AP Photo/Geert Vanden Wijngaert
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξε σε μια συμβιβαστική λύση την ύστατη στιγμή για να βοηθήσει την Ουκρανία, αλλά η λύση αυτή εγείρει ερωτήματα για την αποφασιστικότητα του μπλοκ.
Το newsletter του iEidiseis καθημερινά στο inbox σου. Κάνε εγγραφή εδώ.
Λίγο πριν τις 3 τα ξημερώματα της Παρασκευής, η είδηση άρχισε να διαχέεται στα τεράστια κτίρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο κέντρο των Βρυξελλών. Μετά από περισσότερες από 16 ώρες διαπραγματεύσεων, οι ηγέτες των 27 χωρών του μπλοκ κατέληξαν σε ένα σχέδιο χρηματοδότησης της απεγνωσμένης Ουκρανίας μέχρι το 2027.
Δεν ήταν το σχέδιο που οι αξιωματούχοι είχαν προβάλλει για εβδομάδες. Εκείνο θα χρησιμοποιούσε τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που είχαν παγώσει στην Ευρώπη για να εγγυηθεί ένα δάνειο προς την Ουκρανία, και οι ηγέτες είχαν επανειλημμένα δηλώσει ότι ήταν η καλύτερη επιλογή τους — μια αποφασιστική κίνηση και επίδειξη ισχύος.
Αντίθετα, το τελικό αποτέλεσμα ήταν ένας μπερδεμένος συμβιβασμός.
«Η Ευρώπη πάντα προχωρά με το ‘μάλλον θα τα καταφέρουμε’», είπε ο Μοτζτάμπα Ραχμάν, διευθυντής Ευρώπης του Eurasia Group. «Μπορούσε να σταλεί ένα πολύ πιο αποφασιστικό μήνυμα, αλλά απέτυχαν να το κάνουν».
Κρίσιμο «δίχτυ ασφαλείας»
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες γιόρτασαν το τελικό αποτέλεσμα, που θα διοχετεύσει δάνεια αξίας 90 δισεκατομμυρίων ευρώ (περίπου 105 δισεκατομμύρια δολάρια) στην Ουκρανία τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτό παρατείνει ένα κρίσιμο «δίχτυ ασφαλείας» για τη χώρα, που αναμενόταν να αρχίσει να εξαντλεί τα χρήματά της νωρίς την επόμενη χρονιά. Η Ουκρανία θα χρειαστεί να αποπληρώσει τα δάνεια, που δεν θα έχουν τόκο, μόνο αν η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις.
«Δεν μου αρέσει να βρίσκομαι εδώ στις τέσσερις το πρωί», είπε ο Αντόνιο Κόστα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε συνέντευξη Τύπου τις πρώτες ώρες της Παρασκευής. «Αλλά μου αρέσει που τα καταφέραμε».
Η συμφωνία θα χρησιμοποιήσει τον ίδιο τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να εγγυηθεί το δάνειο, αντί να χρησιμοποιηθούν τα 210 δισεκατομμύρια ευρώ (246 δισεκατομμύρια δολάρια) ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στην Ευρώπη. Αυτό ήταν το σχέδιο που οι ηγέτες της ΕΕ και ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς προώθησαν για μήνες.
Κατέρρευσε το σχέδιο για «αρπαγή» των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Μόσχας
Η ιδέα των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων κατέρρευσε την ύστατη στιγμή, μετά από πυρετώδεις διαπραγματεύσεις με έντονες παράλληλες συνομιλίες. Απορρίφθηκε τόσο λόγω μακροχρόνιας αντίθεσης του Βελγίου όσο και λόγω επιφυλάξεων του Λουξεμβούργου, της Ιταλίας και της Γαλλίας, σύμφωνα με διπλωμάτες και αξιωματούχους της ΕΕ.
Το Βέλγιο φιλοξενεί τα περισσότερα από τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία στην Ευρώπη, ενώ το Λουξεμβούργο ένα μικρότερο ποσό. Και οι δύο χώρες ανησυχούσαν μήπως βρεθούν υπόλογες για ζημιές σε περίπτωση που η Ρωσία αντιδράσει επιτυχώς.
Ο Εμανουέλ Μακρόν, πρόεδρος της Γαλλίας, και η Τζόρτζια Μελόνι, πρωθυπουργός της Ιταλίας, εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με την οικονομική κάλυψη που ήθελε το Βέλγιο, σύμφωνα με δύο διπλωμάτες που μίλησαν ανώνυμα. Ανησυχούσαν για το αν θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν εγγυήσεις δανείων μέσω των εθνικών τους κοινοβουλίων.
Μέχρι τις πρώτες ώρες της Παρασκευής, ήταν σαφές ότι το σχέδιο των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων είχε τελειώσει, τουλάχιστον προσωρινά. Ακόμη και η λύση που τελικά προέκυψε δεν ήταν σαφής επίδειξη ευρωπαϊκής ενότητας. Η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Τσεχία δεν θα συμμετάσχουν στο συμβιβαστικό σχέδιο δανεισμού. Και οι τρεις είχαν εκφράσει επανειλημμένα δισταγμό ή σαφή αντίθεση στις επιλογές χρηματοδότησης της Ουκρανίας.
«Τα καταφέραμε», είπε η Μέτε Φρεντέρικσεν, πρωθυπουργός της Δανίας, σε συνέντευξη Τύπου μετά την απόφαση. Έδειξε ανησυχία ότι τέτοιες διαιρέσεις στο μπλοκ θα ενταθούν με τις επερχόμενες εκλογές και ότι «τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα στο μέλλον.»
Ανοιχτά κρίσιμα ερωτήματα
Η αποτυχία του πολύ συζητημένου σχεδίου των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων μπορεί να έχει συνέπειες, καθώς αφήνει ανοιχτά κρίσιμα ερωτήματα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία παρακολουθούν τα παγωμένα κεφάλαια εδώ και εβδομάδες. Όταν ένα σχέδιο ειρήνης 28 σημείων που είχαν εκπονήσει Αμερικανοί αξιωματούχοι διέρρευσε τον προηγούμενο μήνα, προέβλεπε τη χρήση κάποιων από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία για ένα κοινό επενδυτικό πρόγραμμα ΗΠΑ-Ρωσίας.
Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν παγώσει τα κεφάλαια επ’ αόριστον, αλλά δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία για τη χρήση τους, και αυτό μπορεί να κρατήσει τα περιουσιακά στοιχεία ενεργά καθώς συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις, δήλωσε ο Ραχμάν.
Πρόταση με γεωπολιτική στόχευση
«Υπήρχε γεωπολιτικός σκοπός στη χρήση αυτών των αποθεμάτων», είπε. «Ναι, τα περιουσιακά στοιχεία είναι ακινητοποιημένα, αλλά θα είναι πιο ευάλωτα σε πιέσεις από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία»
Σύμφωνα με την ανάλυση των NYT παρά την επιμονή των Ευρωπαίων ηγετών ότι θα συνεχίσουν να εργάζονται σε σχέδια χρήσης των περιουσιακών στοιχείων, οι φετινές διαπραγματεύσεις ανέδειξαν πόσο δύσκολο είναι να επιτευχθεί συναίνεση.
Ο Μπαρτ ντε Βέβερ, πρωθυπουργός του Βελγίου, ήταν ο πιο εμφανής και αμετακίνητος αντίπαλος της αξιοποίησης των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων. Τις πρώτες ώρες της Παρασκευής παραδέχθηκε ότι ο τελικός συμβιβασμός δεν επικρίνει άμεσα τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν της Ρωσίας όπως θα έκανε η λύση με τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία, απογοήτευση για μερικούς από τους συναδέλφους του ηγέτες.
«Υπάρχει επίσης γεωπολιτικό κίνητρο πίσω από αυτό», είπε για το σχέδιο των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων. «Θέλουν να τιμωρήσουν τον Πούτιν παίρνοντας τα χρήματά του.» Πρόσθεσε: «Η πολιτική δεν είναι θέμα συναισθημάτων. Είναι μια λογική δουλειά».
Ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι η φήμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσε να πληγεί ξανά. Οι αξιωματούχοι είχαν επιμείνει για εβδομάδες ότι θα βρουν τρόπο να χρησιμοποιήσουν τα παγωμένα κεφάλαια και τελικά απέτυχαν να το κάνουν την τελευταία στιγμή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου