(AP Photo/Petros Giannakouris)Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε την Ελλάδα ένοχη για τη διενέργεια «συστηματικών» pushbacks επίδοξων αιτούντων άσυλο, διατάσσοντάς την να αποζημιώσει μια γυναίκα που απελάθηκε με τη βία πίσω στην Τουρκία, παρά τις προσπάθειές της να ζητήσει προστασία στη χώρα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με δημοσίευμα του βρετανικού Guardian, σε μια απόφαση που χαρακτηρίζεται ως δυνητικά πρωτοποριακή, το δικαστήριο με έδρα το Στρασβούργο επιδίκασε στην καταγγέλλουσα αποζημίωση ύψους 20.000 ευρώ (16.500 λίρες), επικαλούμενο στοιχεία ότι η χώρα που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ΕΕ συμμετείχε στις παράνομες απελάσεις όταν εκδιώχθηκε.
«Υπήρχαν ισχυρές ενδείξεις που υποδηλώνουν ότι υπήρχε, κατά τον χρόνο των καταγγελλόμενων γεγονότων, μια συστηματική πρακτική «επαναπροωθήσεων» υπηκόων τρίτων χωρών από τις ελληνικές αρχές, από την περιοχή του Έβρου [σύνορα] προς την Τουρκία», κατέληξε η απόφαση της Τρίτης.
Είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα καταδικάζεται για την εφαρμογή μιας πολιτικής την οποία αρνείται εδώ και καιρό και η πρώτη φορά που το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέτασε μια καταγγελία για απώθηση από τις αρχές της χώρας.
Οι ακτιβιστές αντέδρασαν στην ιστορική απόφαση με πανηγυρισμούς. Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), το οποίο είχε αναλάβει την υπόθεση και παρείχε νομική εκπροσώπηση στον καταγγέλλοντα, χαρακτήρισε την απόφαση ως «απόφαση ορόσημο».
Η γυναίκα, η οποία προσδιορίζεται με τα αρχικά της ως ARE στα δικαστικά έγγραφα, κατέθεσε την υπόθεση ενώπιον του δικαστηρίου το 2021, σχεδόν δύο χρόνια μετά την απέλασή της τον Μάιο του 2019. Μια προηγούμενη προσπάθεια να εκδικαστεί η καταγγελία στην Ελλάδα απορρίφθηκε από εισαγγελέα εφετών στην περιοχή της Θράκης με την αιτιολογία ότι η Ελληνική Αστυνομία «ποτέ» δεν ασκεί τέτοια δραστηριότητα.
Οι διεθνείς νομικοί, ωστόσο, δέχθηκαν τον ισχυρισμό ότι η πρόσφυγας, που διέφευγε από πολιτική δίωξη ως καταδικασμένο μέλος του θρησκευτικού κινήματος Γκιουλέν, όχι μόνο απελάθηκε βίαια, αλλά κρατήθηκε παράνομα πριν από την απέλαση. Η απώθηση έγινε νύχτα με τον προσφεύγοντα και αρκετούς άλλους αιτούντες άσυλο να εξαναγκάζονται από κομάντος να επιβιβαστούν σε φουσκωτή βάρκα για να επιστρέψουν στην Τουρκία.
Επικαλούμενη τα άρθρα 3 και 13 που απαγορεύουν τα βασανιστήρια, την απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, η απόφαση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ελληνικές αρχές ενήργησαν κατά σαφή παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η γυναίκα είχε καταφέρει να ανεβάσει ένα βίντεο που κατέγραφε τη θέση της στην Ελλάδα - απτή απόδειξη ότι είχε φτάσει στη χώρα, την οποία οι δικαστές έλαβαν υπόψη τους.
Η απέλασή της είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη και φυλάκισή της από τις τουρκικές αρχές με την κατηγορία ότι ήταν μέλος της «τρομοκρατικής οργάνωσης Φετουλάχ». Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει κατηγορήσει τον εκλιπόντα ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος ζούσε στις ΗΠΑ πριν από τον θάνατό του τον περασμένο Οκτώβριο, ότι βρίσκεται πίσω από μια αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.
Η Μαρίνα Παπαμηνά, η οποία συντονίζει τη νομική μονάδα του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και είχε ενεργήσει ως δικηγόρος της γυναίκας, δήλωσε ότι η απόφαση του δικαστηρίου και η αναγνώριση της παράνομης πρακτικής ισοδυναμεί με «δικαίωση για τα χιλιάδες θύματα που έχουν καταγγείλει τις απωθήσεις από τις ελληνικές αρχές στα ελληνοτουρκικά σύνορα».
«Οι ελληνικές αρχές πρέπει να σταματήσουν αυτή την παράνομη πρακτική», είπε.
Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, υπό την εποπτεία της οποίας φέρεται να έχουν πολλαπλασιαστεί οι απωθήσεις, υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι ακολουθεί «αυστηρή αλλά δίκαιη» μεταναστευτική πολιτική.
Όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις, οι αξιωματούχοι έχουν διαψεύσει οργισμένα τους ισχυρισμούς με την υποστήριξη των υπηρεσιών ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης της Ελληνικής Ακτοφυλακής και της αστυνομίας, σε αυτό που οι μετανάστες έχουν αποκαλέσει μια «τεράστια συνωμοσία σιωπής». Στις ακροάσεις, εκπρόσωποι της ελληνικής κυβέρνησης επανέλαβαν αυτή τη ρήση, αμφισβητώντας τη γνησιότητα των στοιχείων που παρουσιάστηκαν και υποστηρίζοντας ότι οι συνοριακές πολιτικές της Ελλάδας είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο, σημείωνει ο Guardian.
Αλλά σε μια εποχή που οι περιφερειακές συγκρούσεις και η κλιματική έκτακτη ανάγκη αναμένεται να οδηγήσουν σε ολοένα και μεγαλύτερες μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη, οι ακτιβιστές δήλωσαν ότι η απόφαση έστειλε ένα πολύ θετικό μήνυμα. Οι ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων επαίνεσαν την απόφαση επειδή επιτέλους εξέθεσε μια πρακτική τόσο διαδεδομένη που το 2021 η Διεθνής Αμνηστία περιέγραψε τις παράνομες επαναπροωθήσεις ως de facto συνοριακή πολιτική.
Με δεκάδες παρόμοιες υποθέσεις ενώπιον του δικαστηρίου του Στρασβούργου, ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, διευθυντής του Ελληνικού Συμβουλίου Προσφύγων, δήλωσε ότι η απόφαση της Τρίτης θα αλλάξει τα δεδομένα.
«Είναι εξαιρετικά σημαντική», δήλωσε, προσθέτοντας ότι δημιουργεί προηγούμενο και θα λειτουργήσει ως “πιλοτική υπόθεση” για όλες τις εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον του δικαστηρίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αφορούν ισχυρισμούς για απωθήσεις κατά της Ελλάδας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου