«Η ατάκα μου σε μια τηλεοπτική εκπομπή της Αυστρίας με βοήθησε να καταλάβω πώς το Λαϊκό Κόμμα ασκεί την επιρροή του σε όλη τη χώρα», γράφει ο δημοσιογράφος Matthew Karnitschnig στο Politico, για να δώσει το στίγμα της πολιτικής που ασκείται στη χώρα.
Στο μακροσκελές άρθρο του περιγράφει πως μία ατάκα του για την... Κόζα Νόστρα είχε ως αποτέλεσμα να «κοπεί» μία από τις μακροβιότερες τηλεοπτικές εκπομπές της Αυστρίας.
«Πριν από ένα χρόνο, ανακάλυψα με τον δύσκολο τρόπο - μετά από μια σύγκρουση που είχα σε τηλεοπτική εκπομπή με μεγάλη τηλεθέαση - την επιρροή του Λαϊκού Κόμματος της Αυστρίας (ÖVP) και την ικανότητά του να κινεί τα νήματα στα παρασκήνια της δημόσιας ζωής», αναφέρει ο δημοσιογράφος, περιγράφοντας όσα έζησε.
Η συνάντησή του με τα «μακριά πλοκάμια» του ÖVP δεν αποτελεί έκπληξη για τους Αυστριακούς, αναφέρει. Τονίζοντας πως ανεξάρτητα από το ποιος θα τερματίσει πρώτος στις εθνικές εκλογές της Κυριακής, «όλοι γνωρίζουν ήδη ποιο κόμμα θα κάνει πραγματικά κουμάντο».
Το ÖVP όχι μόνο θα είναι μέλος του επόμενου συνασπισμού, αλλά και θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε αυτόν. Με ρίζες στο χριστιανοκοινωνικό κίνημα του 19ου αιώνα, το κόμμα θεωρούνταν επί μακρόν η πολιτική προέκταση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην Αυστρία.
Αυτές τις μέρες, το κόμμα υπηρετεί έναν διαφορετικό θεό: την εξουσία.
Το ÖVP βρίσκεται στην εξουσία χωρίς διακοπή από το 1987, είτε εντός ένας μεγάλου συνασπισμό υπό την ηγεσία των κεντροαριστερών Σοσιαλδημοκρατών είτε ως εταίρος του ακροδεξιού Κόμματος της Ελευθερίας.
Να σημειωθεί ότι το Κόμμα της Ελευθερίας προηγείται στις δημοσκοπήσεις που διεξάγονται ενόψει της ψηφοφορίας της Κυριακής.
Σύμφωνα με το ομοσπονδιακό σύστημα της Αυστρίας, το οποίο αποδυναμώνει σημαντικά την εξουσία της εκτελεστικής εξουσίας, η πραγματική επιρροή βρίσκεται στα εννέα κρατίδια της χώρας. Εδώ, το ÖVP, παραδοσιακά το κόμμα των αγροτών, είναι κυρίαρχο, ελέγχοντας έξι από τα εννέα. Έτσι, ακόμη και αν το ÖVP, το οποίο σήμερα ηγείται της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, χάσει την καγκελαρία την Κυριακή, η επιρροή του στην πολιτική της Αυστρίας θα παραμείνει σταθερά άθικτη.
Το ÖVP θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως βαθύ κράτος, γράφει ο αρθρογράφος.
Για δεκαετίες, το ÖVP και οι Σοσιαλδημοκράτες μοίραζαν τους καρπούς της εξουσίας μέσω ενός πελατειακού συστήματος γνωστού ως Proporz. Διορισμοί και διευθυντικές θέσεις σε εταιρείες που ελέγχονται από το κράτος μοιράζονταν στα μέλη των δύο κομμάτων περίπου ισομερώς για να διατηρηθεί η ισορροπία στον κρατικό μηχανισμό.
Αν και το σύστημα αυτό έχει διαβρωθεί τις τελευταίες δεκαετίες καθώς νέα κόμματα, συμπεριλαμβανομένων των Πρασίνων και του Κόμματος Ελευθερίας, έχουν κερδίσει έδαφος, οι διορισμοί εξακολουθούν να γίνονται με βάση τις πολιτικές πεποιθήσεις, είτε επίσημα είτε ανεπίσημα. Και καμία δύναμη δεν ήταν πιο επιδέξια στο να εκμεταλλεύεται αυτό το σύστημα από το ÖVP.
Το επεισόδιο
«Έχω τώρα εμπειρία από πρώτο χέρι για το πόσο γερά είναι τα θεμέλια», σημειώνει.
Τον περασμένο Οκτώβριο, ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Αυστρίας, το ORF, με κάλεσε να εμφανιστώ στη ζωντανή Kυριακάτικη πολιτική εκπομπή του, Im Zentrum («Στο κέντρο»).
«Ως δημοσιογράφος και Αυστριακός που έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ζώντας εκτός της χώρας, μου ζητείται μερικές φορές από τα τοπικά μέσα ενημέρωσης να σχολιάσω τις εξωτερικές υποθέσεις, ιδίως όσον αφορά στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου μεγάλωσα», σημειώνει.
«Με την ευκαιρία αυτή, οι παραγωγοί με κάλεσαν να συζητήσουμε για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Λίγες ημέρες πριν από την εκπομπή, ωστόσο, μου τηλεφώνησαν ξανά για να με ρωτήσουν αν θα ήμουν πρόθυμος να συζητήσω την εσωτερική πολιτική, μετά τη δημοσιοποίηση ενός κρυφά μαγνητοσκοπημένου βίντεο στο οποίο ο Αυστριακός καγκελάριος Karl Nehammer του ÖVP πρότεινε στους φτωχούς ανθρώπους να ταΐζουν τα παιδιά τους στα McDonald's.
Συμφώνησα να εμφανιστώ, αν και υποπτευόμουν ότι το ORF δεν είχε συνειδητοποιήσει σε τι έμπλεκε.
Αν και… ουδέτερο, το ORF, βρίσκεται στην καρδιά του συστήματος Proporz.
Τα τρία τηλεοπτικά κανάλια του, οι αμέτρητοι ραδιοφωνικοί σταθμοί του και η κυρίαρχη διαδικτυακή ειδησεογραφική πύλη της Αυστρίας, καθιστούν το ORF συχνό στόχο πολιτικής χειραγώγησης.
Η αίθουσα σύνταξης υποτίθεται ότι είναι προστατευμένη από άμεσες παρεμβάσεις, ωστόσο, αυτές συμβαίνουν συχνά. Σε μια ιδιαίτερα κραυγαλέα περίπτωση πριν από μερικά χρόνια, ένας ανώτερος πολιτικός του Κόμματος Ελευθερίας τηλεφώνησε στους δημοσιογράφους 22 φορές μέσα σε μια μέρα για να διαμαρτυρηθεί.
Το ÖVP, αν και δεν είναι υπεράνω τέτοιων παρεμβάσεων, προτιμά την πιο διακριτική προσέγγιση της τοποθέτησης των ανθρώπων του σε καίριες θέσεις εξουσίας, είτε πρόκειται για μια θέση συντάκτη, είτε για έναν παρουσιαστή, είτε για τον «γενικό διευθυντή», την κορυφαία θέση του ORF», προσθέτει.
Στην γλαφυρή περιγραφή του αναφέρει πως ο διορισμός του γενικού διευθυντή κάθε πέντε χρόνια είναι μια δαιδαλώδης διαδικασία πολιτικών συναλλαγών και οικοδόμησης συμμαχιών που μοιάζει με το κονκλάβιο του Βατικανού. Όπως, λέει ο τωρινός διευθυντής, ο Roland Weißmann, είναι άνθρωπος του ÖVP.
«Το βράδυ που εμφανίστηκα στην εκπομπή Im Zentrum, μαζί μου ήταν ο εκδότης της βιεννέζικης εφημερίδας Der Kurier, η έντυπη προέκταση του Λαϊκού Κόμματος, καθώς και οι γενικοί γραμματείς των Σοσιαλδημοκρατών και του ÖVP.
Ως μελετητής της αυστριακής πολιτικής, ανησυχούσα ότι η συζήτηση θα κατέληγε σε ένα είδος «αυτός λέει, αυτοί λένε» μεταξύ των εκπροσώπων των δύο κομμάτων, όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιες εκπομπές. Αποφάσισα να σπάσω το καλούπι.
Τα τελευταία χρόνια, έχω γράψει εκτενώς για τη διαφθορά στο ÖVP και την αναταραχή που κατέλαβε τον Σεμπάστιαν Κουρτς. Αν και η πολιτική διαφθορά στην Αυστρία δεν είναι σε καμία περίπτωση αποκλειστικό προνόμιο του ÖVP, βρήκα ανησυχητικό τον βαθμό στον οποίο το κόμμα είχε εισχωρήσει σε κάθε πτυχή της αυστριακής κοινωνίας».
«Όταν ο συντονιστής με ρώτησε τι σκέφτομαι για το βίντεο των McDonald's και τον αντίκτυπο που θα είχε, δεν μπόρεσα να κρατηθώ, υποστηρίζοντας ότι το βίντεο καταδεικνύει ότι η ÖVP δεν έχει πλέον καμία σχέση με τις χριστιανικές αξίες πάνω στις οποίες ιδρύθηκε», είπε στον τηλεοπτικό αέρα.
«Το ÖVP δεν είναι πλέον ένα κανονικό κόμμα ή έστω ένα πολιτικό κόμμα, αλλά μάλλον ένα είδος πολιτικής Κόζα Νόστρα, τα μέλη της οποίας παραχωρούν το ένα στο άλλο πλεονεκτήματα», συνέχισα. «Το κόμμα δεν διέπεται πλέον από μια κεντρική φιλοσοφία ή ιδέα, αλλά από την ανάγκη του να διατηρήσει την εξουσία», ανέφερε στην εκπομπή.
Όπως περιγράφει, ο Christian Stocker, γενικός γραμματέας του ÖVP, ταράχθηκε. Του είπε ότι ήταν πέρα από κάθε όριο να συγκρίνω το κόμμα του με δολοφόνους της μαφίας και απαίτησε να ζητήσει συγγνώμη.
«Αρνήθηκα. Μετά τη ζωντανή εκπομπή, ο Stocker αναψοκοκκινισμένος, σηκώθηκε, κρατώντας τις σημειώσεις του, και έφυγε από το στούντιο όπου τον περίμενε η λιμουζίνα του. (Ένας λόγος που το σχόλιό μου χτύπησε νεύρο ήταν ότι οι συνομιλίες που διέρρευσαν μεταξύ ανώτερων στελεχών του ÖVP αποκάλυψαν ότι η νομενκλατούρα του κόμματος αναφερόταν στους εαυτούς τους ως «η οικογένεια», κάτι που θύμιζε σκηνές του Μάικλ Κορλεόνε και του «Νονού»).
Βιεννέζικη βεντέτα
«Τότε το ÖVP άρχισε να με δικαιώνει», συνεχίζει.
«Τις ημέρες που ακολούθησαν την εμφάνισή μου, το κλιπ με την Cosa Nostra έγινε viral, προκαλώντας ζωηρές συζητήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ένας αξιωματούχος του ÖVP με αποκάλεσε «αριστερό ταραχοποιό», προκαλώντας μεγάλη ευθυμία σε όσους γνωρίζουν το έργο μου.
Άνθρωποι που δεν είχα συναντήσει ποτέ πριν, με πλησίασαν στον δρόμο στη Βιέννη για να με ευχαριστήσουν που μίλησα. (Μπορεί να έριξα λάδι στη φωτιά συγκρίνοντας στη συνέχεια τον Stocker με έναν χαρακτήρα από τον «Νονό»).
«Είχες τόσο δίκιο», μου έστειλε μήνυμα ένας επιφανής Αυστριακός επιχειρηματίας.
Το ÖVP, ωστόσο, δεν διασκέδαζε. Αξιωματούχοι του κόμματος διαμαρτυρήθηκαν απευθείας στους επικεφαλής του ORF, όχι μόνο για την εμφάνισή μου, αλλά και ότι ο συντονιστής της εκπομπής δεν έκανε αρκετά για να με αντιμετωπίσει, σύμφωνα με πηγές του ραδιοτηλεοπτικού φορέα.
Η ειδησεογραφική πύλη του ORF αφού δημοσίευσε ένα απόσπασμα του σχολίου μου πριν από την αντίκρουση του Στόκερ, παραπονέθηκε επίσης. Υπό την πίεση του ÖVP, οι υπεύθυνοι του ORF ανέθεσαν ακόμη και σε δικηγορικό γραφείο να αξιολογήσει το επεισόδιο και να διαπιστώσει αν η συντακτική ομάδα το χειρίστηκε σωστά.
Η εταιρεία έδωσε στο ORF έναν ικανοποιητικό βαθμό. Αλλά αυτό δεν κατευνάστηκε από το ÖVP. Το κόμμα συνέχισε να κινείται εναντίον της εκπομπής και της συντονίστριας, Claudia Reiterer, δήλωσαν οι πηγές του ραδιοτηλεοπτικού φορέα. Το
ÖVP υποπτευόταν ότι η Reiterer, η οποία είχε έρθει σε σύγκρουση με το κόμμα σε άλλες περιπτώσεις, ήταν κρυφή πράσινη.
Τελικά, το ÖVP πήρε αυτό που ήθελε.
Τον περασμένο μήνα, το ORF ανακοίνωσε ότι το Im Zentrum ακυρώθηκε μετά από 17 χρόνια στον αέρα.
Οι άνθρωποι που εργάζονται στο πρόγραμμα δεν έχουν καμία αμφιβολία ότι το σχόλιο για την Κόζα Νόστρα ήταν η αφορμή. Η τελευταία εκπομπή θα προβληθεί τον Δεκέμβριο.
«Είναι αυτονόητο ότι αυτό δεν έχει να κάνει με εξωτερική πίεση», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ORF Μάρτιν Μπίντερμαν όταν ρωτήθηκε για την ακύρωση της εκπομπής.
Ο εκπρόσωπος του ÖVP Peter Treml δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο».
Το άρθρο του δημοσιογράφου καταλήγει λέγοντας πως «το ÖVP, εν τω μεταξύ, είναι απασχολημένο με τον σχεδιασμό μιας αναδιάταξης των νόμων για τον Τύπο της Αυστρίας.
Το κόμμα έχει συγκλονιστεί τα τελευταία χρόνια από τη δημοσίευση εσωτερικής αλληλογραφίας που αναδεικνύει τη διαφθορά του. Πολλές από αυτές τις πληροφορίες έχουν συλλεχθεί από δικαστικές έρευνες που διέρρευσαν στον Τύπο. Τώρα, το κόμμα σκοπεύει να ποινικοποιήσει τη δημοσίευση αυτών των λεπτομερειών, εκτός αν έχουν δημοσιοποιηθεί από τις αρχές, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που αποκάλυψε η εβδομαδιαία εφημερίδα της Βιέννης Der Falter.
Το μήνυμα προς τους δημοσιογράφους της Αυστρίας είναι τόσο ξεκάθαρο όσο εκείνο του Μάικλ Κορλεόνε στον αδικοχαμένο αδερφό του Φρέντο: «Μην ξαναπάρεις το μέρος με κανέναν εναντίον της οικογένειας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου