την αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων, ενώ ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς επέμεινε στο σχέδιο των περιουσιακών στοιχείων «για να βοηθήσουμε να τελειώσει αυτός ο πόλεμος όσο το δυνατόν γρηγορότερα».
Το σχέδιο διαφυγής
Τα πρώτα περιγράμματα μιας πιθανής διεξόδου από το αδιέξοδο, που θα πρέπει να διαμορφωθεί μέσα από ώρες διαπραγματεύσεων, αρχίζουν να παίρνουν σχήμα.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν άνοιξε με προσοχή την πόρτα στο κοινό χρέος το πρωί της Τετάρτης, σε ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο.
«Πρότεινα δύο διαφορετικές επιλογές για το επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, μία που βασίζεται στα περιουσιακά στοιχεία και μία που βασίζεται στον δανεισμό της ΕΕ. Και θα πρέπει να αποφασίσουμε ποιον δρόμο θέλουμε να ακολουθήσουμε», είπε.
Κλειδί για ένα τέτοιο σχέδιο θα ήταν να εξαιρεθούν η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που και οι δύο αντιτίθενται στην περαιτέρω βοήθεια προς την Ουκρανία, από το σχήμα του κοινού χρέους, ανέφεραν τέσσερις διπλωμάτες της ΕΕ στο POLITICO.
Μια συμφωνία θα μπορούσε να επιτευχθεί στο Συμβούλιο μεταξύ των 27, αλλά η τελική ρύθμιση θα προέβλεπε ότι μόνο 25 χώρες θα συμμετέχουν στη χρηματοδότηση.
Η επίτευξη μιας τέτοιας συμφωνίας θα παρείχε κρίσιμη σανίδα σωτηρίας στα διαλυμένα δημόσια οικονομικά της Ουκρανίας, καθώς τα ταμεία της κινδυνεύουν να στερέψουν ήδη από τον επόμενο Απρίλιο.
Ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας προβλέπει ήδη ότι τα περιουσιακά στοιχεία δεν θα συζητηθούν στις Βρυξέλλες και ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν μετατοπιστεί στα κοινά δάνεια. Πολλοί διπλωμάτες, ωστόσο, αντέτειναν ότι ο Όρμπαν κάνει λάθος και ότι τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία παραμένουν «η μόνη ρεαλιστική επιλογή».
Ώρα μηδέν
Παρά την αυξανόμενη πολιτική πίεση προς την ΕΕ να αποδείξει ότι μπορεί να ανταποκριθεί στις υπαρξιακές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ουκρανία, διπλωμάτες από τα αντίπαλα στρατόπεδα εμφανίζονταν την Τετάρτη συχνά σκεπτικοί για το αν μπορεί να βρεθεί συμβιβασμός.
Η ιδέα του κοινού χρέους της ΕΕ αποτελεί εδώ και χρόνια «κόκκινο πανί» για τις χώρες του Βορρά, οι οποίες δεν θέλουν να εγγυηθούν ομόλογα για τις υπερχρεωμένες χώρες του Νότου.
«Οι πιο κοντινές καταστάσεις σε ό,τι συμβαίνει τώρα με τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία είναι η χρηματοπιστωτική κρίση του 2012-2013 και η διάσωση της Ελλάδας το 2015», δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ, ζητώντας ανωνυμία.
Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι χώρες του Βορρά αρνούνται ότι αντιτίθενται στα ευρωομόλογα λόγω ανησυχιών για τη φερεγγυότητα άλλων κρατών-μελών, αλλά υποστηρίζουν ότι προτιμούν τα περιουσιακά στοιχεία επειδή θα εξασφάλιζαν μεγαλύτερη και πιο μακροπρόθεσμη ροή χρηματοδότησης προς την Ουκρανία.
«Δεν πρόκειται για τους φειδωλούς απέναντι στους σπάταλους. Πρόκειται για το αν είσαι υπέρ της Ουκρανίας ή όχι», είπε δεύτερος διπλωμάτης της ΕΕ, προσθέτοντας ότι οι χώρες του Βορρά και της Ανατολικής Ευρώπης έχουν σηκώσει το κύριο βάρος της χρηματοδότησης των πολεμικών αναγκών της Ουκρανίας τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Στήριξη στο Βέλγιο
Παρά τις εβδομάδες επίπονων διαπραγματεύσεων για τα περιουσιακά στοιχεία, οι προσπάθειες να μεταπειστεί το Βέλγιο φαίνεται να γυρίζουν μπούμερανγκ. Η χώρα αντιτίθεται κατηγορηματικά στη χρήση των ρωσικών κεφαλαίων που τηρούνται στην Euroclear στις Βρυξέλλες και πλέον έχει προσελκύσει συμμάχους.
«Η Επιτροπή δημιούργησε ένα τέρας και τώρα το τέρας την καταβροχθίζει», είπε τρίτος διπλωμάτης της ΕΕ, αναφερόμενος στο σχέδιο για τα περιουσιακά στοιχεία.
Η Γερμανία και οι σύμμαχοί της, πάντως, προειδοποιούν ότι εξακολουθεί να μην υπάρχει εναλλακτική στη στόχευση των κεφαλαίων της Euroclear.
«Αν θέλεις να κάνεις κάτι από κοινού ως Ευρωπαίοι, το δάνειο αποζημιώσεων είναι ο μόνος δρόμος», είπε τέταρτος διπλωμάτης της ΕΕ.
Η λογική πίσω από το δάνειο που βασίζεται στα περιουσιακά στοιχεία είναι ότι το Κίεβο δεν θα χρειαστεί να το αποπληρώσει, εκτός αν η Μόσχα καταβάλει τις αποζημιώσεις δισεκατομμυρίων που απαιτούνται για την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων ουκρανικών πόλεων —ένα σενάριο που θεωρείται απίθανο.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ αναμένεται να πιέσει την Επιτροπή να εξετάσει το κοινό χρέος κατά τη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης, ελπίζοντας ότι και άλλοι γύρω από το τραπέζι θα υιοθετήσουν τα αιτήματά του.
Οι υποστηρικτές του υποστηρίζουν ότι το μοντέλο «είναι φθηνότερο και προσφέρει μεγαλύτερη σαφήνεια», όπως είπε πέμπτος διπλωμάτης της ΕΕ.
Οι επικριτές, όμως, επισημαίνουν ότι θα απαιτήσει και την πολιτική έγκριση του φιλορώσου πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος έχει επανειλημμένα απειλήσει να μπλοκάρει περαιτέρω χρηματοδοτική βοήθεια προς το Κίεβο.
Σύμφωνα με τους τέσσερις διπλωμάτες της ΕΕ, το αδιέξοδο θα απαιτήσει από την Επιτροπή να επινοήσει μια παράκαμψη ώστε να διατηρηθεί η Ουκρανία «όρθια», επιτρέποντας ταυτόχρονα στον Όρμπαν να σώσει τα προσχήματα. Σε αντάλλαγμα για τη στήριξή του, η Επιτροπή θα μπορούσε να απαλλάξει τους Ούγγρους και Σλοβάκους φορολογούμενους από τη χρηματοδότηση της άμυνας της Ουκρανίας.
«Η Επιτροπή τώρα πιέζει για κοινά δάνεια, αλλά δεν θα αφήσουμε τις οικογένειές μας να πληρώσουν τον λογαριασμό για τον πόλεμο της Ουκρανίας», έγραψε ο Όρμπαν στο Χ την Τετάρτη το απόγευμα, προσθέτοντας ότι «τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία δεν θα είναι στο τραπέζι στο αυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».
Ωστόσο, ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ έσπευσε να απορρίψει τον ισχυρισμό του Ούγγρου ηγέτη ότι τα ρωσικά αποθεματικά δεν βρίσκονται πλέον στο παιχνίδι. «Το δάνειο αποζημιώσεων παραμένει απολύτως στο τραπέζι», δήλωσε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου