Γράφει ο Παναγιώτης Κωνσταντίνου
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντώνται στις Βρυξέλλες για μια διήμερη Σύνοδο Κορυφής με φόντο την «πολεμική» στροφή του ευρωπαϊκού μπλοκ, όπως αυτή έχει διατυπωθεί και επίσημα από την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν. Η Κομισιόν παρουσίασε πρόσφατα μια πρόταση για ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και τη μετατροπή της Ένωσης σε μια παγκόσμια στρατιωτική δύναμη.
Στο τελευταίο επεισόδιο του podcast του iEidiseis «Global View» - Η Ε.Ε. στα όπλα: Αυτόνομη δύναμη ή «πολιτικός βραχίονας» του ΝΑΤΟ; - αναλύθηκαν εκτενώς οι προκλήσεις και τα «αγκάθια» του φιλόδοξου στρατιωτικού ευρωπαϊκού σχεδίου. Η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει:Πρόγραμμα κοινής αγοράς για τουλάχιστον το 40% του αμυντικού εξοπλισμού έως το 2030
Eως το 2030, τουλάχιστον το 35% της αμυντικής παραγωγής θα είναι αντικείμενο εμπορίου εντός της ΕΕ.
Mέχρι το 2030, το 50% των αμυντικών προμηθειών των κρατών-μελών να είναι ευρωπαϊκής προέλευσης και αυτό να αυξηθεί στο 60% ως το 2035.
Οικονομίες σε «πολεμική βάση»
Το εν λόγω ζήτημα, όπως και η οικονομική υποστήριξη προς την Ουκρανία, θα απασχολήσουν τη διήμερη Σύνοδο, με τα κράτη μέλη της ΕΕ να καλούνται επί της ουσίας να θέσουν τις οικονομίες τους σε μια «πολεμική βάση», ενώ ευρωπαίος διπλωμάτης, μιλώντας στον Guardian, έκανε λόγο για μια νέα «αίσθηση επείγοντος και αμεσότητας».
Ο Σαρλ Μισέλ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ανέφερε χαρακτηριστικά σε επιστολή προς τους ηγέτες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής: «Τώρα που αντιμετωπίζουμε τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, είναι καιρός να λάβουμε ριζικά και συγκεκριμένα βήματα για να είμαστε αμυντικοί. έτοιμη και να θέσει την οικονομία της ΕΕ σε πολεμική βάση».
Η στόχευση των δραματικών μηνυμάτων που εκπέμπονται από σχεδόν το σύνολο των ευρωπαίων ηγετών είναι διπλή: Από τη μια στέλνονται μηνύματα στη Μόσχα πως η υποστήριξη προς την Ουκρανία θα συνεχιστεί και επιπλέον η Ευρώπη θα διασφαλίσει την μακροπρόθεσμη στρατιωτική της ικανότητα. Και από την άλλη στέλνονται μηνύματα προς τους ευρωπαίους πολίτες για τη στροφή στην Άμυνα, που θα έχει επιπτώσεις στους οικονομικούς προϋπολογισμούς στερώντας προφανώς πόρους από άλλους τομείς.
Αμυντικά ομόλογα, αύξηση φόρων, περικοπή κοινωνικών δαπανών
Αυτό που εξετάζεται είναι το ενδεχόμενο κοινής προμήθειας όπλων μέσω αμυντικών ομολόγων. Πρόκειται για μια πρόταση που έχει ορισμένους υποστηρικτές, μεταξύ των οποίων και του Γάλλου Πρόεδρου, Εμανουέλ Μακρόν, για αύξηση της χρηματοδότησης των αμυντικών επενδύσεων. Ωστόσο προκαλεί αντιδράσεις από τους αποκαλούμενους «φειδωλούς» της ΕΕ, όπως για παράδειγμα η Γερμανία και η Ολλανδία, που παραδοσιακά αρνούνται την ανάληψη κοινού χρέους από την κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι εναλλακτικές λύσεις που εξετάζονται είναι η αύξηση των φόρων ή η περικοπή των κοινωνικών δαπανών για τη χρηματοδότηση της άμυνας. Ωστόσο πρόκειται για επιλογές που απορρίπτονται από τους περισσότερους. Στο τραπέζι έχει πέσει και το ενδεχόμενο επιβολής ενός ορίου 2% του ΑΕΠ κάθε κράτους μέλους της ΕΕ για συνεισφορά σε ένα κοινό ευρωπαϊκό ταμείο Άμυνας. Αυτό θα μπορούσε να αποφέρει δεκάδες δισεκατομμύρια ετησίως.
«Ισχυρή στρατιωτική δύναμη για να μας σέβονται»
Σε κάθε περίπτωση, υψηλόβαθμη διπλωματική πηγή δήλωσε στον Guardian ότι μακροπρόθεσμα η Ευρώπη θα πρέπει να αναπτύξει μια ενιαία αμυντική πολιτική. «Τα τελευταία πέντε με 10 χρόνια αυτό που συζητούσαμε ήταν η περικοπή του αμυντικού προϋπολογισμού. Κάθε χρόνο. Τώρα αυτό έχει αλλάξει», είπε ο εν λόγω αξιωματούχος.
«Η Ευρώπη πρέπει να αγοράζει περισσότερα όπλα και να αγοράζει ευρωπαϊκά», δήλωσε πρόσφατα η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, ενώ ο Ντόναλντ Τουσκ, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας και πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ήταν περισσότερο ξεκάθαρος: «Η Ευρώπη», είπε, «βρίσκεται μια σε νέα προπολεμική εποχή» και «ο μόνος τρόπος για να μας σέβεται ο κόσμος είναι γίνουμε μια ισχυρή στρατιωτική δύναμη».
Κατάσχεση παγωμένων ρωσικών στοιχείων
Ταυτόχρονα, κατά τη Σύνοδο θα εξεταστεί και το επίμαχο σχέδιο για κατάσχεση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα εν λόγω κεφάλαια, σύμφωνα με τα εξεταζόμενα σχέδια, θα μπορούσαν να σταλούν ως ένα επιπλέον πακέτο υποστήριξης προς την Ουκρανία.
Η Μόσχα έχει προειδοποιήσει πως μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε σε ανάλογα αντίποινα με κατάσχεση των δυτικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται παγωμένα στη Ρωσία. Επιπλέον, κάνοντας λόγο για «ληστεία και κλοπή», το Κρεμλίνο υπογράμμισε πως «οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν καλά τη ζημιά που προκαλούν τέτοιες αποφάσεις στην οικονομία τους, στην εικόνα τους και στη φήμη τους ως αξιόπιστων, τρόπος του λέγειν, εγγυητών του απαραβίαστου της ιδιοκτησίας».
«Η ζημιά θα είναι αναπόφευκτη. Τα πρόσωπα που θα αναμιχθούν στη λήψη τέτοιων αποφάσεων, τα κράτη που θα το αποφασίσουν αυτό, φυσικά, θα γίνουν στόχοι διώξεων για δεκαετίες», είπε ο εκπρόσωπος της ρωσικής προεδρίας Ντμίτρι Πεσκόφ, προαναγγέλλοντας προσφυγή στα διεθνή δικαστήρια.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες παρασκηνιακά συμφωνούν πως πρόκειται για μια εξαιρετικά ριψοκίνδυνη κίνηση με πολλές νομικές δυσκολίες. Η κύρια ανησυχία των ευρωπαίων είναι αυτή που επεσήμανε και η Μόσχα. Τα διεθνή δικαστήρια θα μπορούσαν να διατάξουν την επιστροφή των χρημάτων στους Ρώσους, καταστρέφοντας τη φήμη της Ευρώπης ως ενός ασφαλούς καταφυγίου για τους επενδυτές. «Είναι μια βαθιά περίπλοκη πρόταση, γιατί δεν έχει ξαναγίνει και είναι άγνωστες οι κάθε είδους επιπτώσεις όσον αφορά τις νομικές προεκτάσεις και δυνητικά συστημικές, με μεγάλους χρηματοοικονομικούς και οικονομικούς κινδύνους», υπογράμμισε διπλωμάτης στον Guardian.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου