Σπύρος Σιδέρης
Η επικείμενη επίσκεψη στην Αθήνα του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στις 7 Δεκεμβρίου, έχει ανοίξει τη συζήτηση τόσο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και μέχρι που μπορούν να φτάσουν οι υποχωρήσεις ένθεν κακείθεν καθώς και τις προσδοκίες που γεννά αυτή η συνάντηση.
Καθώς Αθήνα και Άγκυρα διανύουν μια ανέφελη περίοδο στις διμερείς τους σχέσεις, χωρίς ιδιαίτερες προκλήσεις και με την ένταση να φαίνεται ότι είναι κομμάτι του όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος, πολιτικοί και κόμματα στέλνουν τα δικά τους μηνύματα στον Έλληνα Πρωθυπουργό. Άλλοτε απαγορευτικά κι άλλοτε υποστηρικτικά τα μηνύματα για την προσπάθεια εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, προκαλούν συζητήσεις και αντιπαραθέσεις.
Για την ολιγόωρη επίσκεψη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα το iEidiseis συνομίλησε με τον πρώην Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκικής Δημοκρατίας, στην πρώτη κυβέρνηση του ΑΚΡ (2002-03), Γιασάρ Γιακίς.
Ο έμπειρος διπλωμάτης με μακρά θητεία σε καίριες θέσεις του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, καθώς υπηρέτησε μεταξύ άλλων σε Ριάντ, Κάιρο και Ηνωμένα Έθνη, σημειώνει ότι αυτό που είναι αναγκαίο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι η αμοιβαία εμπιστοσύνη, φέρνοντας ως παράδειγμα τις σχέσεις του Ελευθερίου Βενιζέλου και Κεμάλ Ατατούρκ.
Κάνοντας γνωστό ότι ο Τούρκος Πρόεδρος στα παιδικά του χρόνια εργαζόταν ως βοηθός σε κατάστημα που ανήκε σε Έλληνα καταστηματάρχη στην Κωνσταντινούπολη, επισημαίνει ότι αυτό είναι ένα από τα πλεονεκτήματα του καθώς μπορεί να αναλύει καλύτερα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Σε ότι αφορά την επίλυση των διμερών διαφορών, ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών, σημειώνει ότι Τουρκία και Ελλάδα έχουν τις δικές τους απόψεις για τα διμερή τους ζητήματα και είναι κρίμα να μην χρησιμοποιούν τους υπάρχοντες διεθνείς μηχανισμούς για την επίλυση των διαφορών τους.
Εξοχότατε, τι μπορούμε να περιμένουμε από την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Αθήνα; Έχει αλλάξει κάτι στην κοσμοθεωρία της εξωτερικής πολιτικής του κ. Ερντογάν σε σχέση με την Ελλάδα ή πρόκειται απλά για μια στρατηγική κίνηση κατευνασμού της Δύσης καθώς είχαμε συνηθίσει σε απειλές από την τουρκική πλευρά στην Ελλάδα;
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ακολουθούσαν πάντα μια ασταθή πορεία. Πρέπει να δούμε αν αυτή τη φορά θα εισέλθουν σε μια πιο σταθερή πορεία.
Στα παιδικά του χρόνια ο Ερντογάν εργαζόταν ως βοηθός σε κατάστημα που ανήκε σε Έλληνα καταστηματάρχη στην Κωνσταντινούπολη. Αυτό είναι ένα πλεονέκτημα για τον ίδιο ώστε να αναλύει καλύτερα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η Τουρκία και η Ελλάδα βίωσαν τις καλύτερες σχέσεις δέκα χρόνια μετά τη χειρότερη εμπειρία που πέρασαν οι σχέσεις των δύο χωρών. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος πήρε την πρωτοβουλία να θέσει την υποψηφιότητα του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ για το βραβείο Νόμπελ το 1934. Αυτό αποτελεί ένδειξη αμοιβαίας εκτίμησης μεταξύ των ηγετών των δύο αυτών γειτονικών χωρών. Εύχομαι το επίπεδο αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας να φτάσει σε παρόμοιο επίπεδο.
Υπάρχουν πολλά διδάγματα που μπορούν να αντληθούν από τη μικρασιατική καταστροφή. Ελπίζω ότι αυτές οι δύο γειτονικές χώρες θα διδαχθούν από αυτή την εμπειρία και θα αποφύγουν την ένταση μεταξύ τους. Εάν οι ηγέτες των δύο χωρών επιδείξουν αυτοπεποίθηση, η απαιτούμενη υποδομή είναι διαθέσιμη. Αυτό που χρειάζεται είναι η αμοιβαία εμπιστοσύνη.
Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν διαφορετική προσέγγιση στις διμερείς διαφορές τους. Η Ελλάδα λέει ότι η μόνη διαφορά είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Η Τουρκία θέτει πολλά περισσότερα ζητήματα στο τραπέζι, όπως η αποστρατικοποίηση των νησιών, η επήρεια των ελληνικών νησιών, η αμφισβήτηση της κυριαρχίας άλλων νησιών, η τουρκική μειονότητα και άλλα. Είναι δυνατόν με αυτές τις διαφορές να υπάρχει πιθανότητα εξεύρεσης λύσης στις διμερείς διαφορές;
Τόσο η Τουρκία όσο και η Ελλάδα έχουν τις δικές τους απόψεις για τα διμερή τους ζητήματα. Υπάρχουν διεθνείς μηχανισμοί στους οποίους θα μπορούσαν να τεθούν και να συζητηθούν τέτοια προβλήματα. Είναι κρίμα που η Τουρκία και η Ελλάδα δεν μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα φόρουμ. Πολλές χώρες έφεραν παρόμοια ζητήματα στα διεθνή φόρουμ και τα έλυσαν. Δεν βλέπω γιατί η Τουρκία και η Ελλάδα δεν θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τους ίδιους μηχανισμούς.
Αν η μία από τις χώρες λέει ότι έχει πρόβλημα και η άλλη λέει ότι δεν έχει τέτοιο πρόβλημα, υπάρχει πρόβλημα ή όχι;
Κατά τη γνώμη σας, ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για την επίλυση των διμερών διαφορών και τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα σε ένα πολύ εύθραυστο και ασταθές περιβάλλον για την παγκόσμια και περιφερειακή ειρήνη;
Πιστεύω ότι τόσο η Τουρκία όσο και η Ελλάδα έχουν διαφορετική αντίληψη για το ποιο είναι το σημαντικότερο πρόβλημα. Ο καλύτερος τρόπος προσέγγισης των διμερών ζητημάτων είναι να τα θέσουμε στην ημερήσια διάταξη και να χρησιμοποιήσουμε τα διεθνή φόρα για την επίλυσή τους. Ένα πρόβλημα δεν εξαφανίζεται με τον ισχυρισμό ότι η μία πλευρά αγνοεί την ύπαρξη ενός τέτοιου προβλήματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου