Vlasov Sulaj / ASSOCIATED PRESSΌταν η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, παρουσίασε το εμβληματικό της σχέδιο για την αναχαίτιση, κράτηση και επεξεργασία των αιτούντων άσυλο στην Αλβανία, παρουσιάστηκε ως μια μεγάλη απάντηση στη μεταναστευτική κρίση της Ευρώπης.
Ένα χρόνο και 67,5 εκατομμύρια ευρώ αργότερα, το σχέδιο έχει κολλήσει σε δικαστική εκκρεμότητα χωρίς δυνατότητα επεξεργασίας των αιτούντων άσυλο, με άδεια κτίρια που καταρρέουν και με το προσωπικό από την Ιταλία να επιστρέφει στην πατρίδα του.
«Έμοιαζε με πόλη-φάντασμα», δήλωσε στο POLITICO η συμπρόεδρος της Volt Europe Francesca Romana D'Antuono, η οποία επισκέφθηκε το κέντρο κράτησης στο Gjadër στα τέλη Νοεμβρίου και συμμετείχε σε διαμαρτυρίες κατά του στρατοπέδου μαζί με τοπικούς ακτιβιστές.
«Αλλά στη συνέχεια, όταν μπήκαμε, υπήρχε αρκετή αστυνομία. Το θέμα είναι ότι δεν κάνουν τίποτα όλη την ημέρα, επειδή δεν υπάρχει πραγματικά τίποτα να κάνουν», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον D'Antuono, ο ανώτερος αστυνομικός που τους συνόδευσε στην επίσκεψη δεν ήταν ευχαριστημένος με τις ερωτήσεις που έκαναν στο προσωπικό. «Νομίζω ότι αισθάνονται τον παραλογισμό του όλου πράγματος», είπε.
Τον Οκτώβριο, οι πρώτοι 16 μετανάστες - από Μπαγκλαντές και Αίγυπτο - έφτασαν στα κέντρα με ιταλικό πολεμικό πλοίο. Μέσα σε επτά ημέρες και οι 16 επέστρεψαν στην Ιταλία, αφού οι δικαστές μετανάστευσης του δικαστηρίου της Ρώμης ακύρωσαν το σχέδιο.
Στα τέλη Νοεμβρίου, μέρος του προσωπικού από την Ιταλία που απασχολούνταν από την Medihospes, την εταιρεία που διαχειρίζεται τις λειτουργίες στα κέντρα, άρχισε να επιστρέφει στην Ιταλία.
Πηγές της ιταλικής πρεσβείας δήλωσαν στο POLITICO ότι παρά τις μειώσεις προσωπικού, όλοι οι σταθμοί παραμένουν πλήρως επανδρωμένοι - με βάρδιες αστυνομικών όλο το 24ωρο - σε περίπτωση που έρθει ένα αιφνιδιαστικό κύμα προσφύγων.
Το σχέδιο προβλέπει ένα κέντρο υποδοχής και διαλογής στο Shëngjin, όπου θα μεταφέρονται πρώτα οι πρόσφυγες που συλλαμβάνονται από την ιταλική ακτοφυλακή, θα επεξεργάζονται τα προσωπικά τους δεδομένα και θα τους προσφέρονται οι πρώτες υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.
Το δεύτερο μέρος της επιχείρησης, το κέντρο κράτησης στο Gjadër, βρίσκεται στην ενδοχώρα περίπου 8 χιλιόμετρα από την περιφερειακή πόλη Lezhë.
Το Shëngjin χρησίμευε ως κόμβος κράτησης για Αφγανούς πρόσφυγες, ιδίως μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία στο Αφγανιστάν τον Αύγουστο του 2021. Παρά τον ρόλο του ως προσωρινό καταφύγιο, πολλοί πρόσφυγες παρέμειναν εγκλωβισμένοι εκεί για σχεδόν δύο χρόνια, περιμένοντας το πράσινο φως για να μεταβούν στις ΗΠΑ.
Ο Sandër Marashi, επικεφαλής του λιμανιού του Shëngjin, δήλωσε ότι, παρόλο που δεν έχουν φτάσει μετανάστες εδώ και εβδομάδες, «όλο το ιταλικό προσωπικό εξακολουθεί να βρίσκεται στο λιμάνι και στο κέντρο και διαχειρίζεται τα πάντα εδώ».
Οι ντόπιοι στο θέρετρο Shëngjin λένε ότι οι αστυνομικοί περνούν τις μέρες τους χαλαρώνοντας στο πεντάστερο Rafaelo Resort, απολαμβάνοντας τον ήλιο και γευματίζοντας θαλασσινά, ενώ τα περιπολικά των «Καραμπινιέρι» είναι παρκαρισμένα μπροστά.
Τα ΜΜΕ της Αλβανίας αναφέρουν ότι το προσωπικό του Gjadër -εγκλωβισμένο σε ένα ορεινό χωριό με λίγες εκατοντάδες ντόπιους για παρέα- είναι απομονωμένο, βαριέται και δυσανασχετεί όλο και περισσότερο με τους συναδέλφους του Shëngjin, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι απολαμβάνουν την καλή ζωή.
Σύμφωνα με μια ιστορία που δημοσιεύθηκε στο εσωτερικό περιοδικό της ιταλικής σωφρονιστικής αστυνομίας, χωρίς να υπάρχει κανένας πρόσφυγας στον ορίζοντα, οι τοπικοί σωφρονιστικοί υπάλληλοι του Gjadër έχουν αναλάβει να σώζουν και να διασκεδάζουν τα αδέσποτα σκυλιά του χωριού.
«Μια πολύ ακριβή αίθουσα αναμονής»
Τον Απρίλιο, η κυβέρνηση της Ιταλίας διέθεσε 65 εκατ. ευρώ για την κατασκευή των δύο κέντρων και άλλα 2,5 εκατ. ευρώ για τα έξοδα του ιταλικού προσωπικού το 2024. Συνολικά, η κυβέρνηση εκτίμησε ότι θα δαπανήσει περίπου 680 εκατ. ευρώ τα επόμενα πέντε χρόνια για τη συντήρηση και τη λειτουργία των κέντρων.
Η ιταλική κυβέρνηση αναμένει την απόφαση του Δικαστηρίου της Ε.Ε., η οποία αναμένεται την άνοιξη, σχετικά με το αν η «μετακόμιση» των μεταναστών σε τρίτη χώρα είναι σύμφωνη με το δίκαιο της ΕΕ.
«Είναι απλώς μια πολύ ακριβή αίθουσα αναμονής», δήλωσε στο POLITICO η ευρωβουλευτής της Volt Anna Strolenberg, η οποία επισκέφθηκε το κέντρο στο Gjadër μαζί με τον D'Antuono.
Παρ' όλα αυτά, η αστυνομία της Ιταλίας που απασχολείται στην Αλβανία με τόσο μικρό αποτέλεσμα έλαβε σημαντική αύξηση μισθού. Ενώ ο μέσος μισθός ενός αξιωματικού είναι λιγότερο από 2.000 ευρώ στην Ιταλία, εκείνοι που υπηρετούν στην Αλβανία μπορούν να κερδίσουν έως και 6.000 ευρώ.
Μια τηλεοπτική εκπομπή στην Αλβανία κατέγραψε κρυφά ομάδα Ιταλών αστυνομικών στο κέντρο Shëngjin, οι οποίοι παραδέχθηκαν ότι περνούσαν τον περισσότερο χρόνο τους στη σάουνα του ξενοδοχείου, καθώς δεν είχαν τίποτα άλλο να κάνουν.
Ο Στρόλενμπεργκ υποστήριξε ότι το σχέδιο της Μελόνι για κέντρα επεξεργασίας στην Αλβανία ήταν εξ αρχής μη ρεαλιστικό. «Η Ιταλία επιστρέφει συνολικά ετησίως περίπου 3.000 άτομα ή λιγότερα, ενώ στην Αλβανία ήθελαν να στέλνουν περίπου 3.000 άτομα το μήνα», είπε.
Οι εγκαταστάσεις έχουν ήδη αρχίσει να καταρρέουν, πρόσθεσε η ευρωβουλευτής. «Στο νοσοκομείο, μπορούσες ήδη να δεις το νερό να στάζει από τους τοίχους, στο έδαφος, το νερό δεν έφευγε».
Παράλληλα, πρόσθεσε ότι ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα τα πάει η εγκατάσταση όταν γεμίσει με κόσμο.
Οι έπαινοι της ΕΕ και οι «ψεύτικες ελπίδες»
Από τα εγκαίνια των δύο κέντρων στις 11 Οκτωβρίου, το έργο έχει λάβει επαίνους από Ευρωπαίους ηγέτες, μεταξύ άλλων της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen και του Βρετανού πρωθυπουργού Keir Starmer, οι οποίοι εξέφρασαν ενδιαφέρον για την αντιγραφή της προσέγγισης αυτής.
Η Von der Leyen εξήρε το έργο και το χαρακτήρισε «καινοτόμο λύση», ζητώντας από άλλους ηγέτες της ΕΕ να αντλήσουν «διδάγματα από το πρωτόκολλο Ιταλίας-Αλβανίας».
Πριν από την τελευταία ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής στα τέλη Οκτωβρίου, ο Meloni ηγήθηκε μιας άτυπης συνάντησης με θέμα «μετανάστευση και καινοτόμες λύσεις» για να στρατολογήσει άλλους ηγέτες της ΕΕ που «ενδιαφέρονται για το μεταναστευτικό ζήτημα».
Όμως ο Strolenberg λέει ότι με το άνοιγμα των κέντρων ο Meloni έδωσε μόνο ψεύτικες ελπίδες στους Ευρωπαίους ηγέτες και στους κατοίκους της ΕΕ.
«Άλλοι πολιτικοί στην Ευρώπη βλέπουν αυτή τη συμφωνία και ελπίζουν ότι θα πετύχει, ότι μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για άλλα πράγματα», δήλωσε, υποστηρίζοντας ότι οι συνομιλίες για το μεταναστευτικό θα γίνουν «ακόμη πιο πολωμένες».
Πάντως, τόσο ο Strolenberg όσο και ο D'Antuono υποστήριξαν ότι ακόμη και αν το σχέδιο αποτύχει, δεν θα είναι πολιτική ήττα για τον Meloni.
«Το αφήγημα στην Ιταλία είναι ότι αν το σχέδιο δεν πραγματοποιηθεί, δεν είναι επειδή δεν είναι καλή ιδέα, αλλά επειδή υπάρχουν κομμουνιστές δικαστές που καταστρέφουν τα πάντα», δήλωσε ο D'Antuono, τονίζοντας τις επιθέσεις από τη Meloni και τους πολιτικούς της συμμάχους που στρέφονται εναντίον του «δικαστικού σώματος με προοδευτικό προσανατολισμό».
«Θα εξακολουθήσει να φαίνεται ότι τουλάχιστον η Μελόνι έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε», δήλωσε ο Στρόλενμπεργκ.
Πλέον, η προσοχή επικεντρώνεται και σε θεσμούς όπως το Δικαστήριο της ΕΕ, η απόφαση του οποίου επέτρεψε στο δικαστήριο της Ρώμης να απαιτήσει να επιστραφούν στην Ιταλία οι λίγοι πρόσφυγες που έχουν σταλεί στην Αλβανία από τον Οκτώβριο.
«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετατοπίζεται προς τα δεξιά. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις μετατοπίζονται προς τα δεξιά. Πόσο καιρό θα αντέξει η δικαστική εξουσία; Δεν πιστεύω ότι θα αντέξει για πολύ ακόμη, διότι και οι νόμοι εξελίσσονται μαζί με τις πολιτικές εξουσίες», δήλωσε ο D'Antuono.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου