Η πίσω πόρτα του Μητσοτάκη

Κώστας Βαξεβάνης

Οταν ανέλαβε την εξουσία ο Κυριάκος Μητσοτάκης (ή, για να ακριβολογούµε, όταν τον επέλεξαν για την εξουσία οι φίλοι και γνωστοί του), στα πρώτα ακόµη άρθρα στο Documento είχαµε κάνει την πρόβλεψη ότι η κυβέρνηση αποτελεί την ίδρυση της «Μητσοτάκης ΑΕ». Απότοκο αυτής της πρόβλεψης ήταν και το συµπέρασµα ότι για να πετύχει αυτό τον σκοπό, σε συνδυασµό µάλιστα µε την αντίληψη που έχει για την πολιτική, τη δηµοκρατία και τον ρόλο του στο σύµπαν, θα καταφύγει σε αυταρχική διακυβέρνηση και κατάλυση του κράτους δικαίου.

Στην πολιτική δεν υπάρχουν ούτε ευθύγραµµες πορείες ούτε µονοσήµαντες ερµηνείες. Η αδιατάρακτη θεωρητικά πορεία του Μητσοτάκη προς το 41% µπορεί να µεταφράζεται ως επιτυχία (και είναι), αλλά περνάει από µαύρες τρύπες που δηµιούργησε η πολιτική του. Ο χρόνος τελειώνει αργά ή γρήγορα για κάθε κυβέρνηση κι αυτό το καταλαβαίνει ακόµη και ο Μητσοτάκης, που θεωρεί τη διακυβέρνησή του κάτι ανάµεσα σε πεπρωµένο και γονική παροχή.



Η «Μητσοτάκης ΑΕ» λειτούργησε µε επιτυχία ώστε να τον στηρίζουν όσοι ευνοήθηκαν οικονοµικά, αλλά το πράγµα έχει περιπλεχτεί. Οι απευθείας αναθέσεις και οι εργολαβίες που συνιστούσαν το επιχειρηµατικό όραµα της κυβέρνησης δεν µπορούν να λύσουν το πραγµατικό πρόβληµα της χώρας. Η Ελλάδα αναστενάζει στα σουπερµάρκετ και τα πρατήρια βενζίνης. Η δηµόσια υγεία, η δηµόσια παιδεία, οι κοινωνικές δαπάνες που αποτελούν τον πραγµατικό δείκτη ευηµερίας και προόδου µιας πολιτισµένης χώρας (αυτές είναι και όχι τα κέρδη των τραπεζών και των funds) σε λίγο δεν θα υπάρχουν. Το χρήµατα από το Ταµείο Ανάκαµψης µοιράζονται σε δέκα οικογένειες µε εκατό εταιρείες.

Η επικράτεια µετασχηµατίζεται βεβιασµένα σε επαρχία οικονοµικών συµφερόντων που ξεπλένουν χρήµα ως «επενδυτές» δηµιουργώντας σοβαρές κοινωνικές µεταβολές. Σε λίγο δεν θα µπορεί να νοικιάσει σπίτι κανένας κάτοικος της χώρας, γιατί ακόµη και το δικαίωµα στη στέγη έχει παραχωρηθεί στις µπίζνες µε Golden Visa και Κινέζους και Ισραηλινούς αετονύχηδες.

Η οικονοµική ελίτ ή, αν θέλετε, οι ισχυροί συµπαθούντες και χορηγοί του πρωθυπουργού βρίσκονται ήδη σε µια εσωτερική αντιπαράθεση που αφορά από τη µία τα συµφέροντά τους και από την άλλη την ικανότητα του πρωθυπουργού να τα διευθετήσει µε τρόπο που ενδεχοµένως υποσχέθηκε.

Ακόµη και το µιντιακό σύστηµα που επί χρόνια κοπρίζει το έδαφος για να αναπτυχθεί η φυτεία Μητσοτάκη εµφανίζει ρωγµές. Πιο εκφραστική περίπτωση αυτή του συγκροτήµατος Μαρινάκη, που έχει προχωρήσει σε µάλλον ανοιχτή πλέον αντιπολίτευση στην κυβέρνηση. ∆ηµοσιογράφοι και δηµοσιολόγοι σε διάφορα φιλοκυβερνητικά µέσα ενηµέρωσης εµφανίζουν σοβαρό πρόβληµα να υπερασπιστούν το καθεστώς Μητσοτάκη απέναντι στο κύµα της κοινωνικής αντιπολίτευσης, το οποίο διαµορφώνεται σε θέµατα όπως η ακρίβεια ή το έγκληµα στα Τέµπη.


Οσο περισσότερο ο Μητσοτάκης εµφανίζει απέναντι σε κάθε κριτική ή κοινωνική αµφισβήτηση την επιτυχία του 41% ως απάντηση τόσο περισσότερο κάνει την παραδοχή ότι τα πράγµατα είναι δύσκολα. Η εικόνα του πρωθυπουργού στην Ευρώπη είναι πλέον αναντίστοιχη µε το εσωτερικό αφήγηµα της σωτηρίας. Ο Μητσοτάκης καταγράφεται επισήµως, µέσα από αποφάσεις ευρωπαϊκών θεσµικών οργάνων όπως το Ευρωκοινοβούλιο, ως «Ορµπάν της Μεσογείου». Το κράτος δικαίου, η ελευθερία του Τύπου, οι κοινωνικές παρoχές αποτελούν κατά κοινή ευρωπαϊκή οµολογία έννοιες ασύµβατες µε το καθεστώς Μητσοτάκη. Εν αντιθέσει µε ό,τι συνήθιζε να λέει ο γέρος Καραµανλής, έξω δεν πάµε καθόλου καλά, ενώ η «έξω εικόνα» που διαµορφώνεται µε βεβαιότητα για µια συντηρητική και αυταρχική διακυβέρνηση επιστρέφει στο εσωτερικό ως εφιάλτης.

Ο κλοιός γύρω από τον Μητσοτάκη σφίγγει. Προτού γίνει βρόχος, ο Μητσοτάκης ετοιµάζει την έξοδο και τη διαφυγή του. Πριν από ένα χρόνο το Documento είχε γράψει ότι υπάρχουν βάσιµες πληροφορίες που εµφανίζουν τον Μητσοτάκη να αναζητά και να δηµιουργεί πολιτικές συµµαχίες για µια θέση στο εξωτερικό. Είτε για λόγους που σχετίζονταν µε αντανακλαστικά αυτοπροστασίας είτε για λόγους φιλοδοξίας που µεγεθύνει το οικογενειακό περιβάλλον, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιζητούσε µια πίσω πόρτα διαφυγής. Αρχικώς φαίνεται να έκανε διερευνητικές για το αν µπορεί να διεκδικήσει τη θέση του γενικού γραµµατέα του ΝΑΤΟ. Οταν η διερεύνηση κατέληξε άγονη ξεκίνησε την αναζήτηση για το αν µπορεί, µέσω του πιο ισχυρού συµµάχου του στην Ευρώπη, του προέδρου του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέµπερ, να διεκδικήσει τη θέση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Αρχικώς ο πολιτικός λοµπισµός έδειξε να αφήνει περιθώρια στον Μητσοτάκη να στρίψει διά του αρραβώνος µε µια ισχυρή ευρωπαϊκή θέση. Τα προβλήµατα όµως που εµφανίστηκαν στη συνέχεια φάνηκαν ανυπέρβλητα. Το ένα ήταν η εικόνα που σχηµατίστηκε για τον Μητσοτάκη στην Ευρώπη. ∆εν µπορούσε να είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ένας πρωθυπουργός που βαρύνεται µε υποκλοπές και κατάλυση του κράτους δικαίου. Μπορεί τα πρόσωπα που έχουν αναλάβει τη συγκεκριµένη θέση να ήταν το ίδιο αµαρτωλά µε τον Μητσοτάκη, αλλά αυτό δεν είχε γίνει βούκινο. Το δεύτερο πρόβληµα ήταν η διάθεση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να συνεχίσει µε δεύτερη θητεία στην ίδια θέση.

Ο Μητσοτάκης έκανε ό,τι µπορούσε για να δηλώσει συµβατός µε τη θέση. Ειδικά όταν φιλοδοξούσε να γίνει γγ του ΝΑΤΟ επιδόθηκε στην τακτική του επιλοχία των ΗΠΑ. Ξέχασε την εθνική πολιτική, αποµακρύνθηκε από την πάγια θέση της Ελλάδας να µην έχει εµπλοκή σε πολεµικές συρράξεις και έγινε βασιλικότερος του Αµερικανού λοχία που εξασφαλίζει µεροκάµατο από πολέµους.


Οχι µόνο δεν κράτησε καµία θέση ισορροπίας στη σύγκρουση Ρωσίας – Ουκρανίας κατά τα πρότυπα του Ερντογάν, αλλά δήλωσε εµπόλεµος. Σε µια πρωτοφανή δήλωση για ηγέτη της Ελλάδας εµφάνισε τη χώρα να είναι σε πόλεµο µε τη Ρωσία! Τα ίδια έκανε και στη σύγκρουση στη Γάζα. Σε πλήρη αντίθεση µε την ελληνική ιστορία αλλά και την κοινή γνώµη στη χώρα, πήρε τις θέσεις του Ισραήλ και των ΗΠΑ σε όσα συµβαίνουν στη Γάζα. ∆εν έθεσε ούτε θέµα δολοφονίας και εξόντωσης αµάχων ούτε κατάπαυσης του πυρός για µια υπόθεση που συγκλονίζει πλέον την υφήλιο.

Και για να δείξει ότι είναι ο πιο καλός ο µαθητής στην τάξη ταξίδεψε πριν από µερικές µέρες για να συναντήσει τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι στην Οδησσό. Καµιά επικαιρότητα ή εξέλιξη δεν επέβαλλε αυτή την επίσκεψη. Απλώς ο Μητσοτάκης δήλωνε για µια ακόµη φορά υπάκουος.

Φυσικά, πριν από αυτό ψήφισε τον νόµο για τα οµόφυλα ζευγάρια, παρά τις εσωκοµµατικές αντιδράσεις, για να διορθώσει την ευρωπαϊκή του εικόνα.

Ο Μητσοτάκης έχει φιλοδοξίες και τις κρύβει. Στήριξε την υποψηφιότητα της Φον ντερ Λάιεν από τους πρώτους. Οι πληροφορίες όµως λένε ότι στη συνάντηση που είχε µαζί της το καλοκαίρι στο σπίτι του στα Χανιά δεσµεύτηκε να τη στηρίξει µε αντάλλαγµα τη δική της στήριξη για τη θέση του προέδρου της ΕΕ αν αποτύχει η ίδια. Η Φον ντερ Λάιεν δεν φαίνεται να τα πηγαίνει πολύ καλά. Ακόµη και αν εκλεγεί, µπορεί να εγκαταλείψει τη θέση λόγω ερευνών για σκάνδαλα. Οπότε στο µυαλό του Μητσοτάκη ανοίγει η πίσω πόρτα. Αυτός είναι ο λόγος που επιτίθεται λυσσαλέα σε όποιον χαλά το ευρωπαϊκό προφίλ του. Σύµφωνα µε µια ελληνική παροιµία, όλα εδώ πληρώνονται.