Άκυρο στις άδειες με μπόνους συντελεστή - Τι αλλάζει μετά την απόφαση του ΣτΕ για τον Οικοδομικό Κανονισμό Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίνει ως αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού.

ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ EUROKINISSI

 

 


Aντισυνταγματικές έκρινε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας βασικές ρυθμίσεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού με την κυβέρνηση να παραπέμπει τα μπόνους στον συντελεστή δόμησης για «πράσινα» κτίρια τον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό, που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ειδικότερα, από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας σε διάσκεψη κεκλεισμένων των θυρών, κρίθηκε αντισυνταγματικός ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός ως προς το σκέλος εκείνο που θεσπίζει κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστής δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτηρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου.


Ο πρόεδρος του ανώτατου δικαστηρίου αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διάσκεψης του δικαστηρίου και πριν από τη δημοσίευση της απόφασης, που αναμένεται εντός του Ιανουαρίου του 2025, ενημέρωσε - λόγω της σοβαρότητας της κρίσης – για την ουσία της απόφασης.

Κομβικό σημείο της απόφασης, πέραν της αντισυνταγματικότητας των διατάξεων αφορά τον χρόνο της εφαρμογής της και συνεπώς το τι θα συμβεί με τις οικοδομικές άδειες που έχουν ήδη εκδοθεί.


Για αυτό σύμφωνα με την ανακοίνωση του προέδρου του ΣτΕ, «σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση. Ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες».
Η ανακοίνωση του προέδρου του ΣτΕ Μιχάλη Πικραμένου

«Ι. Το σύστημα των διατάξεων του ΝΟΚ (άρθρα 10, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25), με το οποίο θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτηρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, αντίκειται στo άρθρο 24 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος.


Τούτο, όχι, κατ’ αρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου τους, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση, και μάλιστα ουσιώδη, από τους ισχύοντες κατά το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης. Τα παρεχόμενα με τις διατάξεις αυτές κίνητρα πρέπει να έχουν ληφθεί υπ’ όψιν και να έχουν σταθμισθεί οι συνέπειές τους στο οικιστικό περιβάλλον κάθε περιοχής κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, κατόπιν ειδικής επιστημονικής μελέτης που να τεκμηριώνει τις περιεχόμενες στις διατάξεις αυτές ρυθμίσεις σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει φυσιογνωμία κάθε οικισμού.

ΙΙ. Περαιτέρω, το Δικαστήριο έκρινε ότι αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης (δυνάμει του άρθρου 11 παρ. 6 του ΝΟΚ), των εσωτερικών εξωστών (παταριών) και του χώρου κύριας χρήσης των 35 τ.μ. στο δώμα της οικοδομής, όπως και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια (άρ. 19 παρ. 2 του ΝΟΚ). Αυτά μπορούν να κατασκευάζονται προσμετρώμενα στον συντελεστή δόμησης. Αντιθέτως, δεν αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των έρκερ και των κλιμακοστασίων.

Κατόπιν τούτων, οι προσβαλλόμενες άδειες πρέπει να ακυρωθούν για τους παραπάνω λόγους.


ΙΙΙ. Τέλος, το δικαστήριο, σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση. Ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες.

Η δημοσίευση της απόφασης αναμένεται τον Ιανουάριο του ερχόμενου έτους».
Η πρώτη αντίδραση της κυβέρνησης - Τι λέει ο Θ. Σκυλακάκης

Η κυβέρνηση μετά την απόρριψη διατάξεων του νέου Οικοδομικού Κανονισμού για τα ακίνητα προέβη στην πρώτη αντίδρασή της μέσω του αρμόδιου υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θ. Σκυλακάκη που έβγαλε διευκρινιστική ανακοίνωση για το πώς θα προχωρήσει το ζήτημα.

Σε αυτή διευκρινίζεται πως «δεν επηρεάζεται καμία υφιστάμενη οικοδομή (πλην όσων αποτελούν, ήδη, αντικείμενο προσφυγής), είτε αυτή έχει ολοκληρωθεί είτε με οποιονδήποτε τρόπο έχουν αρχίσει οι εργασίες σε αυτή».


Αναλυτικά η ανακοίνωση του κ. Σκυλακάκη:

«Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικράτειας (ΣτΕ) για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (μια νομοθεσία του 2012) αφορά -κατά κύριο λόγο- στη νομολογία του για τη συνταγματικά προβλεπόμενη ανάγκη τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού.

Είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή, δεν επηρεάζεται καμία υφιστάμενη οικοδομή (πλην όσων αποτελούν, ήδη, αντικείμενο προσφυγής), είτε αυτή έχει ολοκληρωθεί είτε με οποιονδήποτε τρόπο έχουν αρχίσει οι εργασίες σε αυτή. Κάτι, που θα δημιουργούσε πολύ σοβαρή ανασφάλεια δικαίου και θα επηρέαζε αρνητικά χιλιάδες πολίτες και επαγγελματίες.


Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή επιβεβαιώνεται η δυνατότητα να υπάρχουν, όπου είναι ανάγκη για λόγους περιβαλλοντικούς ή άλλους, ειδικά κίνητρα (bonus) σε ό,τι αφορά στα ύψη, στα δώματα, στις φυτεμένες στέγες, κ.λπ. Και αυτό είναι σημαντικό, διότι τα εργαλεία αυτά, είναι απολύτως απαραίτητα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, ιδίως στις πυκνοδομημένες περιοχές, καθώς ο τρόπος που είναι σήμερα δομημένες οι μεγαλουπόλεις μας (μεγάλη κάλυψη, με μικρό ύψος), τις καθιστά μη βιώσιμες μακροχρόνια σε ένα περιβάλλον οξυνόμενης κλιματικής κρίσης και αυξημένων θερμοκρασιών. Τα κίνητρα αυτά θα προβλεφθούν συνεπώς, όπου αυτό καθίσταται αναγκαίο, στο πλαίσιο του τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού, που βρίσκεται σε εξέλιξη, με αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, η οποία θα αναληφθεί άμεσα, ώστε να υπάρχει ορατότητα και νομική ασφάλεια.

Η κυβέρνηση υλοποιεί, άλλωστε, εδώ και τρία χρόνια το μεγαλύτερο πρόγραμμα τοπικού σχεδιασμού από συστάσεως του ελληνικού Κράτους, το οποίο θα μας επιτρέψει να καθιερώσουμε με τρόπο νομικά αδιαμφισβήτητο κίνητρα, όπως αυτά περιέχονται στο ΝΟΚ, εκεί που είναι πράγματι αναγκαία.

Ταυτόχρονα, θα αναλάβουμε πολλαπλές πρωτοβουλίες, ώστε να περιοριστούν τα φαινόμενα τοπικής διαφθοράς, που συνδέονται με την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας. Φαινόμενα που από την υπόθεση της Χαλκιδικής που αποκαλύφθηκε σήμερα, προκύπτει ότι μπορεί να είναι εκτεταμένα σε περιοχές και να αποκτούν την υπόσταση ακόμα και εγκληματικής οργάνωσης».
Δήμαρχος Κηφισιάς: «Η απόφαση του ΣτΕ δικαιώνει τον αγώνα μας»

«Η απόφαση δικαιώνει τον αγώνα μας» τονίζει ο Δήμαρχος Κηφισιάς κ. Βασίλης Ξυπολυτάς, με αφορμή την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, που έκρινε βασικές ρυθμίσεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) ως αντισυνταγματικές.


Αναλυτικά η δήλωση του Δημάρχου Κηφισιάς:

«Η σημερινή απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, δια της ανακοίνωσης του Προέδρου αυτού, δικαιώνει τον αγώνα του Δήμου Κηφισιάς, της νέας Δημοτικής Αρχής, του Δημοτικού Συμβουλίου και των Δημοτών μας, που όλους αυτούς τους μήνες αγωνίστηκαν για τη διάσωση της φυσιογνωμίας της πόλης μας.

Η ανακοίνωση του Προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου επαναφέρει τη συνταγματική νομιμότητα και επιλύει οριστικά ένα ζήτημα που κρατούσε σε ομηρία και καθεστώς ανασφάλειας δικαίου, χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και πολιτών, οι οποίοι έβλεπαν να καταστρέφεται, μέρα με τη μέρα το φυσικό περιβάλλον του Δήμου μας.

Από την πρώτη στιγμή ως δημοτική αρχή, αναδείξαμε την προφανή αντισυνταγματικότητα του ΝΟΚ και την καταστροφή που επέφερε στο φυσικό περιβάλλον του Δήμου μας, θα συνεχίσουμε δε, με όλες μας τις δυνάμεις για την μέχρι κεραίας εφαρμογή της εν λόγω απόφασης.

Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στην κοινωνία των πολιτών, που συστρατεύτηκε και αγωνίστηκε με πάθος για τη διάσωση του προαστίου μας.

Επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ στον νομικό μας παραστάτη, Βασίλη Παπαδημητρίου (στην φωτογραφία σήμερα το μεσημέρι), που από τις αρχές Ιανουαρίου επεξεργάστηκε τροπολογίες για την διάσωση του Δήμου, συνέγραψε μια σειρά από Δημαρχιακά εντέλλεσθε και εκπροσώπησε εμένα προσωπικά αλλά και τον Δήμο σε μια σειρά από υποθέσεις του ΝΟΚ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Παπαδημητρίου είναι εκ των δικηγόρων του αρχικώς προσφεύγοντα Δήμου Αλίμου το 2021 και έκ των συντακτών της τροπολογίας που εξαίρεσε τον Δήμο Φιλοθέης – Ψυχικού από το ΝΟΚ το 2023.

Τέλος πολλές ευχαριστίες στη νομική σύμβουλο του γραφείου δημάρχου, Σάντυ Πατρινού, την Αντιδήμαρχο Πολεοδομίας Ελένη Βάρσου, την Νομική Υπηρεσία του Δήμου Κηφισιάς, αλλά και τους συνεργαζόμενους δικηγόρους του Δήμου που στήριξαν στο ΣτΕ, τη συνταγματική νομιμότητα, την κοινωνία των πολιτών και τις θέσεις του Δήμου μας».