AP Photo/Mathieu Pattier
Οι «σκιώδεις στόλοι» αποτελούν ένα φαινόμενο που αυξάνεται, χρησιμοποιούμενο όχι μόνο από τη Βενεζουέλα αλλά και από άλλες δύο πετρελαιοπαραγωγές χώρες υπό δυτικές κυρώσεις – τη Ρωσία και το Ιράν, σημειώνει το BBC.
Το newsletter του iEidiseis καθημερινά στο inbox σου. Κάνε εγγραφή εδώ.
Η εταιρεία χρηματοοικονομικής πληροφόρησης S&P Global εκτιμά ότι ένα στα πέντε δεξαμενόπλοια ή αλλιώς το 20% παγκοσμίως χρησιμοποιείται για λαθρεμπόριο πετρελαίου από χώρες υπό κυρώσεις.
Από αυτά, το 10% μεταφέρει μόνο πετρέλαιο της Βενεζουέλας, το 20% ιρανικό, ενώ το 50% είναι αποκλειστικά αφιερωμένο σε ρωσικό πετρέλαιο. Το υπόλοιπο 20% δεν συνδέεται με κάποια συγκεκριμένη χώρα και μπορεί να μεταφέρει πετρέλαιο από περισσότερες από μία από αυτές τις χώρες.
Οι κυρώσεις κατά του πετρελαίου στοχεύουν να αποθαρρύνουν χώρες ή εταιρείες από το να αγοράζουν ή να διακινούν αργό πετρέλαιο από χώρες υπό κυρώσεις.
Οι εταιρείες και οι χώρες που πιάνονται να αγοράζουν πετρέλαιο από χώρες υπό κυρώσεις όπως η Βενεζουέλα κινδυνεύουν να υποστούν οι ίδιες κυρώσεις από τις ΗΠΑ.
Οι χώρες υπό κυρώσεις προσφέρουν το πετρέλαιό τους με μεγάλες εκπτώσεις, ώστε οι εταιρείες ή οι χώρες να είναι πρόθυμες να αναλάβουν τον κίνδυνο της αγοράς, χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα κόλπα για να συγκαλύψουν την προέλευσή του.
Ψεύτικες σημαίες και αλλαγές ονομάτων – Η στρατηγική τους
Μία από τις πιο κοινές στρατηγικές που χρησιμοποιούν τα σκιώδη δεξαμενόπλοια είναι να αλλάζουν συχνά όνομα ή σημαία – μερικές φορές αρκετές φορές μέσα σε έναν μήνα.
Για παράδειγμα, το δεξαμενόπλοιο που κατασχέθηκε την Τετάρτη ονομάζεται The Skipper, σύμφωνα με το CBS News.
Το πλοίο έχει τεθεί υπό κυρώσεις από το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ από το 2022 για τον υποτιθέμενο ρόλο του σε ένα δίκτυο λαθρεμπορίου πετρελαίου που χρηματοδοτεί τη Φρουρά του Ιράν και τη λιβανέζικη οργάνωση Χεζμπολάχ, σύμφωνα με το CBS.
Τότε, το δεξαμενόπλοιο ονομαζόταν Adisa, αλλά αρχικά λεγόταν Toyo. Ήταν ένα από τα πλοία που συνδέονταν με τον Ρώσο μεγιστάνα πετρελαίου Βίκτορ Αρτέμοφ, ο οποίος επίσης υπόκειται σε κυρώσεις.
Το The Skipper είναι πλοίο 20 ετών – ένα ακόμα κοινό χαρακτηριστικό των σκιωδών δεξαμενόπλοιων. Οι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες συνήθως αποσύρουν τα πλοία μετά από 15 χρόνια υπηρεσίας και μετά από 25 χρόνια τα σπάνε.
«Πλοία-ζόμπι»
Ένα άλλο τέχνασμα που χρησιμοποιούν αυτά τα πλοία είναι να κλέβουν την ταυτότητα πλοίων που έχουν αποσυρθεί, χρησιμοποιώντας τους μοναδικούς αριθμούς εγγραφής που τους έχει εκχωρήσει ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός – παρόμοιο με το πώς οι εγκληματίες χρησιμοποιούν την ταυτότητα ενός νεκρού.
Αυτά είναι γνωστά ως «πλοία ζόμπι» (zombie ships).
Τον Απρίλιο του προηγούμενου έτους, ένα πλοίο με το όνομα Varada έφτασε σε ύδατα της Μαλαισίας μετά από ταξίδι δύο μηνών από τη Βενεζουέλα.
Έκανε υποψίες γιατί ήταν ένα 32 ετών πλοίο και ανέμιζε τη σημαία των Κομόρων, ενός νησιωτικού κράτους στην ανατολική Αφρική, που αποτελεί δημοφιλή επιλογή μεταξύ πλοίων που θέλουν να αποφύγουν τον εντοπισμό.
Σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg, ήταν πλοίο-ζόμπι, καθώς το πραγματικό Varada είχε καταστραφεί στο Μπαγκλαντές το 2017.
Το πρακτορείο σύγκρινε δορυφορικές εικόνες με ιστορικές φωτογραφίες για να εντοπίσει τέσσερα ζωντανά πλοία που μετέφεραν βενεζουελάνικο αργό πετρέλαιο.
Άλλες συνηθισμένες τακτικές περιλαμβάνουν τη μεταφορά του αργού πετρελαίου σε διεθνή ύδατα σε δεξαμενόπλοια με άλλες σημαίες που συμμορφώνονται με τον νόμο, προκειμένου να παραδοθεί ως προϊόν χώρας που δεν υπόκειται σε κυρώσεις.
Αυτό συνέβη με τις εξαγωγές βενεζουελάνικου πετρελαίου στην Κίνα κατά την πρώτη θητεία Τραμπ, όταν οι κυρώσεις αυξήθηκαν.
Άλλο κοινό κόλπο αυτών των δεξαμενόπλοιων είναι η απενεργοποίηση του Συστήματος Αυτόματης Αναγνώρισης (AIS), που μεταδίδει δεδομένα όπως όνομα πλοίου, σημαία, θέση, ταχύτητα ή πορεία.
Αυτό επιτρέπει στα πλοία να κρύβουν την ταυτότητα και τη θέση τους.
Η εταιρεία ναυτικής ασφάλειας Vanguard Tech δήλωσε ότι πιστεύει πως το The Skipper «πλαστογραφούσε τη θέση του για μεγάλο χρονικό διάστημα» – δηλαδή, μετέδιδε ψευδή σήματα, κάνοντάς το να φαίνεται ότι βρίσκεται σε διαφορετική τοποθεσία.
Σύμφωνα με έκθεση του Οκτωβρίου από την μη κυβερνητική οργάνωση κατά της διαφθοράς Transparencia Venezuela, υπήρχαν 71 ξένα δεξαμενόπλοια στα λιμάνια της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας PDVSA – από τα οποία 15 υπόκεινται σε κυρώσεις και 9 συνδέονται με σκιώδεις στόλους.
Διαπιστώθηκε ότι 24 δεξαμενόπλοια λειτουργούσαν μυστικά, με τα υποχρεωτικά σήματα θέσης απενεργοποιημένα.
Η οργάνωση ανέφερε ότι εντόπισε έξι μεταφορές φορτίου πλοίο-προς-πλοίο στα ύδατα δυτικής Βενεζουέλας.
Τα περισσότερα πλοία ανέμιζαν σημαίες χωρών που θεωρούνται φορολογικοί και ρυθμιστικοί παράδεισοι με χαλαρή εποπτεία των κυρώσεων, όπως ο Παναμάς, οι Κομόρες και η Μάλτα.
Πολλά παρέμειναν περισσότερες από 20 ημέρες χωρίς να προσεγγίσουν τερματικό πετρελαίου, σε αντίθεση με τα πλοία που διαχειρίζεται η Chevron και τα οποία έχουν εγκριθεί από τις ΗΠΑ στη Βενεζουέλα, που φορτώνουν και φεύγουν μέσα σε έξι ημέρες.
«Η παρατεταμένη παραμονή σε λιμενικές περιοχές χωρίς άμεση προσέγγιση τερματικών πετρελαίου εγείρει σοβαρές αμφιβολίες για τον τύπο των επιχειρήσεων που διεξάγουν αυτά τα πλοία», αναφέρεται στην έκθεση της Transparencia Venezuela.
Δεδομένου ότι η επιχείρηση κατάσχεσης του πλοίου στις 10 Δεκεμβρίου προήλθε από το αεροπλανοφόρο USS Gerald Ford – το μεγαλύτερο στον κόσμο – που πλέον αποτελεί μέρος της μεγάλης στρατιωτικής ανάπτυξης των ΗΠΑ στα ύδατα της Καραϊβικής, η δυνατότητα του Μαδούρο να στηριχθεί στον «σκιώδη στόλο» αναμένεται να περιοριστεί σημαντικά.
Στροφή της Βενεζουέλας στον «σκιώδη στόλο»
Σε περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Βενεζουέλας, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διέταξε να επιβληθεί ναυτικός αποκλεισμός ώστε να σταματήσουν τα δεξαμενόπλοια που υπόκεινται σε κυρώσεις να εισέρχονται ή να εξέρχονται από τη χώρα της Νότιας Αμερικής.
Η Βενεζουέλα – που διαθέτει τα μεγαλύτερα αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο – εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου για να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες της κυβέρνησης.
Ωστόσο, οι αμερικανικές κυρώσεις που στοχεύουν την κρατική εταιρεία πετρελαίου της Βενεζουέλας, PDVSA, έχουν δυσκολέψει την εξαγωγή πετρελαίου για την κυβέρνηση της Βενεζουέλας, αναγκάζοντάς την να καταφύγει σε έναν στόλο από «σκιώδη πλοία».
«Ολικός και πλήρης αποκλεισμός»
Την περασμένη εβδομάδα, περισσότερα από 30 από τα 80 πλοία που βρίσκονταν σε ύδατα της Βενεζουέλας ή πλησίαζαν τη χώρα τελούσαν υπό αμερικανικές κυρώσεις, σύμφωνα με δεδομένα που συνέλεξε η TankerTrackers.com.
Αυτά είναι τα πλοία στα οποία στοχεύει ο Πρόεδρος Τραμπ με τον «ολικό και πλήρη αποκλεισμό όλων των δεξαμενόπλοιων υπό κυρώσεις που εισέρχονται και εξέρχονται από τη Βενεζουέλα», όπως ανακοίνωσε στον λογαριασμό του στο Truth Social στις 16 Δεκεμβρίου.
Η ανάρτηση ήρθε λιγότερο από μια εβδομάδα αφότου οι ΗΠΑ κατέσχεσαν ένα δεξαμενόπλοιο που πιστεύεται ότι αποτελεί μέρος του «σκιώδους στόλου» κοντά στις ακτές της Βενεζουέλας, το οποίο χρησιμοποιούσε διάφορες στρατηγικές για να κρύψει τη δραστηριότητά του.
Ο Τραμπ επέβαλε κυρώσεις στη βενεζουελάνικη πετρελαϊκή βιομηχανία ήδη από το 2019, κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας ως πρόεδρος.
Εκείνη τη χρονιά, οι εξαγωγές αργού πετρελαίου της Βενεζουέλας μειώθηκαν περισσότερο από το ήμισυ, από περίπου 1,1 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως τον Ιανουάριο σε περίπου 495.000 βαρέλια στο τέλος του 2019, σύμφωνα με την Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ.
Έξι χρόνια αργότερα, οι κυρώσεις παραμένουν σε ισχύ, αλλά οι εξαγωγές πετρελαίου της Βενεζουέλας έχουν αυξηθεί ξανά σε περίπου 920.000 βαρέλια ημερησίως τον Νοέμβριο, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters.
Αν και αυτό απέχει πολύ από το ανώτατο επίπεδο εξαγωγών της χώρας των 3 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως το 1998, αυτή η μερική ανάκαμψη δείχνει ότι οι κυρώσεις κατά της Βενεζουέλας δεν αποδίδουν όπως ήλπιζαν οι ΗΠΑ.
Δείχνει ότι η κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο έχει βρει νέους τρόπους για να πουλήσει βενεζουελάνικο πετρέλαιο, με τον «σκιώδη στόλο» στο επίκεντρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου