Ο πόλεμος Χαμάς - Ισραήλ έχει προκαλέσει διάσταση απόψεων στις βαλκανικές χώρες Οι περισσότερες βαλκανικές χώρες προτίμησαν να παραμείνουν σιωπηλές σχετικά με τον πόλεμο Ισραήλ - Χαμάς.

AP | Leo Correa

 


Σπύρος Σιδέρης
 


Ενώ ορισμένες από τις βαλκανικές χώρες αντέδρασαν με σιωπή στις επιθέσεις στη Γάζα, ορισμένες από αυτές εξέφρασαν την υποστήριξή τους προς το Ισραήλ. Μετά τις επιθέσεις που εξαπέλυσε το Ισραήλ κατά της Γάζας στις 7 Οκτωβρίου, η Σλοβενία, μία από τις χώρες της περιοχής, έδωσε μηνύματα για ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός. Η υπουργός Εξωτερικών της Σλοβενίας, Τάνια Φαγιόν, δήλωσε σε κάθε συνάντηση υψηλού επιπέδου ότι η χώρα της ήταν κατά των θανάτων αμάχων στην Παλαιστίνη και ότι η ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός ήταν απολύτως απαραίτητη.

Το Κοσσυφοπέδιο ήταν μεταξύ των χωρών που προσπάθησαν να μην εμπλακούν σε αυτή τη διαδικασία. Η σύναψη διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ, το 2021, και η βελτίωση των διμερών σχέσεων, καθώς και οι δηλώσεις Παλαιστίνιων διπλωματών κατά της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου, ιδίως κατά τις επισκέψεις τους στη Σερβία, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη θέση του Κοσσυφοπεδίου. Οι ηγέτες του Κοσσυφοπεδίου δεν προέβησαν σε δηλώσεις σχετικά με τις επιθέσεις του Ισραήλ στην Παλαιστίνη, εκτός από αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η Πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου, Βιόσα Οσμάνι, και ο πρωθυπουργός, Αλμπίν Κούρτι, καταδίκασαν την «επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου». Η Οσμάνι δημοσίευσε, επίσης, μια ανάρτηση στην οποία περιέγραφε τις συνέπειες της ισραηλινής επίθεσης στο νοσοκομείο Αλ Άχλι στη Γάζα ως «καταστροφικές», ενώ ο Κούρτι υποστήριξε τις εκκλήσεις των δυτικών ηγετών για μια λύση στην επιδεινούμενη ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα. Διαδηλώσεις υπέρ της Παλαιστίνης οργανώθηκαν τρεις φορές στην Πρίστινα, την πρωτεύουσα της χώρας, και μία φορά στο Πρίζρεν με μικρό αριθμό συμμετεχόντων.

Πριν από τον αγώνα μεταξύ των εθνικών ομάδων ποδοσφαίρου του Κοσσυφοπεδίου και του Ισραήλ που διεξήχθη στην Πρίστινα στις 12 Νοεμβρίου, μια παλαιστινιακή σημαία με την επιγραφή «FreePalestine» («Ελεύθερη Παλαιστίνη») ξεδιπλώθηκε στο κέντρο της πόλης. Η Αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου ανακοίνωσε ότι έχουν ληφθεί αυστηρά μέτρα ασφαλείας για την ομαλή διεξαγωγή του αγώνα και απαγόρευσε κάθε είδους διαδηλώσεις, είτε ρατσιστικό, ξενοφοβικό, πολιτικό, θρησκευτικό υλικό μέσα και γύρω από το στάδιο.
 









Λόγω της πολύπλοκης πολιτικής δομής στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, υπήρχαν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τις επιθέσεις του Ισραήλ στην Παλαιστίνη. Οι Βόσνιοι πολιτικοί της χώρας έκαναν κυρίως δηλώσεις υπέρ της διακοπής των συγκρούσεων, ενώ οι Σέρβοι και Κροάτες αξιωματούχοι εξέφρασαν φιλοϊσραηλινές απόψεις. Διαδηλώσεις υπέρ της Παλαιστίνης οργανώθηκαν σε πολλές πόλεις της χώρας, ιδίως στην πρωτεύουσα Σαράγεβο. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν στις διαδηλώσεις στο Σαράγεβο και έστειλαν μήνυμα υποστήριξης στον παλαιστινιακό λαό.

Το Μαυροβούνιο, το οποίο έχει νέα κυβέρνηση, ήταν μεταξύ των χωρών που προτίμησαν να παραμείνουν σιωπηλές. Στη χώρα αυτή δεν υπήρξε καμία δήλωση σε κρατικό επίπεδο κατά των επιθέσεων του Ισραήλ.Παρόλα αυτά, στην πρωτεύουσα Ποντγκόριτσα διοργανώθηκαν διαδηλώσεις υπέρ της Παλαιστίνης με τη συμμετοχή εκατοντάδων ανθρώπων.

Η Σερβία, μια άλλη βαλκανική χώρα, παρέμεινε επίσης σιωπηλή. Δεν υπήρξαν δηλώσεις από Σέρβους αξιωματούχους που θα είχαν απήχηση στις συγκρούσεις και τις επιθέσεις του Ισραήλ κατά της Παλαιστίνης. Ενώ στο Βελιγράδι, την πρωτεύουσα της χώρας, διοργανώθηκαν διαδηλώσεις μικρής κλίμακας για την υποστήριξη της Παλαιστίνης, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν στις διαδηλώσεις στην πόλη Νόβι Παζάρ της μουσουλμανικής πλειοψηφίας περιοχής Σαντζάκ.

Από τις 7 Οκτωβρίου, η Κροατία είναι η μόνη χώρα στα Βαλκάνια που εκφράζει ανοιχτά την πλήρη υποστήριξή της στο Ισραήλ. Η χώρα έχει εκδώσει ανακοινώσεις με τις οποίες τάσσεται σταθερά στο πλευρό του Ισραήλ και υποστηρίζει το δικαίωμά του στην αυτοάμυνα. Στις 28 Οκτωβρίου, η πίεση προς την Κροατία αυξήθηκε αφού ήταν μεταξύ των χωρών που ψήφισαν «όχι» στο σχέδιο ψηφίσματος «με το οποίο ζητείται κατάπαυση του πυρός στη Γάζα» στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). Ο υπουργός Εξωτερικών, Γκόρνταν Γκρλιτς Ράντμαν, δήλωσε ότι «υποστηρίζει την ανθρωπιστική παρέμβαση και αντιτίθεται στους θανάτους αμάχων».
Οι βαλκανικές χώρες προριμούν να μείνουν κάτω από την ομπρέλα της Δύσης

Στην περιοχή των Βαλκανίων οι απόψεις σχετικά με τις επιθέσεις του Ισραήλ στην Παλαιστίνη θα μπορούσε να ειπωθεί ότι χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, στη στάση των πολιτικών και στη στάση του λαού. Ερμηνεύοντας τη στάση των χωρών που στηρίζουν το Ισραήλ, από πολιτικής άποψης θα λέγαμε ότι έχει να κάνει περισσότερο με την πολιτική τους εξάρτηση από τη Δύση και προτιμούν να μείνουν κάτω από τη δυτική ομπρέλα ασφαλείας.

Έχοντας οι περισσότερες βαλκανικές χώρες κάποιες προσδοκίες από τη Δύση, προτίμησαν να παραμείνουν σιωπηλές προσδοκώντας την ενσωμάτωση τους στο αμερικανικό άρμα και τη Δύση.

Αν και σε πολιτικό και κρατικό επίπεδο στα Βαλκάνια, όπως και στην Ελλάδα, υπάρχει μια στήριξη στο Ισραήλ, οι λαοί της περιοχής υποστηρίζουν τον παλαιστινιακό λαό ειδικά από τότε που το Ισραήλ άρχισε τους βομβαρδισμούς στη Γάζα, που είχαν ως αποτέλεσμα των θάνατο χιλιάδων αμάχων. Η στήριξη αυτή εκδηλώθηκε με διαδηλώσεις υπέρ της Παλαιστίνης και σε κάποιες περιπτώσεις με αντισημιτισμό.

Αυτό που θα πρέπει να προβληματίσει τη Δύση είναι ότι το δυτικό αφήγημα για τα όσα συμβαίνουν στη Γάζα, που προσπαθεί να περάσει στους λαούς των Βαλκανίων, δεν έχει γίνει αποδεκτό. Αυτό, πέρα από εντάσεις και μια ενδεχόμενη αναθέρμανση των συγκρούσεων στην περιοχή, δείχνει ότι η Δύση έχει χάσει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων της περιοχής, δημιουργώντας το κενό που θα μπορούσαν να καλύψουν άλλες δυνάμεις. Εξάλλου, τα Βαλκάνια είναι θέατρο ανταγωνισμού εκτός από της Δύσης μεταξύ Κίνας, Ρωσίας και Τουρκίας.